Toplumda en fazla görülen kalp damar sorunlarından biri varislerdir. Varislerin ne olduğunu anlamak için onların oluşumunda rol oynayan toplardamarların fonksiyonunu bilmek gerekir. Toplardamarlar (venler), bedende kirli kanı organlardan ve etraf dokulardan alıp kalbe taşıyan en büyük çaplı damarlardır. İsminde da olduğu üzere kan için bir çeşit toplayıcı misyonu görür. Geniş bir çapa sahip oldukları için içerilerinde tek taraflı çalışan kapakçıklar bulunur. Bu kapakçıklar kanın damarlarda gittiği yola geri dönmemesi, yer çekimine karşı kalbe gerçek yapılan taşımada fonksiyon görmesi için vardır. Bu damarların işlevindeki değişmeler varis üzere problemleri yaratabilir. Aşikâr nedenlerle bedenin çeşitli yerlerinde oluşan damar genişlemeleri meydana gelebilir. Damar duvarlarında meydana gelen bu işlev bozukluğu ise varislerin oluşumundaki temel fizyolojik nedendir. Varisin kaynaklandığı bu sorunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte hastalığın oluşma evresinde farklı durumlar izlenebilmektedir.
Varis Nasıl Oluşur, Nasıl Tedavi Edilir?
Varis Nedir?
Ekseriyetle bacaklardaki yüzeysel toplardamarlarda meydana gelen damar büyümeleri öncelikle kılcal damar çatlamaları olarak kendini gösterir. Cilt yüzeyine yakın olan damarlarda bu durum daha besbelli olarak oluşum gösterir. Kılcal damarlarda varis başlangıcı olarak görülen damar çatlamaları telenjiektazi olarak isimlendirilir. Bu durum estetik bir sorun dışında hastalar için sorun yaratmasa da varis daha farklı olup bir çeşit ilerlemiş damar genişlemesidir.
Varisler en fazla bacaklarda oluşum gösterir. Lakin bacaklar dışında iç organların duvarlarında, testislerde, velhasıl damarların olduğu çeşitli bölgelerde de görülebilir. Bacaklardaki toplardamarlarda aşağıdan üste kanın taşınması kelam konusu olduğu için kanın aşağıya yerçekimi tesiriyle tekrar dönmemesi için bir çeşit kapakçıklar bulunur. Damar çeperleri çeşitli nedenlerle birtakım işlev bozukluklarına uğrayabilir. Bu durum açılıp kapanan kapakçıkların da tam olarak fonksiyonunu yapmasını mahzurlar. Organ ve etraf dokulardan kalbe dönmek üzere toplanan kirli kan, kapakçıklardan sızmaya başlar. Kalbe dönmesi gereken kanın sirkülasyonu bu durumda bozulur. Kirli kan bedenin alt bölgelerinde, münasebetiyle en fazla bacaklarda birikmeye başlar. Tıpkı atık hususların etrafa ziyan vermesi ve atılan çöp poşetlerinden bir mühlet sonra koku ve sıvı yayılması üzere, varislerin oluşumunda hasarlı damarlardan da bir mühlet sonra kirli kan sızar. Etraf dokulara ziyan vererek ilerleyen olaylarda yalnızca estetik bir sorun oluşturmayıp hasta için ağrı ve iltihap kaynağı olabilir.
Varisin görüldüğü hastalar tek bir kümede olmamakla birlikte hastalığın görüldüğü olaylarda misal münasebetler bulunur. Bilhassa
- menopoz devri
- gebelik
- obezite
- fazla ayakta kalmayı gerektiren işler
- yaşlanma
- duruş bozuklukları
- hormon kullanımı
- aile hikayesinde varis bulunan hastalarda varis olayları sıkça gözlenir. Bayanlardaki varis hadiseleri erkeklerde oluşan hadise sayısının yaklaşık 4 katı kadardır.
Bedeninizde değişmeler hissediyor, bilhassa bacaklarınızda farklı bir görünüm dikkatinizi çekiyorsa varisten şüphelenmeniz için kimi bulguların olması gerekir. Varis hastalığında genel bulgular sıralandığında aşağıdaki üzere bir tablo görülebilir.
- Bacaklarda meydana gelen ağrı
- Uyuşma hissi
- Gece krampları
- Uyuşma
- Parestezi
- Huzursuz bacak
- Ağrı ve kaşınma
- Damarlarda barizleşen mor-mavi renkler
Varis Tedavisi
Varis oluşumu görülen bacaklar için doppler ultrason ile damarların durumuna bakılır. Hastanın durumuna nazaran doktorun gerekli gördüğü tedavi prosedürü uygulanabilir.
- Sedanter ömür biçimi yerine hareketli bir ömür usulü edinmek
- Bacakları dinlendirerek gün içinde 10-15 dakika üst kaldırmak
- Topuklu ayakkabı kullanımını sonlandırmak
- 6 cm’den yüksek topuklardan kaçınmak
- Kolay belirli antrenmanları gün içinde tekrarlamak
- Bacak bacak üstüne atmamak
- Ülkü kilonun korunması, sık kilo alıp vermemek
- Kan basıncını dengeleyen besinlerin tüketilmesi
- Sıcak su ile duş alım mühletini uzatmamak üzere pratik usuller kollayıcı tedavide tesirli olanlardır.
