Uluslar Arası Askeri Orgutler Nelerdir ?

luslar Arası Askeri Orgutler Nelerdir ?
Nato

NATO (İngilizce resmi: North Atlantic Treaty Organization, Fransızca resmi: Organisation du Traité de l'Atlantique Nord ve Turkce resmi: Kuzey Atlantik Antlaşması Orgutu'nun kısaltması), resmen acıklanmasa da II Dunya Savaşı sonrası oluşan politik ayrımda, İngiliz Lord Ismay'ın deyişi ile Rusları dışarıda, Almanya'yı alaşağı edilmiş halde ve ABD'yi iceridetutmak icin kurulmuştur Yani amac salt SSCB'ye karşı guvenlik değil, aynı zamanda Avrupa'nın guvenliği icin ABD'nin katkı koymasını sağlamak, Almanya'nın yeniden silahlandırılmasını bolgeye tehdit oluşturmadan gercekleştirmektir Soğuk Savaş doneminde Batı İttifakı olarak da bilinirdi Cunku bilindiği gibi o donemde ABD kongresi ve kamuoyu ulkenin Avrupa ulkeleri arasındaki ilişkilere karışmasını istemiyordu


4 Nisan 1949'da Washington Antlaşması ile kurulan NATO bir kollektif savunma orgutu olarak bilinmektedir Kurucu antlaşmanın ozellikle ucuncu, dorduncu ve beşinci maddeleri onemlidir Bu maddelerle uye ulkeler, ortak savunma icin yeteneklerini geliştirmeye, herhangi bir uyenin toprak butunluğu, siyasi bağımsızlık ve guvenliği tehlikede olduğunda bir araya gelmeyi ve herhangi birine saldırıldığında bu saldırıya hepsine karşı yapılmış bir saldırı olarak kabul etmeyi taahhut etmişlerdir Bu cercevede belki de en onemli ve tartışmalı madde, NATO'nun gorev sahasını belirleyen 6 maddedir Literaturde alandışılık(out of area) kavramıyla anılan bu duzenlemeye gore, NATO sadece sınırları antlaşmada acıkca tarif edilen Kuzey Atlantik bolgesinde meydana gelen saldırılara karşı işlevseldir Soğuk Savaş'ın sona ermesinden sonra esnek yorumyontemiyle iceriği genişletilen bu madde, ozellikle Afganistan mudahalesiyle tamamen işlevsiz kılınmıştır


NATO'nun kuruluşuna karşı, SSCB ve Doğu Bloğu ulkeleri kendi savunma durumlarını gozden gecirmişler ve 1955'te Federal Almanya'nın NATO'ya alınması uzerinde de Varşova Paktı'nı kurmuşlardır Boylece Soğuk Savaş olarak anılan ve 1991'de Varşova Paktı'nın kendini lağvetmesine kadar suren kutuplaşma da iyice belirginleşmiştir


Turkiye ve Yunanistan 1952 yılında eş zamanlı olarak NATO'ya kabul edilmiştir Sadece demokrasi ile yonetilen Avrupa ve Kuzey Amerika ulkelerinin bulunduğu bu ittifaka, İspanya, Franko diktatorluğu yıkıldıktan sonra, 1982 yılında katılmıştır Avrupa guvenliğinde ABD'nin bu denli etkili olmasına karşı cıkan De Gaulle doneminde NATO'nun askeri kanadından cekilen Fransa, Sarkozy donemiyle birlikte NATO'yla ilişkilerini tekrar geliştirmeyi en onemli dış politika onceliklerinden birisi yapmıştır


NATO'nun etkinlği dış guvenlik ile sınırlı kalmamıştır 1950'li yıllarda İtalya'dan başlayarak NATO ulkelerinde gizli Ozel Harekat daireleri kurulmuştur Gladio adı ile anılan bu birimler ulkelerdeki devrimci sol hareketler başta olmak uzere her tur muhalefete karşı bir onlem olarak oluşturulmuştur Bu birimler aynı zamanda Derin Devlet kavramının da ortaya cıkmasında buyuk rol oynamıştır Pek cok ulkede daha sonra bu birimler ortaya cıkarılarak sorumluları yargılandıysa da, Turkiye dahil coğu ulke bu sureci henuz yaşamamıştır NATO, Soğuk SavaşGladio kurumlarının dağıtıldığını iddia etse de, bu birimlerin şu anki durumu hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır sonrası


