Vucutta odem oluşumu ve dikkat edilmesi gereken noktalar
Bahar aylarında hava değişimlerinin sık yaşanması, vucutta su ve tuz tutulumunda yani odemde artışa neden olurKimileri bu durumu kilo aldım, elim, ayağım şişiyor gibi yorumlarla geciştiriyor Ancak şişkinlik bazen de ciddi bir hastalığın habercisi olabiliyor
Memorial Etiler Tıp Merkezi Dahiliye Bolumunden Uz Dr Murat Gorgulu, vucutta odem oluşumu ve dikkat edilmesi gereken noktaları şoyle acıklıyor:
imagesvucuttanedenodemolusur5b1062d175a32
İnsan bedeninde damar icerisinde dolaşan sıvıların damar dışına cıkması ve doku araları ile cilt altında birikmesi sonucunda odem durumu gelişir Alınan su ve tuz miktarı vucutta şişme ve odem gelişiminde cok onemlidir Gozle gorulur bir odem, yani vucutta su toplaması olduğunda 3 litre kadar fazla sıvı vucutta birikmiş demektir Odemin oluşumunda bobrekten su ve tuz tutulumu onem taşır İnsan vucudunda sıvı birikimi, bolgesel ya da tum vucudu icerecek şekilde genel olabilir, bunların nedenleri farklıdır Odemin bolgesel dağılımı, nedeni hakkında onemli fikirler verir
ORGAN YETERSİZLİĞİNDEN, KANSERE
Odem organ yetersizliğinden kansere kadar pek cok hastalığın habercisi veya belirtisi olabilir Odemin olduğu bolgede lenf akımının aksaması odemlidir Tıkayıcı bir kitle, enfeksiyon ya da damar tıkanıklığı buna yol acabilir Her iki bacak şişmesi, aşırı varisler, kalp yetersizliği, lenfatik tıkanıklık, surekli oturma ve hareketsizliğe bağlı olabilir Yuz, dudak ve gozde oluşan odemlerin de en sık nedeni, alerjik reaksiyonlar ya da kanda protein duşukluğu olabilir Kalp ve karaciğer gibi organ yetersizliklerinde de karın zar ve akciğer zarında sıvı birikimi olur; ayrıca bazı kanserlerin yayılması sonucunda karın ve akciğer zarlarında sıvı birikimi sıkca gozlenir Odemin suresi yaygınlığı ve kişide ek bir rahatsızlık olup olmaması tanıda ve tedavide buyuk onem taşır
1 GRAM TUZ 200 ML SIVI BİRİKMESİNE NEDEN OLUR
İnsan vucudunun buyuk bir bolumunu icine alan ya da tum vucudu kaplayan yumuşak doku şişmesine yol acan, sıvı birikimleridir Her iki bacakta oluşan odem uzun sure ayakta kalmaya bağlı olabilir Bunda fazla tuz tuketimi cok onemlidir, fazladan alınan 1 gr tuz vucutta 200 ml sıvı birikmesine yol acar Kalp yetersizliğinde de her iki ayakta şişme erken bir bulgudur Kalp yetersizliğinde akciğerlerde de sıvı birikerek nefes darlığına yol acabilir
Sabah kalktığımızda oluşan goz cevresi şişmesinde ozellikle bobrek hastalıkları ve azalmış tuz atılımı duşunulmelidir Bobrek rahatsızlığı dışında ileri derecede karaciğer yetersizliği de bu tip odeme neden olabilir Ozellikle protein kaybına yol acan nefrotik sendromda tum yuz ve vucutta şişme olabilir
HAZIR SOSLARDAN VE KAFEİNDEN KACININ
Tum vucutta şişmeye yol acan en onemli nedenlerden biri de alınan besinlerdeki tuz ve kimyasal madde miktarıdır Normalde alınması gereken tuz miktarı, yaşa ve aktiviteye gore değişir ancak daha oncede soylediğimiz gibi aşırı tuzlu besinlerin tuketilmesi ile yeterli miktarda tuz bobreklerden atılamazsa vucutta sıvı birikmeye başlar Oncelikle ayak bileği, goz cevresi gibi yumuşak doku bolgeleri şişmeye başlar Hazır soslar, yapay tatlandırıcılar, bazı baharatlar, alkollu icecekler, bol kafeinli icecekler vucutta odem oluşumunu artırır Bircok ağrı kesici ilac ve romatizma ilacı da vucutta su ve tuz tutarak odeme yol acar Bircok hormon ilacı, ozellikle de kortizonlu ilaclar vucutta aşırı su ve tuz tutulumuna neden olur
HAREKETSİZ KALMAYIN