Her varis tıpkı çeşitte değildir. Varis oluşum suratı bireylerin hayat usulüne ve genel sıhhat durumuna nazaran değişebilir. 3 çeşit varis tipi görülür:
Kılcal Damar Varisleri (Telenjiektazi)
Cilt yüzeyinde barizleşen kılcal damarların estetik bir sorun yaratması ile hastaların tedavi talep ettiği evredir. Bir çeşit travma ya da ani darbe ile oluşup örümcek ağına benzeyen bir yapıda milimetrik boyutlarda ya da santimetrelerce alanda meydana gelebilir.
Orta Uzunluk Varisler (Retiküler Varisler)
Bu tip olaylar da hasta için ağrı ve acı yaşatmaz. Lakin barizleşen mor-mavi venlerin görünümü ile estetik olarak istenmeyen manzaralar oluşabilir. Ultrasonda gözlenen bir toplardamar ya da kapakçık yetmezliği görülmez. Ekseriyetle ilerleyip büyük uzunluk varislere dönüşmezler.
Büyük Uzunluk Varisler
Hem kozmetik olarak hem de kalp damar hastalıkları açısından sorun yaratabilecek varislerdir. Ayakta yapılan doppler ultrason ile muayene edilir. Toplardamar ve kapakçık yetmezliği görülebilir. Bu varislerde varis çorabı, lazer, skleroterapi üzere tedaviler tahlil olmayacağı için RF tedavisi, cerrahi süreçler yapılır. Kimileri cilt yüzeyinden görülmez. Bunlara iç varis denir. Hastada ağrı, gece krampları, kaşınma üzere belirtilerle fark edilir.
Varis tedavilerinde ameliyatsız tahliller varis tiplerine nazaran uygulanabilir. Büyük uzunluk varislerde genelde cerrahi formüller kaçınılmaz olmaktadır.
Kılcal damar varisleri ve retiküler varislerde lazer ışınları tesiriyle genişleyen ya da açılan damarlar kapatılır. Skleroterapi uygulamasında varisli damarların içine milimetrik boyuttaki iğnelerle sklerozan denen ilaç enjekte edilir. Süreç sonrası varis çorabı üzere sıkı bandajlarla bölgenin desteklenmesi tavsiye edilir. Köpüklü tedavide ise enjekte edilen ilaç özel bir teknikle köpürtülerek hastaya verilir. RF ile tedavide ise radyo dalgalarının gücü ile yüksek ısıda genişleyen ya da açılan damarlar kapatılır.
Konutta Varis Tedavisi
Hastada oluşmuş ve bilhassa ilerlemiş varisleri gidermek için sonradan yapılan kürler, bitkisel yollar tesirli olmamakla birlikte bilimsel değildir. Lakin varis oluşumunu engellemek için meskende birkaç pratik yol olabilir. Tertipli antrenman, hareketsiz hayat şekline son vermek, sağlıklı beslenmek, lifli besinler tüketmek konutta yapılabilecek ve uzun vadede hayata tesir edecek sistemlerdendir.
Limonla Varis Tedavisi
Limon içeriğindeki unsurlar ve C vitamini yoğunluğu kan içindeki hür radikallerin oksidatif hasara yol açmasına pürüz verir. Bu yapısıyla limon güçlü bir antioksidandır. Limon suyunu sıkarak her akşam bacaklarınıza aşağıdan üste masaj yapabilirsiniz. Böylelikle varis oluşumunu engelleyip genç bacaklara sahip olabilirsiniz. Tabi limonla varis tedavisi tam olarak mümkün ve kalıcı değildir.
Kılcal Varis Tedavisi
Kılcal varisler, varis hadiselerinin başlangıç seviyesindeki oluşumlardır denebilir. Büyük oranda varis hadiseleri güzel huylu damar tümörleridir. Kılcal varisler ise yalnızca kozmetik bir kusur olup hastaların şikâyet ettiği oluşumlardır. Tek seanslık lazer uygulaması, skleropterapi ve köpük tedavisi ile basitçe tahlil alınarak genç bir cilt görünümü kazanılabilir.
Varis Köpük Tedavisi
Skleroterapide 2 farklı uygulama hali vardır. Birinde sklerozan denen sıvı ilaç milimetrik iğnelerle damar içine direkt ve hava ile karıştırılmadan verilir. Öbür teknikte, yani köpüklü tedavide damar içine birebir ilaç farklı bir formda verilir. İlacın içinde tıpkı etken unsur olan polidokanol vardır. İlaç enjeksiyonu öncesi bacaklar pak ve tıraşlı olmalıdır. Ağrı ve acı hissi olmadan uygulanan süreç birkaç seans sürer. Her seans 40-60 dakika ortası bir vakit diliminde yapılır. Tedavi sonrası varis çorabı ile varisli bölgenin desteklenmesi önerilir. Ayrıyeten 4 haftalık bir süreçte süreçten sonra güneşten korunma hayli kıymetlidir.