Uyku Nedir

Uyku Nedir Ortalama olarak yaşamımızın üçte birini uykuda harcamaktayız diğer aktivitelerde harcadığımızdan daha artı bir süre Kendimizi iyi hissetmemiz için zorunlu ve yaşamsal bir şey olan uykunun bu değin fazla bölümünün halen bir meçhul olması merak uyandırıcıdır Son 50 yılda pek çok tahlilci uyuma paternlerini ve uyuduğumuzda ortaya çıkan fizyolojik ve nörolojik değişiklikleri araştırmıştır Nasıl uyuduğumuzla ilgili çok şey bilinmektedir ama neden uyuduğumuz hakkında çok eksik şey biliyoruz Böyle olduğunda bile, cümbür cemaat kötü bir gece uykusunun etkilerini bilir ve cümbür cemaat uykunun ve iyi bir gece uykusundan sonradan dinçleşmiş ve dinlenmiş kalkmanın yararlarını bilir Bu yararları hissetmediğimiz zaman, uyku hakkında düşünmeye başladığımız ve uykumuzu iyileştirmenin yollarını aradığımız zamandır Adi uyku Son 50 yılda nörolojik, endokrinolojik ve fizyolojik açıdan uyku ile ilgili fazla şey yapılmıştır Bunu takiben artık nasıl uyuduğumuz ve uyuduğumuzda veya uyumadığımızda oluşan şartların değişmesi hakkında çok şey bilinmektedir Uykunun evreleri Uykuya daldığımızda, bilinç düzeyimiz değişir ve iki uyku tipi arasında gidip geliriz: nonREM uykusu REM (çabuk göz hareketleri) veya paradoksal uyku NonREM uykusu NonREM uykusu, uykunun gidişatı esnasında ortaya meydana çıkan elektroensefalografik değişimlere dayanarak sıklıkla dört evreye ayrılmaktadır Faz 0 Tamamiyle kurnazlık değişmiştir Safha I Uyku basması Bu, uykuya dalmakta olan bir kişinin karşılaştığı durumdur Eğer birey uykunun bu evresinde uyandırılırsa etrafında olup bitenden en ince ayrıntısına kadar haberdar olmamasına rağmen çoğunlukla açıkgöz olduğunu söyleyecektir Safha II Uykunun bu evresinde bilinç, birey uyandırıldığında uykuda olduğunu hatırlayabilmesine yeterli olacak şekilde EEG paternleri Aşama III ve IV Yavaş dalgalı uyku REM uykusu Süratli göz hareketleri (REM) uykusu, uykunun rüya görülen evresidir Bu safha uykunun diğer evrelerinin arasına serpiştirilmiştir Fazla sayıda öbür nitelik ile bağlantılıdır bununla birlikte paradoksal uyku olarak da bilinmektedir; çünkü önceleri, seri göz hareketleri ve huzursuzluğun eşlik etmesi araştırmacılara bu uyku evresinin hafif uyku olduğunu düşündürmüşse de, kas paralizisinin de olaya eşlik etmesiyle bununla birlikte paradoksal olarak da ağır bir uyku olduğu saptanmıştır Uykunun gece paterni Uykuya daldığımızda non REM uykusunun dört evresinden hızla geçeriz ve birincil doksan dakikanın çoğu, yaklaşık on dakikalık REM uykusunun takip ettiği evre IV uykusunda harcanmaktadır Bu patern kendisini, her bir döngüdeki REM uykusunda daha pozitif zaman harcanacak şekilde, gece her tarafında dört ya da beş kere baştan eder Uyanmamızdan önce REM uykusunda bir saat dek süre harcarız REM uykusunda harcanan süre yüzdesi doğumdan daha sonra gittikçe azalır ve (doğumda % 50) üç yaşında % 33 e, 11 yaşında % 27 ye ve ergenlikte de yaklaşık %25 e düşer Uyku ve uyanıklık ritimleri Vücudun jurnal ritimleri iyi bilinmektedir Uyku bu doğal ritimlere sıkıca yan olan böylece fazla gövde fonksiyonundan birisidir Bu ritimlerin uykudaki önemleri, uzun uçak yolculuğundan sonra ortaya çıkmaktadır Vücut saatimizin, normalde uyku ve uyanıklık ile ilişkili olan dış uyarılarla ayarlanmadığını bu tür yolculuklarda ayrımsarız id Uyku problemi olan kişiler çoğunlukla doğal uyku ve kurnazlık ritimleri