Ülkemizin yeraltı kaynakları nelerdir?

Türkiyenin yeraltı kaynakları nelerdir?

Türkiye'nin Yeraltı Zenginlikleri ve Enerji Kaynakları

MADENCİLİK

Madenler ile Jeolojik devirler arasında sıkı bir ilişki vardır Mesela Taş Kömürü 1 Jeolojik süre da oluşmuştur Volkanik arazinin bol olduğu yerlerde mağmatik kökenli madenler bolca bulunmaktadır( Demir, Kurşun, Manganez gibi)

Madenlerimiz

1Demir: Demir çelik Endüstrisinin çiğ maddesidir Yurdumuzda birçok yerde çıkartılmaktadır Divriği (Sİvas), HekimhanHasan çelebi (Malatya) Eymir, Kayseri, Torbalıda çıkartılmaktadır

Çıkarılan madenler Karabük, Ereğli, Kırıkkale ve İskenderun'daki demirçelik fabrikalarında işletilmektedir

2Bakır: İyi bir geçirgen olduğundan elektrik işlerinde kullanılmaktadır Türkiye'de maksimum Karadeniz bölgesinde çıkartılır Özellikle: Rize (Çayeli), Kastamonu (Küre), Artvin (Murgul), Elazığ (Maden) Diyarbakır (Erganide) çıkartılmakta ve Samsunda İşletilmektedir

3Krom: Paslanmaz özelliğinden nedeniyle geniş başvuru alanı vardır Türkiye üretimde ve ihracatta birinci durumdadır Bilhassa: Fethiye, Köyceğiz, Dalaman (Muğla), Kütahya, Bursa, Eskişehir arası Guleman (Elazığ) ve Aladağda çıkarılmaktadır

Bu çıkarılan madenler Antalya ve Elazığ'daki işletmelerde işlenmektedir

4Bor Mineralleri: Geniş bir başvuru formu alanına sahiptir Ortalama bin dalda tatbik alanı vardır Dünyada fakat Bor Minerallerinin %80 sahibiz Lakin işletme imkanımız fazla pozitif değildir Bilhassa Jet yakıtlarında, roketlerde, Gübre, Boya ve Temizleme maddelerinde kullanılır Bilhassa: Balıkesir civarında, Emet (Kütahya) Seyitgazi(Eskişehir)ve Bursa'da çıkartılır

Çıkartılan bu madenler Bandırma Asitborik fabrikasında işlenir

5Boksit: Alüminyumun hammaddesi olan Boksit; uçak, otomotiv, ev eşyaları yapımında kullanılır Konyanın Seydişehir ve Antalya'nın Akseki ilçesinde çıkartılır çıkartılan bu madenler Seydişehir Alüminyum tesislerinde işlenir

6Kükürt: Kimyada ve bağcılık ta kullanılır Sızı (Dİyadin9,Isparta (Keçi borlu), Simav (Kütahya'da )Çıkartılır Bu maden de Isparta Keçiborluda işletilir (Şu Anda çalışmamaktadır)

7Civa: Tıpta ve termometre yapımında kullanılır Tek akıcı madendir Balıkesir(Gönen)Konya (Sarayönü)İzmir (ödemiş ve Karaburun'da ) çıkartılır

8Manganez: Demir, çelik endüstrisinde kullanılır Artvin (Borçka) ve Zonguldak (Ereğli) çıkartılır

9Zımpara Taşı(Korindon): Zımpara kağıdı ve özel zımpara yapımında kullanılır İzmir (Tire), Açık Fikirli (Söke), Denizli (Buldan) Muğla'da (Milas ve Yatağanda ) çıkartılır

10Mermer: İnşaat malzemesi olarak kullanılır Özellikle Marmara adasında, Afyonda ve Balıkesir Bandırmada çıkartılır Keza Kırşehirde Onixs adıyla tanıdık yeşil misket çıkartılmaktadır

11Fosfat: Yapay gübre yapımında kullanılır Özellikle Mardin Mazıdağı'nda çıkartılır Ve burada işlenir Dünyada Fas, Cezayir ve Tunus öndedir

