veda hutbesinin insan hakları açısından önemi kısaca

veda hutbesinin insan hakları açısından önemi kısaca

Tabi ki Vedâ Hutbesinin hukuk açısından insan haklarına getirdiği değerler apaçıktır Dînî , ilmî, sosyal, idârî, siyâsî ve ailevî birtakım adalet ve vazifeler getirmiştir Bu hutbenin sosyolojik tarih açısından da önemi inkâr edilemez Hz Peygamber bu hitâbesinde cahiliyyet döneminin tüm âdet ve geleneklerini yıkmış, her biri bir köklü değişiklik niteliğinde olan adalet ve vazifelerle ilgili hükmünü bildirmiştirBu hitabenin irad olunduğu gün, İslâmiyet, tüm kudret ve ihtişâmıyla, dünyaya hitap ediyor, cahiliyet döneminin tüm karanlıklarıyla ve sapıklıklarıyla geçmiş ve kapanmış olduğunu bildiriyordu


Hutbe, insan haklarını 632 yılında bütün dünyaya bu nedenle ilân etmişken, bugün batılılar, insan haklarını, 1215 yılında İngilizlerin kendileri için kabul ettiği Magna Charta Libertatum na değin qötürmektedir Oysa bu anlaşma, aracısız kral ile vatandaşlar arasında değil, kral ile vatandaşı temsilen Lortlar arasındaki birtakım hak ve yükümlülükleri ihtiva etmektedir sonradan 1789 tarihli Fransız İhtilali ile birlikte insan hakları gündeme gelmiş ve insan hakları beyannamesi neşredilmiştir Nihayet Birleşik Milletler 1948 yılında hazırladığı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile nihaî şeklini almıştır İnsan Hakları 1215 yılına dek qötürülse bile, Vedâ Hutbesi bundan 583 yıl önce, konuyu gündeme getirmiştir Bu açıdan Veda Hutbesinin tarihi bir değeri de vardır

Yine Vedâ Hutbesi, geleceğin, hukuk, siyâset ve idâre dünyasının çok yönü olan tesir yapmış olan bir vesikadır Özellikle Müslümanlar, hayatlarında Hz Peygamberi kendilerine misal kabul ettiklerinden her alanda Onun izleri görülür Hukukî, iktisâdî ve siyâsî alanlarda bunun örneklerini görmek mümkündür Eğer özenle incelenirse; Hz Alinin halife iken Mısır Valisi Mâlik b elHarîs elEştere yazıp gönderdiği siyâsî protokolemirnâme Hz Peygamberin Vedâ Hutbesinden ilham alınarak hazırlanmış olduğu kavranabilir

veda hutbesinin insan hakları açısından önemi özetle

1 Herkesin can, mülk ve namusu tecâvüzden korunmuştur

2 Kimsenin, kimseye zarar vermeye hakkı yoktur

3 Bütün müslümanlar kardeştir

4 Tüm borçlar iâde edilecek ve borç olarak alınanın dışında bir fazlalık (fâiz) ödenmeyecektir

5 Kan dâvâları ve âdâleti kişisel olarak yerine getirmek yasaklanmıştır

6 Kadınlar, erkeklerin hayat arkadaşlarıdır, buna tarafından onlara iyi muâmele edilmesi emredilmiş, onların da tıpkı erkekler gibi mal ve mülke şahsî tasarruf hakları olduğu öngörülmüştür

7 İnsanların insanlar ve renk farkı gözetilmeksizin birbirine eşit oldukları belirtilmiştir

8 Aile ve toplum hayatına zarar veren zina vb davranışlar yasaklanmıştır

9 Kuranı Kerimin, insanlara bir emânet olarak bırakıldığı ve sıkıca sarılınması tavsiye edilmiştir

10 Cahiliyyet döneminde Araplar arasında ihtilâf konusu olan gün, ay ve yıl hesaplamasına açık sözlülük getirilmiş, çıkar için bazı ayların helâl, bir takım ayların haram sayılması ve bunların yerlerinin değiştirilmesi yasak, bir sene oniki ay olarak tespit edilmiştir Keza Mekke ve çevresinin kutsallığına işâret edilmiştir *