Aşırı hareketsizlikte lenf dolaşımını ve toplardamar dolaşımını azaltacağı icin ozellikle kollarda ve bacakta şişme yapar Hep aynı pozisyonda kalan yaşlılarda yercekiminin etkisi ile sıvı altta kalan bolumlerde toplanır, bu yalancı bir odem goruntusu verebilir
Başlıca tedavi odeme neden olan durumun ortadan kaldırılmasıdır Orneğin; fazla tuz alımının engellenmesi, alkol alınmaması, hazır besin ve soslardan uzak durulması, sigara ve kafeinli iceceklerin azaltılması en onemli hususlardır Alınan ağrı kesici ve romatizma ilaclarının dozu ayarlanmalıdır Eğer kişide hareket eksikliği ve aşırı durağanlık var ise mobilizasyon, lenf ve kan dolaşımını artıracağı icin odemin azalmasına yardımcı olur
TEDAVİ, NEDENE GORE PLANLANMALI
Eğer kişide vucutta sıvı birikimine yol acan herhangi bir hastalık varsa oncelikle bu hastalığın tespit edilmesi ve buna yonelik tedavi yapılması temel prensiptir
Kalp yetersizliği olan hastada tansiyon ve kalp atımının duzenlenmesi ve idrar sokturucu tedavi yapılması birinci derecede onemlidir Hastanın idrarının artması ile odem azalmaya başlar ancak bu ilacların yan etkileri cok dikkatli olarak takip edilmelidir, fazla idrar sokturucu kulanımı aşırı tuz ve su kaybına yol acabilir, bu da halsizlik, tansiyon duşmesi ve kalp ritm bozukluğu gibi durumlara yol acabilir
Bobreklerden protein kaybı olan ya da bobrek yetersizliği gelişmiş olan hastalarda proteinin tamamlanması diyetin ayarlanması, alınan tuz miktarını azaltılması cok onemlidir Karaciğer yetersizliğine bağlı odemlerde de eksik proteinin tamamlanması ve idrar sokturucu tedavi uygulanması temel prensiptir Goz cevresi, ayak bilekleri, eller ya da vucudun herhangi bir yerinde şişme ve sıvı birikimi fark edildiğinde fazla zaman yitirmeden bir doktora danışmak cok onemlidir
Bahar aylarında hava değişimlerinin sık yaşanması, vucutta su ve tuz tutulumunda yani odemde artışa neden olurKimileri bu durumu kilo aldım, elim, ayağım şişiyor gibi yorumlarla geciştiriyor Ancak şişkinlik bazen de ciddi bir hastalığın habercisi olabiliyor
Memorial Etiler Tıp Merkezi Dahiliye Bolumunden Uz Dr Murat Gorgulu, vucutta odem oluşumu ve dikkat edilmesi gereken noktaları şoyle acıklıyor:
imagesvucuttanedenodemolusur5b1062d175a32
İnsan bedeninde damar icerisinde dolaşan sıvıların damar dışına cıkması ve doku araları ile cilt altında birikmesi sonucunda odem durumu gelişir Alınan su ve tuz miktarı vucutta şişme ve odem gelişiminde cok onemlidir Gozle gorulur bir odem, yani vucutta su toplaması olduğunda 3 litre kadar fazla sıvı vucutta birikmiş demektir Odemin oluşumunda bobrekten su ve tuz tutulumu onem taşır İnsan vucudunda sıvı birikimi, bolgesel ya da tum vucudu icerecek şekilde genel olabilir, bunların nedenleri farklıdır Odemin bolgesel dağılımı, nedeni hakkında onemli fikirler verir
ORGAN YETERSİZLİĞİNDEN, KANSERE
Odem organ yetersizliğinden kansere kadar pek cok hastalığın habercisi veya belirtisi olabilir Odemin olduğu bolgede lenf akımının aksaması odemlidir Tıkayıcı bir kitle, enfeksiyon ya da damar tıkanıklığı buna yol acabilir Her iki bacak şişmesi, aşırı varisler, kalp yetersizliği, lenfatik tıkanıklık, surekli oturma ve hareketsizliğe bağlı olabilir Yuz, dudak ve gozde oluşan odemlerin de en sık nedeni, alerjik reaksiyonlar ya da kanda protein duşukluğu olabilir Kalp ve karaciğer gibi organ yetersizliklerinde de karın zar ve akciğer zarında sıvı birikimi olur; ayrıca bazı kanserlerin yayılması sonucunda karın ve akciğer zarlarında sıvı birikimi sıkca gozlenir Odemin suresi yaygınlığı ve kişide ek bir rahatsızlık olup olmaması tanıda ve tedavide buyuk onem taşır
1 GRAM TUZ 200 ML SIVI BİRİKMESİNE NEDEN OLUR
İnsan vucudunun buyuk bir bolumunu icine alan ya da tum vucudu kaplayan yumuşak doku şişmesine yol acan, sıvı birikimleridir Her iki bacakta oluşan odem uzun sure ayakta kalmaya bağlı olabilir Bunda fazla tuz tuketimi cok onemlidir, fazladan alınan 1 gr tuz vucutta 200 ml sıvı birikmesine yol acar Kalp yetersizliğinde de her iki ayakta şişme erken bir bulgudur Kalp yetersizliğinde akciğerlerde de sıvı birikerek nefes darlığına yol acabilir
Sabah kalktığımızda oluşan goz cevresi şişmesinde ozellikle bobrek hastalıkları ve azalmış tuz atılımı duşunulmelidir Bobrek rahatsızlığı dışında ileri derecede karaciğer yetersizliği de bu tip odeme neden olabilir Ozellikle protein kaybına yol acan nefrotik sendromda tum yuz ve vucutta şişme olabilir
HAZIR SOSLARDAN VE KAFEİNDEN KACININ
Tum vucutta şişmeye yol acan en onemli nedenlerden biri de alınan besinlerdeki tuz ve kimyasal madde miktarıdır Normalde alınması gereken tuz miktarı, yaşa ve aktiviteye gore değişir ancak daha oncede soylediğimiz gibi aşırı tuzlu besinlerin tuketilmesi ile yeterli miktarda tuz bobreklerden atılamazsa vucutta sıvı birikmeye başlar Oncelikle ayak bileği, goz cevresi gibi yumuşak doku bolgeleri şişmeye başlar Hazır soslar, yapay tatlandırıcılar, bazı baharatlar, alkollu icecekler, bol kafeinli icecekler vucutta odem oluşumunu artırır Bircok ağrı kesici ilac ve romatizma ilacı da vucutta su ve tuz tutarak odeme yol acar Bircok hormon ilacı, ozellikle de kortizonlu ilaclar vucutta aşırı su ve tuz tutulumuna neden olur
HAREKETSİZ KALMAYIN
Aşırı hareketsizlikte lenf dolaşımını ve toplardamar dolaşımını azaltacağı icin ozellikle kollarda ve bacakta şişme yapar Hep aynı pozisyonda kalan yaşlılarda yercekiminin etkisi ile sıvı altta kalan bolumlerde toplanır, bu yalancı bir odem goruntusu verebilir
Başlıca tedavi odeme neden olan durumun ortadan kaldırılmasıdır Orneğin; fazla tuz alımının engellenmesi, alkol alınmaması, hazır besin ve soslardan uzak durulması, sigara ve kafeinli iceceklerin azaltılması en onemli hususlardır Alınan ağrı kesici ve romatizma ilaclarının dozu ayarlanmalıdır Eğer kişide hareket eksikliği ve aşırı durağanlık var ise mobilizasyon, lenf ve kan dolaşımını artıracağı icin odemin azalmasına yardımcı olur
TEDAVİ, NEDENE GORE PLANLANMALI
Eğer kişide vucutta sıvı birikimine yol acan herhangi bir hastalık varsa oncelikle bu hastalığın tespit edilmesi ve buna yonelik tedavi yapılması temel prensiptir
Kalp yetersizliği olan hastada tansiyon ve kalp atımının duzenlenmesi ve idrar sokturucu tedavi yapılması birinci derecede onemlidir Hastanın idrarının artması ile odem azalmaya başlar ancak bu ilacların yan etkileri cok dikkatli olarak takip edilmelidir, fazla idrar sokturucu kulanımı aşırı tuz ve su kaybına yol acabilir, bu da halsizlik, tansiyon duşmesi ve kalp ritm bozukluğu gibi durumlara yol acabilir
Bobreklerden protein kaybı olan ya da bobrek yetersizliği gelişmiş olan hastalarda proteinin tamamlanması diyetin ayarlanması, alınan tuz miktarını azaltılması cok onemlidir Karaciğer yetersizliğine bağlı odemlerde de eksik proteinin tamamlanması ve idrar sokturucu tedavi uygulanması temel prensiptir Goz cevresi, ayak bilekleri, eller ya da vucudun herhangi bir yerinde şişme ve sıvı birikimi fark edildiğinde fazla zaman yitirmeden bir doktora danışmak cok onemlidir