normalin dışarıda olanlardır Bunlar gece vardiyasında çalışanlar ya da minik bebek sahibi ebeveynler ya da kendilerini geç kalkma ve peşinde da yatma saatinde uyuma güçlüğü çekme alışkanlığına kaptırmış kişilerdir Böylece fazla Akdeniz ülkesinde görülen uyku paterni mesela öğleden sonraları, bilhassa sıcak havalarda iş arası verip uyuma doğal uyku ritmimize Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika da çoğunlukla görülen paternden olasılıkla daha yakındır Hormonlar ve kurnazlık Adrenalin ve kortikosteroid düzeyleri kurnaz olduğumuzda daha yüksektir sahiden uykuda olduğumuzda adrenalin düzeyleri fazla azalır Buna karşılık, artma hormonu ve öteki yenileyici hormonların düzeyleri uykuda daha yüksektir Melatonin uykuyu harekete geçirir ve bu hakiki, insanların uçak yolculuğunda ortaya meydana çıkan gece ve gündüz paternlerine uyum sağlamalarıyla sonuçlanacak şekilde, vücudun hormonal döngülerinin bazılarını değiştirerek, uzun süreli hava yolculuklarının etkilerinin üstesinden gelmek için yardımcı olmak üzere, kişilere bir melatonin eşdeğeri hap verilerek araştırılmaktadır Ne değin uykuya gereksinmemiz var? Fizyolojik faktörler Cümbür Cemaat farklılık gösterir sıklıkla bir gecede 8 saatlik uykunun azalmış formu cümbür cemaat için geçerli değildir Bir Takım şahısların bundan daha fazlasına gereksinimi varken üstelik başka halk bir gecede sadece 3 ya da 4 saatle yetinmektedir Tarih her gece birkaç saatlik uykuya gereksinim duyan başarılı liderlerin hikayeleriyle doludur Napolyon ve Churchill bunlardan ikisidir dahası Einstein bazen günün 16 saatini uykuda harcayan uzun bir uykucuydu Uykunun miktarı yaşla değişkenlik gösterir Yeni doğmuş bebekler günün 20 saatini uykuda harcamaktadır Yaklaşık 2 yaşında uykuya gereklilik azalmaktadır, buna rağmen küçükler halen erişkinlerden daha fazla uykuya gereklilik duyar Çocukluğun ileri yaşlarında sıradan uyku saatleri erişkin ortalamasının yalnızca fazla az fazlasına dek düşer Ergenlikte uyku paternleri akıcı ülkü gelir ve bazı gençler 11 yaşında olduklarından daha pozitif uykuya ihtiyaç duyar görünmektedir 1617 yaşlara geldiklerinde, insanların çoğu, yaklaşık kırk beş yaşına dek sürecek olan uyku paternlerini edinirler Yaşlı kişiler daha hafif uyuma eğilimindedir ve genelde gençliklerinde gereksinim duyduklarından daha az uykuya gerek duyarlar 70 yaşında olduklarında gecede ortalama sadece 6 saat (Bu sıradan bir bedel olduğu için böylece çok birey bundan daha azına gerek duyacaktır) Uykusuzluktan sızlanan böylece fazla ihtiyar birey sahiden yaşları için sıradan uyumaktadırlar, lakin onlar gençlik yıllarında hatırladıkları uykularını stilleriyle karşılaştırmaktadırlar Çevre faktörleri Bu bireysel farklılaşmalardan daha önemli olarak bir toplumdaki ortalama uyuma miktarı dış faktörlerden etkilenmektedir Örneğin; elektriğin genel kullanımından önce halk uyuma paternlerini gün ışığının paternlerine daha pozitif bağlamışlardı; bu bilhassa de mevsime emrindeki olarak epeyce istikrarsızlık bildiren gün ışığı miktarının olduğu yerler olan yüksek bölgelerde daha belirgindi Biz doğal olarak çevremizdeki insanlarla bununla birlikte uyuma eğilimindeyiz Bütün toplumlarda karanlığın uykunun belli başlı harekete geçiricilerinden biri olduğu bizi şaşırtmamalıdır Bu doğal ritim gece işçilerinde olduğu gibi şaşarsa uyku ile ilgili problem sıklıkla ortaya çıkar