Üstün zekalı çocuğun özellikleri

üstün zekalı çocuğun belirtileri,
üstün zekalı çocuğun somut özellikleri,
üstün zekalı çocuğun eğitimi

Üstün Zekalı Çocukların Özellikleri Nelerdir?



Çocukların üstün zekâlı ve üstün yetenekli olduklarını anlayabilmek için bazı tutum ve hareketlerine dikkat etmek gerektiği, çocukların yaptığı hareket ve söylediği sözlerin onların akıl ve yetenekleri konusunda ipuçları verdiği belirtildi

Aylık kültürel aile dergisi Moral Dünyası ocak ayı kapak konusu olarak üstün zekalı ve üstün kabiliyetli çocukları işledi Dergide Bilirkişi Pedagog Adem Güneş'in ve Üstün ZekâlıYetenekli Öğrenciler Eğitmeni Didem Rümeysa Sezginer'in kaleme aldığı yazılarda üstün zekâlı ve üstün yetenekli çocukların özelliklerine yer verildi

Dergide verilen bilgilere tarafından üstün zekâlı olan çocukların özellikleri şöyle:

Fiziki özellikleri:

Gövde yapıları (doruk ve tartma bakımından) ve sağlık durumu durumları bakımından yaşıtlarına oranla daha ileri durumdadırlar

Enerji düzeyleri yüksektir, hareketlidirler

Erken yürürler

Erken konuşurlar

Bebeklik döneminde daha az uyku gereksinimi duyarlar

İlgilendikleri vakit dikkatlerini yoğunlaştırabilirler

Kullandıkları dil, ilk olarak bile yaşıtlarına göre daha gelişmiştir Sözcük zenginliği, açıklama düzgünlüğü dikkat çeker

Duyu organı bozuklukları, fiziki sakatlık gibi durumlara bayağı çocuklara kadar daha eksik rastlanır Hastalıklara karşısında daha dayanıklıdırlar

Duyu organları belirgin olması sebebiyle bebekliklerinde battaniyelerini üstlerinden atma, giyim eşyalarındaki markalardan, altlarının ıslanmasından rahatsız olma, gürültüye yoğun tepki gibi özellikler gösterebilirler

Duyu organlarının aşırı duyarlıkları damak duyularında da görülebilir Örneğin iki değişik fabrikanın ürettiği meyve suyu arasındaki minik farkı hissedebilirler

Zihinsel özellikleri:

Öğrenme hızları yüksektir Ivedi ve basit öğrenirler

Uyarı süreleri daha uzundur Daha basit odaklanabilirler

Düşünme becerileri gelişmiştir Zihin üretmede daha aktiftirler

Kelime hazineleri çok geniştir, bildikleri kelimeleri kolaylıkla kullanırlar

Öyle çok işlemi zihinsel olarak kolaylıkla başarabilirler

Genelleştirme yapmada, ilişkileri görmede, bilgilerin transferinde, mantıki çağrışımlarda ileridirler

Görünmeyen fikirlere aleyhinde ilgileri fazladır

Düş güçleri fazla kuvvetlidir

Mektep çalışmalarında, akademik konularda yaşıtlarından 12 sene ileridirler

Yaş düzeylerinin 12 yıl üstündeki kitapları okumaktan hoşlanırlar ve anlarlar

Keşfetmekten hoşlanırlar Kalıplardan, sıradanlıktan uzak kalmayı tercih ederler Orijinal bilgiler, buluşlar, yaklaşımlar ilgilerini çeker

Diğer çocukların farkında olan olmadığı pek fazla alanda bilgi sahibidirler

Hafızalarını etkin kullanırlar Fazla çalışmaya lüzum duymadan, duyduklarını ve okuduklarını uzun vakit belleklerinde tutarlar ve hatırlarlar

Meraklıdırlar Çok soru sorarlar ve ilgi alanları geniştir Zihinlerinde bilgiye karşı sonsuz bir arzu vardır Aralıksız öğrenmekten sıkılmaz ve yorulmazlar

Çoğunlukla okula başlamadan önce okumayazma öğrenirler

Pratik bilgileri çoktur

Hazır cevaptırlar, uyanık ve girişkendirler

Espri duyguları güçlüdür

Sosyal özellikleri:

Arkadaşları arasında popülerdirler

Arkadaşlarını kendilerinden yaşça 23 yaş ileri olanlardan seçerler

Lider ruhludurlar, başkalarına yan olmaktan hoşlanmazlar

Okula karşı isteklidirler, ders dışı uğraşılara katılmaktan haz alırlar

Sosyal uğraşılardan, sportif faaliyetler, şiir, hikâye ve fotoğraf alanlarında çalışmaktan hoşlanırlar

