veda hutbesinin insan hakları acısından onemi kısaca
Tabi ki Veda Hutbesinin hukuk acısından insan haklarına getirdiği değerler apacıktır Dini , ilmi, sosyal, idari, siyasi ve ailevi birtakım hak ve vazifeler getirmiştir Bu hutbenin sosyolojik tarih acısından da onemi inkar edilemez Hz Peygamber bu hitabesinde cahiliyyet doneminin butun adet ve geleneklerini yıkmış, her biri bir devrim niteliğinde olan hak ve vazifelerle ilgili hukmunu bildirmiştirBu hitabenin irad olunduğu gun, İslamiyet, butun kudret ve ihtişamıyla, dunyaya hitap ediyor, cahiliyet doneminin butun karanlıklarıyla ve sapıklıklarıyla gecmiş ve kapanmış olduğunu bildiriyordu
Hutbe, insan haklarını 632 yılında tum dunyaya boylece ilan etmişken, bugun batılılar, insan haklarını, 1215 yılında İngilizlerin kendileri icin kabul ettiği Magna Charta Libertatum na kadar qoturmektedir Ancak bu sozleşme, doğrudan kral ile vatandaşlar arasında değil, kral ile vatandaşı temsilen Lortlar arasındaki birtakım hak ve yukumlulukleri ihtiva etmektedir Daha sonra 1789 tarihli Fransız İhtilali ile birlikte insan hakları gundeme gelmiş ve insan hakları beyannamesi neşredilmiştir Nihayet Birleşmiş Milletler 1948 yılında hazırladığı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile nihai şeklini almıştır İnsan Hakları 1215 yılına kadar qoturulse bile, Veda Hutbesi bundan 583 yıl once, konuyu gundeme getirmiştir Bu acıdan Veda Hutbesinin tarihi bir değeri de vardır
Yine Veda Hutbesi, geleceğin, hukuk, siyaset ve idare dunyasının cok yonlu etki yapmış olan bir vesikadır Bilhassa Muslumanlar, hayatlarında Hz Peygamberi kendilerine ornek kabul ettiklerinden her alanda Onun izleri gorulur Hukuki, iktisadi ve siyasi alanlarda bunun orneklerini gormek mumkundur Eğer dikkatle incelenirse; Hz Alinin halife iken Mısır Valisi Malik b elHaris elEştere yazıp gonderdiği siyasi protokolemirname Hz Peygamberin Veda Hutbesinden ilham alınarak hazırlanmış olduğu anlaşılır
veda hutbesinin insan hakları acısından onemi kısaca
1 Herkesin can, mal ve namusu tecavuzden korunmuştur
2 Kimsenin, kimseye zarar vermeye hakkı yoktur
3 Butun muslumanlar kardeştir
4 Butun borclar iade edilecek ve borc olarak alınanın dışında bir fazlalık (faiz) odenmeyecektir
5 Kan davaları ve adaleti şahsen yerine getirmek yasaklanmıştır
6 Kadınlar, erkeklerin hayat arkadaşlarıdır, buna gore onlara iyi muamele edilmesi emredilmiş, onların da tıpkı erkekler gibi mal ve mulke şahsi tasarruf hakları olduğu ongorulmuştur
7 İnsanların ırk ve renk farkı gozetilmeksizin birbirine eşit oldukları belirtilmiştir
8 Aile ve toplum hayatına zarar veren zina vb davranışlar yasaklanmıştır
9 Kuranı Kerimin, insanlara bir emanet olarak bırakıldığı ve sımsıkı sarılınması tavsiye edilmiştir
10 Cahiliyyet doneminde Araplar arasında ihtilaf konusu olan gun, ay ve yıl hesaplamasına acıklık getirilmiş, cıkar icin bazı ayların helal, bazı ayların haram sayılması ve bunların yerlerinin değiştirilmesi yasaklanmış, bir yıl oniki ay olarak tespit edilmiştir Ayrıca Mekke ve cevresinin kutsallığına işaret edilmiştir
