Veritabanı Anahtarları Nedir ve Ne Amacla Kullanılır?

Veritabanları hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğunuzu tam olarak bilmiyoruz ancak veritabanlarının bilgileri duzenlemek icin tabloları kullandığını bir yerlerden belki duymuşsunuzdur İlişkisel veritabanlarında, her bir tablo bir dizi satırdan oluşur, bu satırların her biri tek bir veritabanı kaydına karşılık gelir Peki, veritabanları butun bu kayıtları nasıl bu kadar duzenli bir bicimde korur? Tabi ki anahtarlar yardımıyla
Birincil Anahtarlar

İlk olarak birincil anahtarlardan (primary key) bahsedeceğiz Her veritabanı tablosunun birincil anahtar olarak belirlenen bir ya da daha fazla sutunu olmalıdır Bu anahtarın taşıdığı değer veritabanındaki her kayıt icin benzersiz olmalıdır Orneğin, firmamızdaki her calışanın bilgilerini iceren ve “Calışanlar olarak adlandırılan bir tablomuz olduğunu varsayalım Her calışanı benzersiz bir bicimde tanımlayacak bir birincil anahtar secmemiz gerekecektir Aklımıza gelen ilk duşunce calışanın ismini kullanmak olacaktır
Ancak, ismi aynı olan iki calışanınız varsa bu duşunce mantıklı değildir Bu yuzden, işe aldığınız her calışan icin benzersiz bir kimlik numarası kullanmak daha doğrudur Bazı kuruluşlar aynı durum icin TC Kimlik Noyu kullanmayı tercih eder Bunun sebebi her calışanın farklı bir sosyal guvenlik numarası olmasıdır Ancak gizlilik konusunda oluşabilecek endişeler sebebiyle bu numaraların kullanılması tartışmaya acık bir konudur Hatta bazı durumlarda bu numaraların kullanılması yasak olabilir Bu yuzden, kuruluşların coğu calışan kimlik numarası, oğrenci kimlik numarası gibi gizlilik endişeleri taşımayan numaraların kullanılmasından yanadır
Birincil anahtar konusunda karara vardıktan ve veritabanında kullandıktan sonra, veritabanı yonetim sistemi anahtarın benzersizliğini kontrol edecektir Anahtar benzersiz değilse, bir kaydı bir tablo icine yerleştirme işlemi başarısız olacaktır
Ayrıca, bircok veritabanı kendi birincil anahtarlarını kendi kendine oluşturabilir Orneğin, Microsoft Access tablodaki her kayıta benzersiz bir kimlik numarası ataması icin AutoNumber veri tipini kullanacak şekilde yapılandırılabilir Etkili olmasına rağmen bu kotu bir uygulamadır Tablodaki her kayıtta anlamsız bir değerle sizi baş başa bırakır Bu boşluğu daha yararlı bir şeyleri depolamak icin kullanabilirsiniz
Yabancı Anahtarlar

İkinci olarak yabancı anahtarlardan(foreign keys) bahsedeceğiz Bu anahtarlar tablolar arasında ilişkiler oluşturmak icin kullanılır Bircok veritabanı yapısında doğal ilişkiler bulunmaktadır Calışanlarla ilgili veritabanımıza geri donelim ve departmanla ilgili bilgileri iceren bir tabloyu veritabanına eklemek istediğimizi farz edelim Bu yeni tabloyu Departmanlar olarak adlandıralım ve bu tabloda departmanla ilgili cok miktarda bilgi yer alsın Ayrıca, departmanda calışanlar hakkında da bilgileri icersin ancak bu durumda iki tabloda aynı bilgiye yer vermek yerine bu iki tablo arasında bir ilişki oluşturabiliriz
Departmanlar tablosunun birincil anahtar olarak Departman Adı sutununu kullandığını varsayalım İki tablo arasında ilişki oluşturmak icin Departman olarak adlandırılan Calışanlar tablosuna yeni bir sutun ekleyelim Her calışanın ait olduğu departmanın ismini dolduralım Ayrıca, Calışanlar tablosundaki Departman sutununun Departmanlar tablosuna işaret eden bir yabancı anahtar olduğuna dair veritabanı yonetim sistemini bilgilendirelim Daha sonra veritabanı Calışanlar tablosunun Departmanlar sutunundaki tum değerlerin Departmanlar tablosunda ilgili girdilerini olduğundan emin olarak veri tutarlılığını doğrulayacaktır
Yabancı bir anahtar icin benzersizlik kısıtlaması olmadığını dikkate alın Tek bir departmana ait birden fazla calışanımız olabilir Benzer şekilde, Departmanlar tablosundaki bir girdinin Calışanlar tablosunda herhangi bir ilgili girdisi olması zorunlu değildir Calışanı olmayan bir departmanımız da olabilir