Nüktedandırlar, orijinal bağlantılar kurarak, umulmayan espriler yapabilirler

Kendilerine ait orijinal ilgileri vardır Ilgi alanlarına mükemmel odaklanıp bu alanlarda da başarı gösterirler

Yeni ve değişik durumlara basit ve ivedi uyarlar Değişime açık bir yapıları vardır

Dünya sorunlarına bile ilgilidirler Çözüm bulmaya yönelirler

Ailede uygulanacak eğitim

Çocukları üstün zekâlı olan annebabalar, çocuklarının bu özelliğinin gelişmesi için konut içerisinde çocuklarıyla iletişimde şu noktalara dikkat etmelidirler:

Ailenin, çocuğun öteki bireylerden farklı olduğunu bilmesi ve öbür ihtiyaçlar içinde olduğunu değerlendirebilmesi fazla önemlidir Ona teşebbüs ve iletişimle ilgili aralıksız olarak kılavuz öğretmenleriyle irtibat halinde olunmalıdır

Bu müşteri çocukların, yüksek zihinsel potansiyellerinin yanında, aslında bir çocukoldukları unutulmamalıdır Onlardan olgun birey davranışları beklenmemelidir

Meraklı tutumları, fazla soru sormaları, devamlı öğrenme isteklerinin önüne engeller konulmamalı, hatta takdir edilmelidir Bu konuda, sorularına sabırla ilgi gösterilmelidir

Çocuk, öbür düşüncelerinden, orijinal fikirlerinden dolayı hemen eleştirmeye yan tutulmamalıdır Fikirlerine hürmet duyulduğu daima hissettirilmelidir Eleştirilmesi gereken konularda da, yapıcı bir teşebbüs içerisinde olunmalıdır Bu şekilde, zihin üretimi aralıksız olarak desteklenmelidir

Aile hayatına orijinallikler katılmalı, normal yaşam zengin bir öğrenme çevresine dönüştürülmelidir Ailece değişik faaliyetlerde bulunulması, birlikte yeni ufuklara yelken açılması verimliliği arttırır

Üstün zekâlıyetenekli çocuk tek doğru cevaba, tek tipte düşünmeyekilitlenmemelidir Varlıklı düşünme, öbür görüş açılarıyla değerlendirebilme becerisi geliştirilmelidir

ÜSTÜN KABILIYETLI ÇOCUKLAR

Her çocuğun mutlaka bir yeteneği olduğu vurgusu yapılan dergide kabiliyet çeşitleri ve özellikleri şöyle belirtiliyor:

Dilsel ya da Sözel Zekâ

Dilsel ya da sözel yetenekli çocuklar şu şekilde anlaşılabilir:

Sözcük oyunlarını sever

Hikâye, masal, fıkra dinlemek ve anlatmaktan hoşlanır

Sözel olarak kendini ustaca ifade edip iletişim kurar

Yaşına göre oldukça iyi kelime hazinesi vardır

Söylenenleri ve dinlediklerini unutmaz, iyi bir hafızası vardır

Okuma yazmaya ve kitaplara ilgi duyar

Dilsel veya sözel yeteneğe sahip çocuklar için şu araştırmalar yapılmalıdır:

Jurnal yazmaya özendirme edin

Düşündüklerini yazıya dökmesine yardım edin

Bir dergi veya gazeteye abone olmasını sağlayın

Mutlaka gittiği yerler hakkında yazmasını destekleyin

Gezilerde mutlaka kart yazıp göndersin

Dersle ilgili sorular hazırlasın

Anlattıklarını eleştirmeden dinleyin, düzeltmeleri sözü bittikten daha sonra yapın

Hikâye, fıkra, masal, film anlatmasına fırsat tanıyın, iyi bir dinleyici olun

en düşük haftada bir gün, uygun bir saati okuma saati olarak belirleyin

Hikâye tamamlamalar, yeni öğrenilmiş sözcüklerle tümce kurma oyunları oynatın

Matematiksel Akıl

Matematiksel zekâlı ve kabiliyetli çocuklar şu şekilde anlaşılabilir:

Beyni zorlayıcı yapbozları (puzzle) sever

Strateji oyunlarını sever

Nesnelerin nasıl çalıştığını merak eder, sorular sorar

Nesneleri birebir eşler

Çabuk bir şekilde zihinsel hesaplamalar yapar

Matematiksel aktiviteleri sever

Yüksek düşünme becerileri kullanır

Nedennetice ilişkisi kurar

Matematiksel zekâya sahip çocuklar için şu araştırmalar yapılmalıdır:

