"Uzaylılar Nerede?" Sorusunun Cevabı: Karanlık Orman Teorisi

Uzaydan gelen birtakım sinyaller vakit zaman insanlığı heyecanlandırsa da şimdi dişe dokunur bir ispata ulaşamadık. On yıllardır uzaya gönderdiğimiz sinyalleri çözebilecek kadar zeki canlıların olmayabileceği yahut sinyallerin şimdi onlara ulaşacak kadar uzağa gitmemiş olabileceği en kabul gören ihtimaller olarak gösteriliyor. Sinyaller ulaştıysa da bu iletileri çözüp bize yanıt yazmalarının on yıllar alacağı biliniyor.

Karanlık Orman Teorisi'ne göreyse, sinyallerimize yanıt almamak yahut iletilerimizin onlara ulaşmaması aslında bizim çıkarımızadır. Pekala ancak neden?

Konuyu daha âlâ anlamak ismine; Liu Cixin tarafından yazılmış olan, bilim kurgu cinsindeki "Dünyanın Geçmişi" üçlemesinin ikinci kitabı "Karanlık Orman"da geçen şu paragrafa değinmek gerekiyor:


"Evren karanlık bir ormandır. Her medeniyet, ağaçlar ortasına bir hayalet üzere gizlenmiş, önündeki kısımları yavaşça kenara iten ve ses çıkarmadan ilerlemeye çalışan silahlı bir avcıdır. Nefes alıp verme dahi dikkatle yapılır. Ormanın her yerinde kendisi üzere görünmez avcılar olduğu için avcı dikkatli olmak zorundadır. Şayet diğer bir canlı bulursa -başka bir avcı, bir melek ya da bir şeytan, müdafaasız bir bebek ya da zorla yürüyen yaşlı bir adam, bir peri ya da bir yarı tanrı- yapabileceği yalnızca bir şey mevcuttur: ateş aç ve onları ortadan kaldır. Bu ormanda cehennem başka insanlardır. Varlığını belirli eden tüm hayat formlarının süratle tarihten silinecek olması ebedi bir tehdittir. İşte kozmik medeniyetin resmi budur. Fermi Paradoksu'nun açıklaması budur."

Tehlikelerle dolu gizemli bir yerde dolaşırken karşımıza yabancı biri çıktığında ne yaparız?


Dilini, niyetini bile bilmediğimiz bu yabancıya güvenmeli miyiz, yoksa hayatımızı korumak ismine o harekete geçmeden evvel onu ortadan kaldırmalı mıyız? İki medeniyet irtibat kurabilse dahi hem fizikî hem de kültür ve lisan açısından aşılması gereken çok büyük aralar olurdu. Romandaki argüman da buna dayanıyor; yaşayan tüm organizmalar hep hayatta kalmak ister.

Bu yüzden organizmalar karanlık ormanda ya saklanmayı tercih eder ya da bir müsabakada kendi güvenliği için karşı tarafı yok etmek ister. İşte bu teori, uzaylı medeniyetlerin tahminen de karanlık ormanda (evrende) saklanmayı tercih ettikleri için onlarla bağlantı kuramıyor olabileceğimiz fikrini öne sürüyor.

Romanda bahsedilen Karanlık Orman Teorisi, üstte okuduğunuz alıntının sonunda da bahsedildiği üzere aslında ünlü Fermi Paradoksu'na yanıt verme uğraşında.


Fermi Paradoksu, dünya dışı medeniyetlerin var olma olasılığının yüksek olmasına karşın bunu doğrulayacak rastgele bir ispatın ya da temasın yokluğu ortasındaki çelişkiyi tabir eder. Paradoksu ortaya atan Fizikçi Enrico Fermi, uzaylı hayatların büyük ihtimalle var olmasına rağmen mevcut koşullar ve pürüzler nedeniyle onlarla irtibat kuramadığımızı belirtiyor.

Dünya dışı ömür arayışında değerli bir yeri olan Drake Denklemi'ne göreyse; istatiksel olarak en az 10.000 uzaylı medeniyetin olması gerekiyor, hatta bunların 20'si bize yakın bir yerlerde olmalı.