Teknoloji Veritabanları hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğunuzu tam olarak bilmiyoruz ancak veritabanlarının bilgileri duzenlemek icin tabloları kullandığını bir yerlerden belki duymuşsunuzdur İlişkisel veritabanlarında, her bir tablo bir dizi satırdan oluşur, bu satırların her biri tek bir veritabanı kaydına karşılık gelir Peki, veritabanları butun bu kayıtları nasıl bu kadar duzenli bir bicimde korur? Tabi ki anahtarlar yardımıyla
Birincil Anahtarlar

İlk olarak birincil anahtarlardan (primary key) bahsedeceğiz Her veritabanı tablosunun birincil anahtar olarak belirlenen bir ya da daha fazla sutunu olmalıdır Bu anahtarın taşıdığı değer veritabanındaki her kayıt icin benzersiz olmalıdır Orneğin, firmamızdaki her calışanın bilgilerini iceren ve “Calışanlar olarak adlandırılan bir tablomuz olduğunu varsayalım Her calışanı benzersiz bir bicimde tanımlayacak bir birincil anahtar secmemiz gerekecektir Aklımıza gelen ilk duşunce calışanın ismini kullanmak olacaktır
Ancak, ismi aynı olan iki calışanınız varsa bu duşunce mantıklı değildir Bu yuzden, işe aldığınız her calışan icin benzersiz bir kimlik numarası kullanmak daha doğrudur Bazı kuruluşlar aynı durum icin TC Kimlik Noyu kullanmayı tercih eder Bunun sebebi her calışanın farklı bir sosyal guvenlik numarası olmasıdır Ancak gizlilik konusunda oluşabilecek endişeler sebebiyle bu numaraların kullanılması tartışmaya acık bir konudur Hatta bazı durumlarda bu numaraların kullanılması yasak olabilir Bu yuzden, kuruluşların coğu calışan kimlik numarası, oğrenci kimlik numarası gibi gizlilik endişeleri taşımayan numaraların kullanılmasından yanadır
Birincil anahtar konusunda karara vardıktan ve veritabanında kullandıktan sonra, veritabanı yonetim sistemi anahtarın benzersizliğini kontrol edecektir Anahtar benzersiz değilse, bir kaydı bir tablo icine yerleştirme işlemi başarısız olacaktır
Ayrıca, bircok veritabanı kendi birincil anahtarlarını kendi kendine oluşturabilir Orneğin, Microsoft Access tablodaki her kayıta benzersiz bir kimlik numarası ataması icin AutoNumber veri tipini kullanacak şekilde yapılandırılabilir Etkili olmasına rağmen bu kotu bir uygulamadır Tablodaki her kayıtta anlamsız bir değerle sizi baş başa bırakır Bu boşluğu daha yararlı bir şeyleri depolamak icin kullanabilirsiniz
Yabancı Anahtarlar

İkinci olarak yabancı anahtarlardan(foreign keys) bahsedeceğiz Bu anahtarlar tablolar arasında ilişkiler oluşturmak icin kullanılır Bircok veritabanı yapısında doğal ilişkiler bulunmaktadır Calışanlarla ilgili veritabanımıza geri donelim ve departmanla ilgili bilgileri iceren bir tabloyu veritabanına eklemek istediğimizi farz edelim Bu yeni tabloyu Departmanlar olarak adlandıralım ve bu tabloda departmanla ilgili cok miktarda bilgi yer alsın Ayrıca, departmanda calışanlar hakkında da bilgileri icersin ancak bu durumda iki tabloda aynı bilgiye yer vermek yerine bu iki tablo arasında bir ilişki oluşturabiliriz
Departmanlar tablosunun birincil anahtar olarak Departman Adı sutununu kullandığını varsayalım İki tablo arasında ilişki oluşturmak icin Departman olarak adlandırılan Calışanlar tablosuna yeni bir sutun ekleyelim Her calışanın ait olduğu departmanın ismini dolduralım Ayrıca, Calışanlar tablosundaki Departman sutununun Departmanlar tablosuna işaret eden bir yabancı anahtar olduğuna dair veritabanı yonetim sistemini bilgilendirelim Daha sonra veritabanı Calışanlar tablosunun Departmanlar sutunundaki tum değerlerin Departmanlar tablosunda ilgili girdilerini olduğundan emin olarak veri tutarlılığını doğrulayacaktır
Yabancı bir anahtar icin benzersizlik kısıtlaması olmadığını dikkate alın Tek bir departmana ait birden fazla calışanımız olabilir Benzer şekilde, Departmanlar tablosundaki bir girdinin Calışanlar tablosunda herhangi bir ilgili girdisi olması zorunlu değildir Calışanı olmayan bir departmanımız da olabilir