Pratik yaptırın

Aktüel yaşamla eşleştirmeler yaptırın

Problem hazırlatın

İlişkilendirmeler yaptırın

Sayılara dayalı oyunlar oynatın

İki nesne arasındaki ilişkiyi buldurun

Tahminde bulundurun

Beyin fırtınası yaptırın

Olayları sıraya koydurun

Grafik hazırlatın

Soru bankası oluşturtun

Bütçe hazırlatın

Cevaplara soru oluşturtun

Görsel Zekâ

Görsel zekâlı ve kabiliyetli çocuklar şu şekilde anlaşılabilir:

Dizi yaratıcı yapbozları ve bulmacaları sever

Kâğıt üstünde karalamalar yapar

Şemalarla anlatmayı sever

Okurken kitapların yazılarından fazla resimlerine odaklanır

Görsel sunuşları sever

Sanat çalışmalarından çok keyif alır

Arkadaşlarına tarafından daha çok hayal kurar

Hayalindeki resimleri fazla güzel anlatır

Tablo, harita, diyagramları kolaylıkla okur

Adresleri çok iyi tanımlama eder, kolaylıkla bulur

Görsel zekâya sahip çocuklar için şu incelemeler yapılmalıdır:

Boyama ve resimler yapabileceği ortam hazırlayın

Fotoğraf, heykel, seramik sergilerine gitmesine imkân sağlayın

Kamera ve fotoğraf makinesi kullandırın

Düş kurmasını sağlayın

Bundan Böyle maddeleri biriktirip, yeni ürünler yaptırın

Yolculuklarda ve derslerde harita kullanmasını sağlayın

Adres bulmak için kroki çizmesini isteyin

Motif yapma, işleme, boyama yapma ortamı oluşturun

Konunun resmini yaptırın

İki boyutlu ve üç boyutlu çizmesini isteyin

Resim anlattırın

Maddi Akıl (Spor Yeteneği)

Bedensel zekâlı ve yetenekli çocuklar şu şekilde anlaşılması mümkün:

Uzun zaman uygun oturamaz Oturmak zorunda kalırsa elleri, ayakları, saçları ile oynar

Nesneleri parçalayıp bütünleştirmeyi sever

Yeni ve tanımadığı nesnelere mutlaka dokunur

Koşmayı, atlamayı, tırmanmayı, güreşmeyi sever

Kendini teatral olarak açıklama eder

Parmak boya, hamur, çamur ve su ile oynamayı sever

Bir ya da daha fazla sporla uğraşır

Maddi zekâya sahip çocuklar için şu araştırmalar yapılmalıdır:

Boya ve hamur çalışmalarını destekleyin

Anlatımlarını jest, mimik ve ceset dilini kullanarak ifade edebilecekleri ortamlar oluşturun

Bedenlerini kullanabilecekleri sessiz sinema türündeki oyunlar oynatın

Spor ve dansa yönlendirin

Ritmik Akıl

Ritmik zekâlı ve kabiliyetli çocuklar şu şekilde anlaşılır:

Ritmik olarak konuşur ya da ritmik hareket eder

Çevresindeki seslere aleyhinde çok duyarlıdır

Müziğe eşlik eder

Çalışırken tempo tutar

Melodileri kolayca hatırlar

Nota bilmese de sesleri tanır

Öğrendiği şarkıları usulüne uygun seslendirir

Enstrüman çalar Koroda çalışmaya heveslidir

Ritmik zekâya sahip çocuklar için şu çalışmalar yapılmalıdır:

Müziksel ritmik etkinliklerden yararlanın

Sanat değeri kayda değer müzik konserlerine gitmelerini özendirme edin

Müzik aletlerini kullanmalarını önerin

Konu ile ilgili beste yapmalarını sağlayın

Bitmiş yaparken ritimlerden yararlanın

Bir müzik eserini dinleyip, hikâyeleştirmeye veya resimlemeye, maddesel hareketlerle ifadeye yönlendirin

Sosyal Zekâ

Aniden fazla arkadaşı vardır

Çevresi kadar aranılan bir kişidir

Diğerlerine alaka gösterir İlgilenir

Her ortamda çevresiyle fazla kolay irtibat kurar

Kulüp ve kurslara üyedir

Problemi olan arkadaşlarına nasihat verir

Doğal lider olarak davranır

Bir grup içinde olmayı sever

Sosyal zekâya sahip çocuklar için şu incelemeler yapılmalıdır:

Gruplarla çalışmaya yönlendirin

Bambaşka kulüp ve aktivitelerde ödev almaya özendirme edin

Arkadaşlarıyla sosyal aktiviteler hazırlatın

Yarışmalar düzenleyin

Gruplar karşısında hitabe egzersizleri yaptırın

Öğrendiklerini ve düşündüklerini başkalarıyla paylaşmaya teşvik edin

Sosyal bir sorun üzerinde kavga yaparak çözümü ondan isteyin


*