Tabi ki Veda Hutbesinin hukuk acısından insan haklarına getirdiği değerler apacıktır Dini , ilmi, sosyal, idari, siyasi ve ailevi birtakım hak ve vazifeler getirmiştir Bu hutbenin sosyolojik tarih acısından da onemi inkar edilemez Hz Peygamber bu hitabesinde cahiliyyet doneminin butun adet ve geleneklerini yıkmış, her biri bir devrim niteliğinde olan hak ve vazifelerle ilgili hukmunu bildirmiştirBu hitabenin irad olunduğu gun, İslamiyet, butun kudret ve ihtişamıyla, dunyaya hitap ediyor, cahiliyet doneminin butun karanlıklarıyla ve sapıklıklarıyla gecmiş ve kapanmış olduğunu bildiriyordu
Hutbe, insan haklarını 632 yılında tum dunyaya boylece ilan etmişken, bugun batılılar, insan haklarını, 1215 yılında İngilizlerin kendileri icin kabul ettiği Magna Charta Libertatum na kadar qoturmektedir Ancak bu sozleşme, doğrudan kral ile vatandaşlar arasında değil, kral ile vatandaşı temsilen Lortlar arasındaki birtakım hak ve yukumlulukleri ihtiva etmektedir Daha sonra 1789 tarihli Fransız İhtilali ile birlikte insan hakları gundeme gelmiş ve insan hakları beyannamesi neşredilmiştir Nihayet Birleşmiş Milletler 1948 yılında hazırladığı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile nihai şeklini almıştır İnsan Hakları 1215 yılına kadar qoturulse bile, Veda Hutbesi bundan 583 yıl once, konuyu gundeme getirmiştir Bu acıdan Veda Hutbesinin tarihi bir değeri de vardır
Yine Veda Hutbesi, geleceğin, hukuk, siyaset ve idare dunyasının cok yonlu etki yapmış olan bir vesikadır Bilhassa Muslumanlar, hayatlarında Hz Peygamberi kendilerine ornek kabul ettiklerinden her alanda Onun izleri gorulur Hukuki, iktisadi ve siyasi alanlarda bunun orneklerini gormek mumkundur Eğer dikkatle incelenirse; Hz Alinin halife iken Mısır Valisi Malik b elHaris elEştere yazıp gonderdiği siyasi protokolemirname Hz Peygamberin Veda Hutbesinden ilham alınarak hazırlanmış olduğu anlaşılır
veda hutbesinin insan hakları acısından onemi kısaca
1 Herkesin can, mal ve namusu tecavuzden korunmuştur
2 Kimsenin, kimseye zarar vermeye hakkı yoktur
3 Butun muslumanlar kardeştir
4 Butun borclar iade edilecek ve borc olarak alınanın dışında bir fazlalık (faiz) odenmeyecektir
5 Kan davaları ve adaleti şahsen yerine getirmek yasaklanmıştır
6 Kadınlar, erkeklerin hayat arkadaşlarıdır, buna gore onlara iyi muamele edilmesi emredilmiş, onların da tıpkı erkekler gibi mal ve mulke şahsi tasarruf hakları olduğu ongorulmuştur
7 İnsanların ırk ve renk farkı gozetilmeksizin birbirine eşit oldukları belirtilmiştir
8 Aile ve toplum hayatına zarar veren zina vb davranışlar yasaklanmıştır
9 Kuranı Kerimin, insanlara bir emanet olarak bırakıldığı ve sımsıkı sarılınması tavsiye edilmiştir
10 Cahiliyyet doneminde Araplar arasında ihtilaf konusu olan gun, ay ve yıl hesaplamasına acıklık getirilmiş, cıkar icin bazı ayların helal, bazı ayların haram sayılması ve bunların yerlerinin değiştirilmesi yasaklanmış, bir yıl oniki ay olarak tespit edilmiştir Ayrıca Mekke ve cevresinin kutsallığına işaret edilmiştir