Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Mustafa Kemal Atatürk, başarılı bir asker ve siyasetçi olmasının yanı sıra uygun bir kitap kurdu ve entelektüeldi. Eğitim, sanat, kültür, hayat ve spor üzere hususlarda vatandaşlara örnek oldu ve bir ulusun çağdaşlaşması için elinden geleni yaptı. Kitap yazmak da bunlardan biriydi.
Çoklukla yalnızca "Nutuk" yapıtını yazdığı sanılsa da aslında çok daha fazla kitabı kaleme almıştır. Onun imzasını taşıyan, kendi hayat serüveninden hareketle anılarını, tecrübelerini ve hitaplarını kaleme aldığı yapıtlarını Ata'mızı sevgi ve minnetle anarak bir ortaya getirdik.
Mustafa Kemal Atatürk'ün Yazdığı Kitaplar:
- Ta'biye Sıkıntısının Halli ve Buyrukların Sureti Tahririne Dair Nesayih
- Cumalı Ordugâhı-On Günlük Hareketin Anısı 29 Ağustos-8 Eylül 1909
- Zabit ve Kumandan ile Hasbihal
- Nutuk
- Vatandaş İçin Uygar Bilgiler (Manevi kızı Afet İnan ismiyle yayımlandı)
- Geometri
- Güneş-Dil Teorisi
- Eskişehir-İzmit Konuşmaları 1923
- Ekibin Muharebe Talimi (Almancadan - 1908)
- Bölüğün Muharebe Talimi (Almancadan - 1912)
- Anafartalar Muharebatına İlişkin Tarihçe
- Arı Burnu Muharebeleri Raporu
- Hatıra Notları 1916
- Karlsbad'da Geçen Günlerim
Bu okuma sevgisinin, kendisine sağladığı bilgi birikimini vakit zaman yazmaya dönüştüren Atatürk, hayatının farklı devirlerinde farklı hususlarda kitaplar yazmıştır. Yazdıkları gerek yeniliği, gerekse yol göstericiliği açısından bugün dahi tartışmasız gerçekleri içermektedir. İşte o kitapları:
Atatürk'ün en çok bilinen ve okunan, "Söylev" ismiyle da yayımlanan yapıtı: Nutuk
Büyük bir emekle kaleme aldığı bu yapıtı, tarihi bedeli kadar içinde barındırdığı tecrübe, öğüt ve geleceği öngörebilen anlatımıyla geçmişe, bugüne ve geleceği husus alan bir mirastır.
Atatürk, 1936 yılında toplanan III. Türk Lisan Kurultayı'nın çabucak akabinde "geometri öğretenlerle, bu hususta kitap yazacaklara kılavuz" olması hedefiyle Dolmabahçe Sarayı'nda "Geometri" kitabını kaleme aldı.
Türk Lisanı Tetkik Cemiyetinin 12 Temmuz 1932'de kurulmasından sonra başlayan Lisan İhtilali'yle Türkçeyi sade bir lisan haline getirme ve yabancı kökenli sözlerden arındırma çalışmaları sürat kazanır. Arapça ve Farsçadan alınan bilim, fen, sanat ve teknik tabirlerin Türkçeleştirilmesi için komiteler kurulmasının yanı sıra Osmanlıca tabirlerin kullanıldığı "geometri", eski deyişle "hendese" için şahsen Mustafa Kemal Atatürk de çalışmalar yapar.
Pek bilinmeyen kitaplarından biri: Güneş-Dil Teorisi
2 Kasım-7 Aralık 1935 tarihleri ortasında Ulus gazetesinde isimsiz olarak çıkan "Güneş-Dil Teorisi"ne ait makaleler hakkında Afet İnan (manevi kızı), Atatürk'e bir mektup muharrir ve Ulus gazetesindeki lisan yazılarının Ata'nın kendisine ilişkin olan yazılarına benzediğini vurgular. Makalenin müellifini merak eden Afet İnan, Atatürk'ten gelen mektuptan yazıların şahsen ona ilişkin olduğunu anlar. Bu yapıtla Atatürk'ün Türk lisanına olan sevgisini, verdiği kıymeti ve emeği bir kere daha anlıyoruz.
Atatürk'ün mahalle, okul, meslek ve silah arkadaşı Nuri Conker'in yazdığı tek kitap olan "Zabit ve Kumandan", Mustafa Kemal'in "Zabit ve Kumandan ile Hasbihal"i kaleme almasına vesile oldu.
Atatürk ve Nuri Conker (1881-1937); Trablusgarp'ta, Çanakkale'de ve Kurtuluş Savaşı'nda beraberdiler. Eser, Mustafa Kemal Paşa'nın 1914 yılında Kurmay Yarbay rütbesiyle Sofya Askeri Ataşesi olarak bulunduğu sırada, Nuri Conker'in "Zabit ve Kumandan" isimli kitabına karşılık olarak yazılmıştır. Birbirini bütünleyen ve pekiştiren bu iki kitapta da "iyi yöneticilik" konusu işlenir. Her ikisi de ordunun yaşadığı başarısızlığın asıl tahlil adresi olarak, komuta kademelerini gösterir.
