Uzay yolculuğu insan vücudunu nasıl etkiler?

Uzay Yolu ’nun ünlü doktoru McCoy “uzay, karanlığa ve sessizliğe gömülü bir hastalık ve tehlikedir diyordu Haklı; uzay yolculuğu insanı güçsüz ve yorgun düşürür, hasta eder, hatta depresyona sokabilir Uzmanlar uzayın insanın yaşaması için geçirdiği evrime uygun bir ortam sunmadığını söylüyor Bu yolculuğun insan vücudu üzerindeki etkileri ise şöyle sıralanıyor:Kalkıştan sonraki 10 saniye: Bilinç kaybıRoket fırlatılmaya hazır, hız kazanıyor Gkuvveti, yani hızlanma sırasında vücudunuza uygulanan kuvvet nedeniyle vücut ağırlığı normalden dört kat daha fazla hissedilir Koltuğunuza çakılmış bir halde kolunuzu kımıldatmak bile aşırı güçleşirGkuvveti kanı ayaklara doğru iter, oysa bilinç yitirmemek için kanın beyne gitmesi gerekir Daha düşük gkuvveti durumunda bile savaş uçağı pilotları beyne yönelik kan basıncının düşmesinden dolayı gözde buğulanma ve görme kaybı yaşanır Rus Soyuz aracı gibi konvansiyonel uzay araçlarında, kalkış anında astronotlar bu hızın etkisini göğüslerinde hissedecek şekilde konumlandırılırhttp:bilgilihocamcominternaldatasuzayyolculuguinsanvucudununasiletkiler5c2f552f52e0eKalkıştan sonraki 10 dakika: BulantıAstronotların kalkıştan sonraki ilk şikayetlerinden biri bulantı ve kusmadır İç kulaktaki yerçekimi azlığı dengeyi, koordinasyonu, yön duygusunu ve hareket halindeki nesneleri takip yeteneğini etkilerUzay kapsülü içinde kusmukların havada uçuşmasına neden olmanın yanı sıra uzay tutması astronotların verilen görevleri yapamamasına da neden olabilirKalkıştan sonraki iki gün: Yüzde şişmeAstronotların şikayetlerinden biri de burun tıkanması Uzayda olmak kafa üstünde durmaya benzer bir his yaratır Sıvılar vücudun üst kısmında birikmeye başlar Yüzdeki şişmenin nedeni budur Tıpkı uzun yolculuklarda ayakların şişmesi gibiVücut sıvıyı üst kısma doğru çekmeyi tercih eder Yerçekiminin azalması nedeniyle bu eğilim daha da güçlenir ve dokularda şişme görülürhttp:bilgilihocamcominternaldatasuzayyolculuguinsanvucudununasiletkiler5c2f552f5b03aAyrıca astronotların görme duyusunda da bozulma baş gösterir Bunun nedeni ise henüz bilinmiyorKalkıştan sonraki bir hafta: Kas ve kemik erimesiYerçekimi olmadığından vücutta bozulmalar başlar Yerçekimi organların sağlığı bakımından oldukça önemlidir Sıçanlar üzerinde yapılan deneylerde 710 gün içinde bazı kaslarda üçte bir oranında erime görülür ki bu büyük çaplı bir bozulmadırKalp kaslarında da bozulma olur Uzay istasyonunda kalınacaksa bu belki çok büyük bir sorun değildir, ama örneğin Mars ’a inilecekse astronotun yürümeye mecali olmayacaktırBu nedenle vücut sağlıklarını korumak için bütün astronotlar her gün birer saat kardiyovasküler ve ağırlık kaldırma egzersizleri yapmak zorundadır O halde bile astronotlar altı ay sonra yere indiklerinde yürümekte zorluk çekerYerçekiminin olmaması kemiklerde de erimeye yol açar Bu aynı zamanda fazla miktarda kalsiyumun kana karışması demektirKalkıştan sonraki iki hafta: Uykusuzlukhttp:bilgilihocamcominternaldatasuzayyolculuguinsanvucudununasiletkiler5c2f552f611f3Astronotların aydınlıkkaranlık döngüsü tümüyle alt üst olmuş, uyuma güçlüğü çeker hale gelmişlerdir Özellikle dünyanın etrafında yörüngede iken her 90 dakikada bir yeni bir gün doğumuna tanık oldukları için yapay gecelere uyum sağlamada sorun yaşarlar Duvara bağlı bir uyku tulumu içinde uyuması da kolay değildirBunun etkilerini azaltmak amacıyla astronotlar için karartılabilen uyku kompartımanları oluşturulmuştur; yapay ışığın sertliğini kırmak içinse yeni bir LED aydınlatma sistemi denenmektedirKalkıştan sonraki bir yıl: HastalıklarUzay yolculuğunun bağışıklık sistemi üzerinde aşırı olumsuz etkileri vardır Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler uzayda akyuvarların mikroplara karşı savaşma gücünün azaldığını göstermiştir Buna da yine yerçekimi eksikliği neden olmaktadırDaha fazla sorun yaratan şey ise uzaydaki radyasyondur Astronotlar uzayda parlak ışık patlamalarına tanık olduklarını anlatır Uzay istasyonu bu ışınlardan korunmak için Dünya atmosferine biraz daha yakın bir yörüngede tutulur Fakat Ay ’a ya da Mars ’a yapılan yolculuklarda uzun süreli uçuşlar astronotları radyasyon tehlikesine maruz bırakırFakat astronotlar üzerinde yapılan uzun süreli araştırmalar onlardaki kanser riskinin daha fazla olmadığını göstermiştirhttp:bilgilihocamcominternaldatasuzayyolculuguinsanvucudununasiletkiler5c2f552faf7f2Kalkıştan sonraki iki yıl: Depresyon2010 ’da yapılan bir araştırmada altı kişi Mars ’a gidip dönüyormuş gibi 520 gün boyunca Moskova ’da test ortamında tutulmuş ve uzun süreli uzay uçuşlarındaki yalıtılmışlığın yol açacağı stres incelenmişti Gidişte sorun olmasa da Dünya ’ya dönerken daha fazla sıkıntı yaşanmış, yolculuk sıkıcı hale gelmiş, insanlar arasında çatışmalar başlamıştıUzmanlar, sonsuz uzay boşluğunda uçan kapalı ve dar bir teneke kutu içinde yolculuk yapmanın yaratacağı psikolojik sorunlar üzerinde duruyor Fiziksel sağlık kadar ruh sağlığının da önemli olduğu vurgulanıyor Bu nedenle doğru astronotları seçmek büyük önem taşıyorUzun süreli uzay yolculuğunun etkilerini daha ayrıntılı araştırmak üzere NASA gelecek yıl uluslararası uzay istasyonunda bir yıl süreli bir çalışma planlıyorKaynak: BBC Türkçe  sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur