Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Merter Yalçınkaya, 40 yaş üzerindeki insanlarda ortaya çıkan kemik ağrılarına neden olabilecek hastalıkların önemine dikkat çekerek “Her yıl yeni kanser tanısı konulan kişilerin sayısı artıyor ve bu rakam A.B.D’de yılda 1 milyonun üzerinde. Bu hastaların yarısında ise kemik metastazı gelişiyor. Ani başlayan kemik ağrısı, metastazın ilk bulgusu olabilir, dikkatli olunmalı.” dedi.
40 yaş üzerindeki bir kişide herhangi bir travma olmadan ortaya çıkan kemik ağrısı denildiği zaman akla gelmesi gereken rahatsızlıklar sıralamasında kemik kanseri ya da kemik metastazını neyse ki ilk sıralarda düşünmüyoruz. Osteopeni ve osteoporoz gibi metabolik durumlar, osteonekroz gibi kemik kanlanma problemleri, kemik enfeksiyonları, stres kırıkları, ankilozan spondilit ve romatoid artrit gibi romatizmal rahatsızlıkları olası nedenler olarak gözden geçirmeliyiz ve tanısını koyar koymaz tedavilerini planlamalıyız. Ancak bu rahatsızlıkları tespit edemiyorsak, kemik kanseri ve kemik metastazı durumlarını mutlaka gündeme almalı ve inceleme stratejilerimizi buna göre planlamalıyız.
40 Yaş Üzerindeyseniz Multipl Miyelom ve Lenfomaya Dikkat
Akciğer ve karaciğerden sonra metastazın en sık görüldüğü 3. yer iskelet sistemidir. Sıklıkla 40 yaş üzerinde görülen kemik metastazlarında, metastazın kaynağı en sık meme, prostat, akciğer, böbrek ve tiroid dokularıdır. Polikliniğe kemik ağrısı ile gelen ve ilgili kemiğin çekilen röntgeninde şüpheli bir lezyon görünümünün olduğu 40 yaş üzerindeki bir kişide ayırıcı tanılar arasında ilk 3 sırayı kemik metastazı, multipl miyelom ve lenfoma almaktadır. Bu hastalıkları takip eden ayırıcı tanının diğer elemanları ise kemik kanseri (kondrosarkom, osteosarkom gibi), sakral yetmezlik kırıkları, postradyasyon ya da Paget sarkomu, kemiğin dev hücreli tümörü, hiperparatirodizm ve histiositozis sendromlarıdır.
Hastanın Şikayetleri Dikkate Alınmalı
Böyle bir şüphe halinde öncelikli olarak yapılması gereken PET-CT çekilmesini istemek olmamalıdır. Doğru tedavi, doğru anamnez almak ile başlar, yani hastanın hikayesini iyi almadan yola çıkılmamalı. Kemik ağrısının karakteri (istirahatte mi yoksa hareket halinde iken mi şiddeti artıyor?), kilo kaybı, yorgunluk, iştah azalması, ailede kanser öyküsünün varlığı, idrar yaparken kan gelmesi, nefes darlığı gibi durumların varlığını çok iyi sorgulamak gerekir. Ardından fizik muayene bulguları not edilmelidir. Önemli olabilecek fizik muayene bulguları arasında kol ya da bacakta şişlik, topallama, eklem hareketlerinde azalma, nörolojik bulguların olması, meme-prostat-tiroid-karın muayenesinde ele kitle gelmesi, gaytada kan görülmesi ve bölgesel lenf bezlerinde büyüme yer almaktadır.
Fizik Muayene Bulgularından Sonra Eksiksiz Tahliller Yapılmalı
Hikâye alınması ve fizik muayenenin ardından eksiksiz bir tahlil listesine ihtiyaç duyulmaktadır. Eğer bir hastada kemik metastazı şüphemiz varsa, sonuçlarına gereksinim duyulabilecek tahliller şunlardır: Tam kan sayımı, serum immünelektroforez, idrarda Bence Jones proteinüri araştırılması, tiroid fonksiyon testleri, idrar tahlili, kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz, LDH, PSA, CEA, CA125, CA19.9 ve CA15.3.
Tahlilleri takiben radyolojik incelemelere geçilebilir. Böyle bir hastada ağrılı kemiğin iki yönlü radyografisi, tüm vücut kemik sintigrafisi, toraks-batın-pelvis bölgelerinin bilgisayarlı tomografisi ön planda istenmelidir. Kemik metastazı şüphesinde ağrılı kemiğin MR ile incelenmesine, kemiğe metastaz yapan organın kökenini araştırmak için değilse bile ortopedik onkolojik tedavi planlaması için ihtiyaç duyulabilir. MR ile kemiğe metastaz yapan organın kökenini araştırmak ancak tüm vücut MR taranması ile yapılabilir ve bu yöntem henüz rutin inceleme listesine girmiş durumda değildir. Düşünülenin aksine, rutin inceleme listesine henüz girmemiş bir diğer yöntem PET-CT’dir. Kemik metastazı şüpheli durumlarda PET-CT’ye ihtiyaç duyulan yerler kesinlikle vardır ancak araştırma basamaklarının ilk sırasında olmadığı bilinmelidir.
Hasta hikayesinin kusursuz alınması, eksiksiz bir fizik muayene yapılması, tüm laboratuvar ve radyolojik incelemelerin tamamlanması sonrası kemik metastazına neden olmuş olan organın kökeni %85 olasılıkla tespit edilebilir. %15 olasılıkla bu köken detaylı araştırmaya rağmen bulunamaz. Böyle bir durumda kemik biyopsisi uygulamak gerekebilir.