Atatürk'ün Nutuk'ta da kelam ettiği bir eser: Cumalı Ordugâhı-On Günlük Hareketin Anısı 29 Ağustos-8 Eylül 1909
Kitabın, Suphi Paşa'nın İştip havalisinde Cumalı'da yaptırdığı süvari hareketlerinden sonra kaleme alındığı biliniyor. Mustafa Kemal, Cumali Ordugâhı'nı hasretini çektiği askerî hayatın yine başlaması üzere düşünerek orada geçirdiği günleri kaleme almıştır. 29 Ağustos-8 Eylül 1909 tarihleri ortasında gün gün tutulmuş notlardan oluşan ve krokilerle geliştirilen bu yapıtta Atatürk'ün askerlik anlayışına dair kıymetli ipuçları vardır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün, savaş meydanında kendi el yazısıyla okul defterine yazdığı notlar: Anafartalar Muharebatına İlişkin Tarihçe
10 Ağustos 1915 Conkbayırı Taarruzu tarihe geçen bir olaydır. Yapıtın en bedelli tarafıysa olayları sıcağı sıcağına hatta dakikası dakikasına kaleme alınmasıdır elbette. Mustafa Kemal tarafından Türk Tarih Kurumu genel sekreteri Dr. Reşit Galip'e okunmak üzere verilen bu notlar, kitap haline getirilmiştir.
Arı Burnu Muharebeleri Raporu: Osmanlı Harp Tarihi şubesinin kendisinden anılarını yazmasını istemesi üzerine ortaya çıkmış değerli bir tarihî evraktır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün kaleme aldığı bu raporda, 19. Tümen Kumandanlığına görevlendirilmesiyle Arıburnu'na gerçekleştirilen birinci çıkarma günü olan 25 Nisan 1915'ten Anafartalar Küme Kumandanlığına atandığı 8-9 Ağustos 1915 tarihine kadar yaşanan kritik gelişmelere yer verilmiştir.
Mustafa Kemal Atatürk'ün, Doğu Cephesi'nde vazifeli iken şahsen kendi el yazısıyla kaydettiği "Hatıra Notları 1916".
Bu notlarda Atatürk'ün Doğu'da gördüğü insan ve coğrafya görüntüleri, okuduğu kitaplar, haberleştiği yakınları ve dostlarının isimleri göze çarpmaktadır. Hacim olarak küçük lakin muhteva olarak çok değerlidir.
Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın, 14 Ocak 1923'te bir ay sürecek Batı Anadolu seyahatine çıktığı günlerden: Eskişehir-İzmit Konuşmaları 1923
Ata'nın bu seyahatteki birinci durağı, Eskişehir oldu; son durağı ise 17 Şubat 1923'teki İzmir İktisat Kongresi. Bu günlerinde yaptığı konuşmalarının metinlerini ve ek notlarını kaleme alan Atatürk, bize de okunması gereken tarihi bir miras bırakmış oldu.
Afet İnan tarafından "Vatandaş İçin Uygar Bilgiler" ismiyle 1930 yılında yayımlanan ve Atatürk tarafından kaleme alınan evraklara dayanan kitap: Uygar Bilgiler (Uygarlık Bilgileri)
Maarif Vekaleti, Ulusal Talim ve Terbiye Dairesinin 7.9.1931 tarih ve 2197 sayılı kararıyla ortaokul ve liselerde ders kitabı olarak okutuldu.
"Karlsbad'da Geçen Günlerim", 1931 yılındaki tarih çalışmaları esnasında Çankaya'daki eski köşkün kütüphanesinde bulunan bir hatırattır ve şahsen Mustafa Kemal Atatürk tarafından altı deftere kaydedilmiş günlüklerden oluşmaktadır.
Karlsbad'da geçen günlerini, o günlerde kimi toplumsal sıkıntılara bakışını, okuduğu kimi kitapları ve daha birçok konuda değerli, dikkat cazip detayları içeriyor.
Ta'biye Sorununun Halli ve Buyrukların Sureti Tahririne Dair Nesayih - (Taktik Sorununun Tahlili ve Buyrukların Yazılmasına Ait Öğütler)
Atatürk bu yapıtında, büyük muvaffakiyetler elde ettiği Çanakkale cephesi başta olmak üzere katıldığı cephelerdeki taktiklerin tahlili ve buyrukların yazılı hale getirilmesine ait değerli noktaları aktarmıştır.
Almancadan çevirisi: Kadronun Muharebe Talimi (1908)
Bu eser, Berlin Askerî Üniversitesi eski müdürü General Litzmann'ın "Seferber Mevcudunda Ekip, Bölük ve Taburun Muharebe Talimleri" isimli kitabın birinci kısmının Mustafa Kemal Atatürk tarafından Osmanlı Türkçesine çevirdiği kitabıdır.
Almancadan çevirisi: Bölüğün Muharebe Talimi (1912)
Alman General Litzmann'ın "Bölük Muharebe Eğitimi" isimli kitabını Almancadan Osmanlı Türkçesine çeviren Atatürk, küçük askeri kümelerin sevk ve yönetimi konusunda kaynak eser sağlamıştır.
Minnetle ve hasretle anıyoruz.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4
