Uzaydan Gelen Fotoğraflarda Neden Hiç Yıldız Göremiyoruz?

Uzay ile ilgili komplo teorilerinin en büyük kaynağı, NASA ya da ESA üzere dünyanın en gelişmiş uzay araştırma merkezlerinin yayınladıkları resmi imajlardır. Örneğin düz Dünyacıları ele alalım: Dünya’nın yuvarlak olduğu bir fotoğrafı gördüklerinde, ters argüman olarak yıldızların gözükmediğini öne sürerler. Ayrıyeten uzaya fırlatılan bir uydunun ya da öbür gezegenlere gönderilen araçların imajların de düzmece olduğu, kelam konusu ajansların bizleri kandırdığı kanısına neden olur.

Aslında bakarsanız, internet kullanıcıları için uzaydan geldiği söylenen fotoğrafların inandırıcılığı da giderek azalıyor. Çünkü artık yapay imajların kalitesi giderek artıyor, bu nedenle giderek daha fazla insan gerçek imajlara bile kuşku ile yaklaşıyor. Bu yazımızda, kelam konusu kuşkuların birçoklarında temeli oluşturan bir soruya karşılık veriyoruz.

Aşağıda görsel, 1977'de gönderilen Voyager 1 isimli uzay aracına ilişkin. Kestirim edeceğiniz üzere bir fotoğraf değil, bilgisayar ortamında hazırlanan bir animasyon:

Bu da Dünya’nın birinci portresi. 1972 yılında çekildi ve gerçek bir fotoğraf. Yıldızlar nerede?


“Yıldızlar yok, o halde bu fotoğraf sahte” demek için bu fotoğrafların nasıl çekildiklerini bilmek gerekiyor. Bu kısma birazdan geleceğiz. Günümüzde, 1972 yılına kıyasla Dünya’dan daha da uzakta olan araçlarla, daha yüksek çözünürlüklü fotoğraflar elde ediliyor.

Plüton’un New Horizons uzay aracı tarafından 2015 yılında çekilmiş bir fotoğrafı. Yıldızlar yeniden yok:


Öncelikle bilinmesi gereken şey, bu fotoğrafların gündelik hayatta kullandığımız akıllı telefonlardaki üzere tek kesim olmamasıdır. Bizler bu fotoğrafları üstteki üzere final haliyle görmeden evvel önemli bir laboratuvar çalışması yapılıyor. Kelam konusu araçlar tarafından katmanlar halinde gönderilen bilgiler, uzun uğraşlarla birleştirilip renklendiriliyor.

Bir Güneş ışınının Dünya’ya ulaşması yaklaşık 8 dakika sürüyor. Dolayısı ile bu süratle bir datanın Plüton'dan Dünya'ya ulaşması daha da uzun sürer, zira Güneş'e olan ortalama uzaklığı yaklaşık 5.91 milyar kilometredir. Bu uzaklıklar, gezegenlerin yörüngesel hareketlerine bağlı olarak değişir. Alıştığımız fotoğrafçılık araçları, uzaydaki fotoğraf makinelerimizin yanında “şipşak” kalır.

Bu hususta en hoş örnek Jüpiter’den gelen görkemli fotoğraflar olabilir:



Renklerin ahenkli dansını, yüzlerce kilometre derinliğindeki kasırgaların karmaşasını bir bilgisayar ortamında üretmek kolaydır. Lakin bu fotoğraflarda gördüğünüz her bir renk, aslında uzaydan Dünya'ya gönderilen petabaytlarca bilgi manasına gelebilir. Bu bilgiler yan yana ve üst üste gelecek biçimde yazılımlar ya da profesyonel araştırmacılar tarafından birleştirilirler.

Hem uzayda hem de yer yüzünde kameralar da tek bir şeyin peşindedir: Işık.


Kameralar üzerinde yer alan diyafram, ISO üzere ayarları biz denetim edebiliriz, lakin gözleriniz bu ayarları aslında otomatik olarak gerçekleştirir. Bu yüzden ki apansız karanlık bir ortama girdiğinizde gözünüzün ortama ahenk sağlaması gerekir. Karanlık bir ortamda daha çok ışık arar.

Kentten uzak bir yerde, etraftan gelen ışığın az olduğu bölgelerde olabildiğince fazla yıldız görürsünüz. Şayet güzel bir DSLR kameranız varsa, daha çok yıldızı uzun pozlama teknikleriyle görebilirsiniz. Yani ışık değiştikçe fotoğrafın çekilmesi için gereken teknik ayarlar da değişmelidir.

Uzaydan gelen fotoğraflarda emel, fotoğrafı çekilen cismin her türlü ayrıntısını ortaya koymaktır. Bunun için başka kaynaklardan (yıldızlardan) gelen ışık frekansları temizlenerek final manzarası oluşturulur:

Mars

Aslında çok kolay bir deneyle, yalnızca ışıkla alakalı olan şeyi gözlemleyebilirsiniz. Telefonunuz kamerasını açıp, bulunduğunuz ortamdaki tavanın yanan lambasına yanlışsız odaklayın, bir anda otomatik olarak ışık ölçüsü azalacaktır. Kamera, ayrıntıları görmek için daha az ışık geçirmek için ışık kaynağının etrafını karartacaktır. Şayet telefon kameranız ISO üzere pahaları ayarlayabileceğiniz manuel moda sahipse; tavandaki ışığı çekerken bu ayarlarla oynamayı deneyebilirsiniz.

Uzaydan gelen fotoğrafların birçoklarında bu nedenlere bağlı olarak yıldız göremeyiz, fakat yıldızdan daha fazlasını gördüğümüz fotoğraflar da vardır:

2012 yılında çekilmiş Carina Nebulası'nın fotoğrafı.