1961 yılında, radyo astronomu Franke Drake, medeniyetlerin gelişmesinde rol oynayabilecek pek çok faktörü dikkate alarak içinde bulunduğumuz Samanyolu Galaksisi'nde olması gereken medeniyet sayısını hesaplamaya/tahmin etmeye çalıştı ve bu sayılara ulaştı.

Bu denklemde şu faktörler bulunuyor:

• N irtibat kurmayı umabileceğimiz uygarlıkların sayısı
• R* Galaksimizdeki yıllık yıldız oluşma miktarı
• fp Bu yıldızlardan kaç adedinin gezegene sahip olduğu
• ne Gezegene sahip yıldız başına düşen toplam yaşama elverişli gezegenlerin ortalama sayısı
• fl Bu gezegenlerin ortasında rastgele bir formda yaşama uygun bir ortamın oluştuğu gezegen sayısı
• fi Bu yaşama elverişli gezegenlerden kaçında akıllı hayata geçildiği
• fc Bu cins uygarlıklardan uzayda varlıklarına dair tespit edilebilir sinyal bırakabilecek kesim
• L Bu cins bir uygarlık tarafından uzayda yayınlanan tespit edilebilir sinyalin süresi

Karanlık Orman Teorisi mantıklı bir fikir mi, yoksa bir paranoya mı?


Teori her ne kadar bir paranoya üzere görünse de "güvensizlik nedeniyle birbirini yok etme" örneklerini asırlardır Dünya üzerinde görüyoruz. Post-apokaliptik filmlerde de bu mevzuya sıkça yer verilir. Medeniyetin çökmesiyle birlikte yalnız hareket etmeye başlayan beşerler farklı bir beşerle karşılaştıklarında birbirlerini öldürmeye çalışırlar. Hayatta kalma içgüdüsü ağır bastığı için karşı tarafın ömrü değersizleşiyor.

Yaklaşık bir asırdır kainata bildiri gönderiyoruz. Pekala bunlar ya tehlikeli bir uzaylı medeniyet tarafından algılanırsa?


Güneş Sistemi, kozmosun geri kalanına kıyasla nispeten daha genç. Bu yüzden öteki yaşanabilir gezegenlerdeki uzaylılar vakit konusunda daha avantajlı olacakları için bizden daha gelişmiş teknolojiye sahip olabilirler. Bu durumun da tesiriyle biz uzaylı medeniyetlere ulaşamadan onların bize ulaşması daha mümkün görünüyor.

Ayrıca, teknolojimiz onlara kıyasla geride olsa bile çok süratli gelişiyor olmamızdan ötürü bir gün onlar için tehlike arz edeceğimizi düşünerek yılanın başını küçükken ezmek isteyebilirler.

Stephen Hawking ve onlarca bilim insanı bunun büyük bir risk olduğunu vurgulamıştı.


Karanlık bir ormanın içindeki mesken olarak düşünelim Dünya'mızı. Meskendeki birkaç kişi, çoğunluğun müsaade verip vermemesini umursamadan pencereden dışarı fener tutarak yerimizi belirli etmeye çalışıyor. Pekala ya makûs niyetli bireylerin dikkatini çekersek?

İşte gezegendeki milyarlarca insan ismine karar veren bir küme beşere karşı bu yüzden reaksiyonlar de veriliyor. Ortalarında Elon Musk üzere şahısların de olduğu bilim insanları, uzaya gönderilen ve yerimizin tespit edilmesine neden olabilecek sinyallerin paylaşılmasını önlemek için bir imza kampanyası başlatmıştı.

Özetle, Karanlık Orman Teorisi'nin mantıklı bir argüman ortaya koyduğu söylenebilir.


Uzaylı medeniyetler onlara gönderdiğimiz sinyalleri yakalasalar bile neyin nesi olduğumuza şimdi mana verememiş oldukları için gizlenmeyi tercih ediyor olabilirler. Tahminen de sinyallerle varlığımızı kozmosa muhakkak etmeyip saklanmalıyızdır, ormanın içinde karanlıkta kalmak daha inançlı olabilir!

Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5, 6