12 Volfram: Nitelikli çelik ve yüksek ısıya dayanıklı badana yapımında kullanılır Bursa Uludağ'da çıkartılır Lakin acilen işletilmemektedir

13Lületaşı: Biblo ve süs eşyası yapımında kullanılır Eskişehir'de çıkartılır

14Oltu Taşı: Tespih yapımında kullanılır Erzurum'da çıkartılır

15KuşunÇinko: İkisi bir arada bulunan madendir Gümüş ile karmakarışık halde de bulunur Manâlı yatakları: Rize (Çayeli), Artvin (Borçka ) Kayseri, Elazığ ve İzmirdedir

ElazığKeban'daki simli kurşun ve Kayseri Çinkurda işletilir (Kayseri çinkur şuanda işletilmemekte)

16Tuz: Denizlerden, göllerden ve kayalardan elde edilir Ülkemizde azami tuz çıkarımı İzmirÇam altı tuzlası ile Tuzlu gölünden yapılır Ayrıca; Çankırı, Erzincan, Kars, Van, Yozgat gibi illerden de çıkartılmaktadır

ENERJİ KAYNAKLARI

1Taşkömürü: Maden kömürü de denir 1 jeolojik zamanda oluştuğu için kalori değeri yüksektir Bundan nedeniyle yalnızca DemirÇelik fabrikalarında kullanılır Türkiyede yalnızca Zonguldak civarında çıkartılmaktadır

2Linyit: 3 jeolojik zamanda oluşmuştur Kalori bakımından taşkömürüne göre azdır Özellikle konut yakıtlarında ve termik santrallerde elektrik üretiminde kullanılır Linyitin büyük bölümünü Ege bölgesi karşılar Ege bölgesinde: Tavşanlı, Değirmisaz, Tunçbilek (Kütahya), Soma (Manisa), Yatağan, Seyitömer (muğla) Kardenizde Çeltek ve Amasyada çıkartılır Bunlara yan olarak Yatağan, Soma, Tunçbilek, Değirmisaz ve Elbistanda Termik santraller vardır

3Petrol: Hayvan ve bitki kalıntılarının yerin derinliklerinde uzun süreli basınç aşağı kalması sonucunda oluşur Petrol genelde 3 Zamanda oluşmuştur Günümüzde fazla önemli bir enerji kaynağıdır Ham petrolün arıtılması sonucunda Mazot, Fueloil, Yakıt gaz yağı gibi ürünler ortaya çıkar Birincil petrol MTA kadar Raman dağında bulunmuştur daha sonra Batman Kurtalan, Garzan ve Adıyamanda bulunmuştur Bu çıkartılan petroller:

Mersin (Ataş)

İzmit(İpraş)

İzmir(Aliağa)

Kırıkkale (Orta Anadolu) rafinerilerinde işlenir

Ülkemizde petrolle çalışan termik santraller vardır

İstanbulAmbarlı

Karadeniz Ereğli

ArtvinHopa

SeydişehirAlüminyum tesisleri

4Jeotermal Enerji: Yeraltından meydana çıkan su buharından elde edilen enerjidir Türkiye'nin genç oluşumlu olmasından nedeniyle kırık ve çatlaklara bağlı olarak sıcak su kaynakları çok fazladır Denizli Sarayköy, İzmir Balçova, Aydın Germencikte çıkarılmaktadır

5Hidroelektrik Enerjisi: Sudan elde edilen enerjidir Ülkemizin yükseltisinin artı olması ve akarsuların derin vadilerden akmasından dolayı buralardan enerji üretmek su potansiyeli bakımından önemlidir Türkiye'de hidroelektrik enerji potansiyeli yükseltinin pozitif olmasından nedeniyle Doğu Anadolu'da artı iken Yükseltinin eksik olduğu Marmara bölgesinde azdır

6Doğal Gaz: Trakya Hamidabat ve Mardin Çamurluda elde edilir Lakin büyük şehirlerde tüketilenlerin büyük kısmı dıştan alınmaktadır Bilhassa Rusya ve Azerbaycandan Hava kirliliğinin önlenmesi için önemli bir enerjidir

7Güneş Enerjisi: Akdeniz'de maksimum Karadeniz'de En azdır Bilhassa suyun ve Seraların ısıtılmasında kullanılır *