Visal Orucu

Visal Orucu
Visal Orucu Nedir?
Visal Orucu Kimlere Helal Kılınmıştır?
Visal Orucu Haram Mıdır?

Iftar etmeksizin pes pese birkac gun tutulan oruc

Visal orucuyla ilgili olarak Allah RasUlu (sas)'nden rivayet edilen hadisler mevcuttur Fakihler bu hadislerden istidlal ile visal orucunun hukmunu ortaya koymuslardir Ancak hadislerin farkli yorumu neticesinde degisik gorusler ortaya cikmistir

Hz Peygamber (sas) visal orucunu yasakladiginda ashabi kiram: Ya RasUlullah! Ama sen visal orucu tutuyorsundediklerinde Hz Peygamber: Ben sizin gibi degilim Cunku ben Rabbim tarafindan doyurulur ve sulanirimbuyurmustur (Muslim, Siyam, 56, 57) Ashab visal orucundan vazgecmek istemeyince RasUlullah onlara bir gun, sonra bir gun daha visal yaptirdi Bilahare ucuncu gun hilali gorduler Bunun uzerine Allah RasUlu (sas) visal orucundan vazgecmeyi kabule yanasmamalarindan dolayi onlara bir ibret dersi verircesine Sayet bu hilal gecikseydi size daha ziyade visal yaptiracaktimbuyurmustur (Buhari, Savm, 48; Muslim, Siyam, 57) Yine bir baska hadiste Hz Peygamber Sizler orucunuzu obur gunun orucuna eklemeyiniz Hanginiz orucunu obur gunun orucuna eklemek isterse, nihayet onu sahura kadar ulastirsinbuyurmustur (Buhari, Savm, 49: Muslim, Siyam, 38; Musned, lI, 231, 237, 244, 315, 345, 418)

Ulemanin ihtilafina sebep olan noktalardan birisi de sahabilerden ve tabiUndan bazilarinin visal orucu tutmalaridir Mesela Abdullah b Zubeyr (o 73692)'in on bes gun visal orucu tuttugu nakledilmektedir Amir b Abdillah b Zubeyr'in Ramazanin on alti ve onyedinci gunlerinde visal yaptigi, hic bir sey yemeyip icmemek suretiyle orucuna devam edip sonra yag ile iftar ettigi nakledilmistir Kendisine nicin boyle yaptigi soruldugunda yag bagirsaklarini islatiyor ve su cesedimden cikiyorcevabim vermistir (Ibn Hacer, Fethu'lBari, Beyrut, ty, (Daru'lFikr), IV, 204; Ahmed Davudoglu, Sahihi Muslim Tercemesi ve Serhi, Istanbul 1977, VI, 74)

Alimlerin bazilari Ashabin, Ya RasUlullah ama sen visal orucu tutuyorsun?sorusuna, Siz benim gibi degilsiniz, visal orucu tutmak yok, demesi, Hz Peygamberin bir sahurdan digerine kadar visal orucu tutmasi; Hz Peygamber (sas)'in iki gun bir gece visal orucu tutmasindan sonra Cebrailin Hz Peygambere gelerek Senin visal orucun kabul edildi, ancak ummetine visal orucu helal degildirdemesi gibi rivayetlerden hareket ederek visal orucunun Hz Peygambere has kilindigi ve ummete sadece sahura kadar ruhsat verildigi gorusundedirler (Ayni, Umdetu'lKari, Kahire 1348, XI, 74; Ibn Hacer, age, IV, 204)

Visal orucuna devam edenler Hz Peygamberin nehyettikten sonra ashabiyla visal orucu tuttugunu, dolayisiyla bu nehyin haram kilma manasini ifade etmedigini ve onlara rahmet olmasi kendilerinden bazi seylerin hafifletilmesini ifade ettiginden hareket etmek suretiyle kendisine guc gelmeyen ve ehli kitaba benzemeyi kastedmeksizin visal orucu tutulabilecegini kabul etmektedirler (Ibni Hacer, age, IV, 204)

Alimlerin cogunlugu ise visal orucunun haram olduguna hukmetmislerdir Safiilerden haram ve mekruh olmak uzere iki gorus vardir Imam Safii (o 204819) boyle bir orucu mahzurlu kabul etmistir Zahiriler de haram oldugu gorusundedirler Ahmed b Hanbel (o 241855) bazi Maliki fukahasi, Ibn Huzeyme (o 311924), Ibnu'lMunzir (o 309911) de sahurdan sahura visal orucunu caiz gormuslerdir EbU Hanife (o 150767) ve Imam Malik'e (o 179795) gore visal orucu mekruhtur ve hic kimsenin visal yapmasi caiz degildir (Ayni, age, XI, 7076; Ibn Hacer, age, IV, 202213; Ahmed Davudoglu, age, VI, 7279)

Ashabtan bazilarinin uzun sure yeme icmeyi terketmelerinin sebeplerine gelince: Bazilarinin visal orucuna guc yetirebilmeleri ve iftarlarini fakirlere tasadduk etmeleri, bazilarinin visal orucuna alismalari, bazilarinin sehvetlerine engel olmak maksadiyla visal orucu tuttuklari belirtilmektedir (Ahmed Davudoglu, age, VI, 74) Gerek Kur'ani Kerim'de ve gerekse hadisi seriflerde orta yolu tavsiye eden bir cok nass mevcuttur Bunlarin bazilari sunlardir: Kur'ani Kerim'de; Onlar harcadiklari vakit israf etmezler, cimrilik de yapmayip ikisinin orasinda orta bir yol tutarlar(Furkan, 2567): Yeyiniz, iciniz israf etmeyiniz(A'raf, 731); Namazda sesini pek yukseltme Cok da alcaltma Ikisinin arasinda yol tut(Isra, 17110) buyurulmaktadir
Hz Peygamber de kendisiyle gorusup ayrildiktan sonra aradan bir yil gecip tekrar karsilastiklari kisiye Seni seklin guzeldi; seni ne degistirdi?diye sordugu soruya karsilik; Sizden ayrildigimdan bu yana her gun oruc tuttumcevabini alinca Nefsine neden azap ettin?dedi ve devamla: Ramazan ayi, ve her aydan bir gun oructut buyurdu (Ebu DavUd, Savm, 54; Nesai, Siyam, 76, 77; Tirmizi, Savm, II; Ibn Mace, Siyam, 43, Musned, V, 28; VI, 383, 384) Yine Hz Peygamberin yaptigi ameli ogrenen bazi sahabilerin bir omur boyu oruc tutacagini, bazilarinin evlenmeyecegini soylemeleri uzerine Hz Peygamber Kim benim sunnetimden yuz cevirirse benden degildirbuyurmustur (Buhari, Nikah, 1; Muslim, Nikah, 5; EbU DavUd, Tatavvu, 27, Ramazan, 1; Nesai, Siyam, 76)

Bir baska hadisinde de Bu din kolaylik dinidir Hicbir kimse yoktur ki, bu din hususunda kendisini zorlasin da ona galip gelmesin Oyleyse orta yolu tutun, ifrat ve tefritin ortasini bulun(Buhari, Iman, 29; Muslim, Munafikun, 78; Musned V, 69)

Muslumanlara dusen vazife Allah'in Kur'ani Kerim'de bildirdigi ve Allah RasUlunun de acikladigi uzere ifrat ve tefritten uzak olarak orta yolu tutarak hareket etmesidir