SSCB ve Doğu Bloğu'nun dağılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle varlığı ve amacları tartışma konusu olan NATO, kendine yeni hedefler ve gorev sahaları edinmiştir Bu cercevede 1990'lar boyunca ceşitli donuşumler geciren NATO, 11 Eylul saldırılarını takiben iyice belirginleştiği uzere uluslararası terorle mucadeleyi ana hedef olarak belirlemiştir


Diğer yandan, doğal afetlere mudahalede harekete gecirilmesi de 2005 yılında ard arda gelen doğal afetler sonucunda gundeme gelmiştir Ust duzey uluslararası zirvelerin ve uluslararası spor etkinliklerinin guvenliğinin sağlanması gibi farklı faaliyetlerde de bulunmaya başlayan NATO, insani mudahaleolarak adlandırılan kimi askeri harekatlarda da bulunmaktadır Yugoslav savaşları, NATO uyesi ulkelerin ayrılıkcı Hırvatlara, Boşnaklara ve Arnavutlara sunduğu acık siyasi ve askeri destekle, Yugoslavya devletinin yıkılışıyla sonuclandı İlk kapsamlı NATO askeri harekatları olan Kararlı Guc ve Muttefik Gucu harekatları sonrası ise, eski Yugoslavya topraklarında, NATO askeri usleri kuruldu


Ozellikle Gladio birimlerinin teker teker ortaya cıkması ve ABD'nin Irak ve AfganistanBM işgallerinde oynadığı rol, NATO'ya ciddi eleştiriler yoneltilmesine sebep olmuştur Ayrıca, kararlarının NATO'ya herhangi bir etkisinin olmadığı goruldukten sonra, pek cok grup NATO'ya karşı muhalefeti arttırmışlardır 21 yuzyıla girilirken, NATO'nun geleceği konusunda tartışmalar hala devam etmektedir


Karadeniz Deniz İş Birliği Gorev Grubu (Black Sea Naval)

Karadeniz Donanma İş Birliği Gorev Grubu, (İngilizce Black Sea Naval Cooperation Task Group, kısaltması BLACKSEAFOR) Karadeniz'de barış ve istikrarın idamesi maksadıyla, bolgesel işbirliği faaliyetlerinin artırılması ve iyi komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesine yonelik olarak sahildar devletlerin katılımı ile cok uluslu bir deniz kuvvetinin oluşturulması fikri ilk olarak 1998VarnaBulgaristan ’da yapılan İkinci Karadeniz Deniz Kuvvetleri Komutanları Toplantısı ’nda Turkiye tarafından gundeme getirilmiştir Bu tarihten itibaren, Karadeniz Deniz İşbirliği Gorev Grubu ya da kısa adıyla BLACKSEAFOR ’un kuruluşu yonundeki cabalar, bir TurkKaradeniz ’e sahildar devletlerin buyukelcileri tarafından 28 Haziran 2000 tarihinde Ankara ’da imzalanmıştır Kuruluş Anlaşması ise 2 Nisan 2001 tarihinde İstanbul Cırağan Sarayı ’nda Karadeniz ’e sahildar devletlerin dışişleri bakanları ve yetkilendirdikleri ust duzey temsilcileri tarafından imzalanmıştır Anılan imza torenine Karadeniz Deniz Kuvvetleri Komutanları da iştirak etmişlerdir Karadeniz'e kıyısı bulunan 6 devlette organizasyona uyedir Kuruluş Anlaşması 21 Haziran 2001 tarihinde Turkiye Buyuk Millet Meclisi tarafından kabul edilmiş ve Cumhurbaşkanının onaylamasını muteakip 26 Haziran 2001 tarihinde 2444 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır


Gorevleri

Kuruluş Anlaşması BLACKSEAFOR ’a yon veren onemli en onemli dokumandır Anlaşma, genel prensipler, gorevler, kuvvet yapısı, politik ve askeri surec, komuta kontrol konuları ile kuvvetin idaresi icin gerekli diğer hususları icermektedir
Bahse konu anlaşmada BLACKSEAFOR ’un gorevleri;

* Arama ve kurtarma harekatı,
* İnsani yardım harekatı,
* Mayın karşı tedbirleri harekatı,
* Cevre koruma harekatı,
* İyi niyet ziyaretleri,
* Taraflarca kararlaştırılan diğer gorevler olarak belirlenmiştir