Uzaya Çıkan İlk Dünyalı: Layka

Laika
Lakya
Uzay
Uzaya çıkan ilk canlı
Uzaya çıkan birincil dünyalı

Uzaya Çıkan Birincil Dünyalı: Layka

Rusça'da havlayan anlamına gelen Layka, uzaya giden birincil memeli canlıydı Bazı bilim adamları, uzaya gönderme sırasındaki fırlatılışta insanların hayatta kalamayacağını bahis ediyordu Bu yüzden uzay mühendisleri insanlara öncü olarak ilk uzay uçuşlarında hayvanları kullanmışlardır Amerikalılar şempanzeleri, Ruslar ise köpekleri uzaya göndermiştir Sokak köpekleri arasından seçilen fox terrier cinsi Layka'da bu köpeklerden biriydi Moskova sokaklarında başıboş gezen köpeklerin arasından seçilmişti Yörüngeye gönderilmesinin nedeni, uzay boşluğunun canlılar üzerindeki etkileriyle ilgili bilgiler elde etmekti Layka'nın katıldığı uzay yolculuğundan elde edilen bilgiler, sonradan uzaya gönderilen köpeklerin sağlıklı bir şekilde geri getirilmesini sağladı



Sputnik 2 tatmin edici donanıma sahip bir uzay aracı değildi Güneş ışınlarının uzaydaki brülör etkisine kadar tasarlanmamıştı Dünya'ya dönüş mekanizması yoktu ve hayat destek birimi de fazla ilkeldi bu nedenle Layka'nın uzayda öleceği belliydi Dört hafta gibi kısa bir sürede geliştirilmişti Bu denli ön çalışmasız gönderilmesinin nedeniyse, Rusya'nın Abd ile olan uzay yarışına sürat kazandırmak için önemli veriler elde etmekti
Nitekim, Yuri Gagarin 12 Nisan 1961 ’de uzaya çıkan ilk insan olmuştu bununla birlikte, Sputnik 2, Bolşevik Devrimi'nin 40 yıldönümüne de yetiştirilmek isteniyordu



Layka, Uzaya gönderilmeden önce özel bir eğitime bağlı tutuldu Yolculuğa hazırlanmak için derece derece daha ufak kafeslerde bakıldı ve merkezkaç testlerine tabi tutuldu Roket motorlarının gürültüsü dinletildi ve akıcı yiyeceklerle beslendi Uçuştan üç gün önce kapsüle yerleştirildi İki görevli, Layka'nın durumunu aralıksız takip etmekle görevliydi 3 Kasım 1957'de, uçuştan hemen önce köpeğin tüyleri hafif bir alkol solüsyonuyla nemlendirildi ve hayati işlevlerini peşine düşüp takip edecek algılayıcılar takıldı



Uzay kapsülüne köpeğin yatması ve oturması için tatmin edici yer vardı Hava tazeleme sistemi sürekli oksijen sağlıyordu Soğutma amaçlı basit bir vantilatör, kabin sıcaklığını 15 derecede tutuyordu Gıda, suyla birlikte sıvı halde tedarik ediliyordu Layka'ya bir koşum takımı giydirilmişti 3 Kasım 1957'de kalp ritmini, kan basıncını ve nefesini ölçen sensörlerle donatılmış bir kıyafet giydirilerek uzay kapsülünde kameranın karşısına oturtuldu ve dönüşü olmayan yolculuğa uğurlandı



Resmi açıklamalara kadar, Sputnik uzay aracı 1600 km'de yörüngeye yerleşik, Layka da görevini layıkıyla yerine getirmişti Ancak, bu zavallı hayvanın son saatlerini nasıl geçirdiği kesin değildi Layka'nın akıbeti uzun süre gizlendi Kimine kadar, Layka, uzay kapsülünde son yemeğine konan zehirle huzurlu bir şekilde, kimine göreyse kapsüldeki oksijen bittiği için hayata veda etmişti madem ki gerçek bu değildi Layka'nın akıbeti 45 yıl sonra ortaya çıktı 2002 yılında ABD ’de düzenlenen bir uzay konferansında, Sovyet uzay çalışmalarının önde gelen isimlerinden Dimitri Malaşenkov, “Laykanın füzenin fırlatılışıyla ortaya çıkan hastalık ve acılar sonucu birkaç saat içinde öldüğünü açıkladı Gürültü ve sarsıntı sebebiyle hayvan serseme çevrilmişti, kalbi yerinden fırlayacakmış gibi normalden üç kat fazla çarpmıştı sonra şamata kesilip kapsül sessizliğe gömülünce “Layka huzura kavuşmuştu, fakat fazla geçmeden bu kez aşılması imkânsız teknik problemler baş göstermişti Kapsülün ısı kalkanı fırlatılış esnasında zarar görmüş, 4 saat geçtikten daha sonra kapsül içindeki ısı 15 derece olması gerekirken 41 dereceye fırlamıştı ve sıcaklık artan bir şekilde yükselmekteydi 5 saat sonra Layka hayatını kaybetmişti 45 yıl sonra Layka'nın ya fazla şamata ve gerginlik sonucu veya yüksek sıcaklık yüzünden öldüğü ortaya çıktı Bu senaryolardan ikisi de birbirinden fena senaryolardı


Layka'nın ölümü, hayvan hakları savunucularının protestolarına sebep oldu Bu tepki Sovyetler'de oluşmamıştı lakin, Layka'dan sorumlu bilim adamlarından Oleg Gazenko, Sovyetler'in yıkılmasından sonra köpeğin ölümünden pişmanlık duyduğunu açıklamıştır


Layka Heykeli

Kötü kaderine rağmen, Layka tarihteki en meşhur hayvanlardan biri olmuştur 11 Nisan 2008'de rus görevliler tarafından heykeli dikilen Layka'nın çoğu doğu bloğu ülkelerinde heykeli bulunmaktadır Layka farklı alanlara yönlendirilmiş ürünler ve posta pullarında da yer almıştır


Layka Çiklet kartı 1957


Layka Sigarası


Polonya'da basılan bir Layka pulu


Birleşik Arap Emirlikleri'nde basılan bir Layka pulu


Moğolistan'da basılan bir Layka pulu


Romanya'da basılan bir Layka pulu


*