iltasyazilim
FD Üye
Vurmalı Çalgılar Nelerdir Vurmalı Çalgı Çeşitleri
Batı dillerinde çoğunlukla “percussion ailesi olarak adlandırılır Dilimizde “vurma çalgılar da denmektedir
Vurmalılar ailesi, tarihin en eski çalgılarının manâlı bir bölümünü içerirBu çalgıların en ilkelleri bile çağdaş orkestraların vurmalıları arasında yer almaktadırBunlar,müziğin yalnızca ritm, renk ve dinamik gücüne katgıda bulunmakla kalmazlar, bununla birlikte müziğin melodik ve armonik öğelerine de katkıda bulunurlar
Vurmalı çalgılar iki belli başlı dala ayrılır: Perdesi kayıtlı olmayan ve tek ses verenler ile belirtilen sesleri perdeli olarak olarak çıkarabilenlerBirinci grupta trampet, dümbelek, davul, kastanyet, kayınvalide zırıltısı, kamçı vb vardırİkinci gruba girenler vibrafon, ksilofon, marimba vb ’dir
Timpani ise akord edilebilme üstünlüğüyle davuldan ayrılırTimpaniciler bu çalgının az ya da fazla gerilebilen derileri üstünde öbür sesler elde edebilirler
Timpani:
Madeni büyük bir çanağın üzerine geçirilen deriden oluşurDeri, gerginliğine göre açıklanmış bir notayla ahenk içindedirXIXyüzyılın başlarından beri timpani mekanik olarak akord edilebilmektedir
Deriye iki tokmakla vurulurTokmakların ucu istenilen tonal özelliğe göre öbür maddelerden yapılır
Beethoven dönemine kadar orkestralarda genel olarak iki timpani bulunurduGünümüzdeki yaygın başvuru, tek müzikçinin kullandığı üç timpanidir
Bu çalgının başlıca işlevi, belirtilmiş bir notanın tekrarı ve arkasında gelen gümbürtüyle müziği vurgulamaktırDeğişik tokmaklarla daha yumuşak veya adaleli ses çıkartmak mümkündür
Glockenspiel:
İki minik tokmakla bir dizi çelik levhaya vurarak çalınırHaendel ve Moart, bazı bestelerinde bu çalgıya yer vermişlerdir
Modern bir akrabası tubofondurBunda, levha yerine borular vardırKlavyelidirRezonansın yarattığı seslerden yararlanırVibrafon da bu ailedendir
Çelesta:
Glockenspiel gibi, çelik plakalardan oluşurAncak bu plakalar tahta rezonatörlere tutturulmuşturKlavya aracılığıyla çalınan bir dizi çekiçleri vardır1880 ’ de icad edilen bu çalgıyı ilk olarak Çaykovski “Fındıkıran da kullanmıştırDolgun ve kalıcı bir tını vardır
Trompet:
“SideDrum veya “SnareDrum silindir biçimindeki minik davulBir yüzeyinde snare denen teller vardırBu sayede takırtı sağlanırİki değnekle çalınırDilenen notalar elde edilemezGümbürtü ve başka efektlere uygunluğundan ötürü, özellikle askeri müzikte kullanılır
Tenor Davul, Bas Davul:
Tenor davulun snare telleri yokturTrampetten birazcık büyüktürBas davul ise çok büyüktürGüçlü bir gümbürtüsü vardır
Çelik Üçgen (Triangle):
Üçgen biçiminde bükülmüş çelik bir çubukturMetal çubukla vurularak çalınır
Simbal (Cymbal):
Bakır alışımlı iki yuvarlak levhadan oluşurAyak mekanizmasıyla, veya elle levhaların birbirine çarptırılmasıyla çalınırİstenirse levhalar birbirine değdirilip titretilirDavul sopasıyla da çalınabilirOrkestralarda yer alır
Gong:
Sini gibi büyük ve ağır bir metal levhadırGenellikle keçeden bir tokmakla çalınır
Kaynana Zırıltısı (Rattle):
Beethoven ve RStrauss göre da kullanılmıştırÇağdaş yapıtlarda çoğu kez yer alır
Def:
Rahat bir kasnağın sadece bir yanına cilt gererek yapılmıştırElle çalınırZilli ve zilsiz olarak kullanılırBazı yörelerde “tef adı verilir
Bendir:
Zilsiz büyük deflere denirÖzellikle dini müzikte kullanılır
Kudüm:
Büyük bakır taslara deve derisi gerilerek yapılan bir çalgıdırİki kaptan biri ince, diğeri kalın ses çıkartırDaha fazla dini müzikte kullanılırİki farklı kaptan ses dahil etmemek üzere üretilmiş iki farklı küçük tokmağı vardır
Zil:
Dövme bakırdan yapılırKenarları daire şeklindedirOrtasından geçirilen lastiklerle parmaklara takılarak çalınırBazı yörelerde “parmak zih de denilmektedir *
Batı dillerinde çoğunlukla “percussion ailesi olarak adlandırılır Dilimizde “vurma çalgılar da denmektedir
Vurmalılar ailesi, tarihin en eski çalgılarının manâlı bir bölümünü içerirBu çalgıların en ilkelleri bile çağdaş orkestraların vurmalıları arasında yer almaktadırBunlar,müziğin yalnızca ritm, renk ve dinamik gücüne katgıda bulunmakla kalmazlar, bununla birlikte müziğin melodik ve armonik öğelerine de katkıda bulunurlar
Vurmalı çalgılar iki belli başlı dala ayrılır: Perdesi kayıtlı olmayan ve tek ses verenler ile belirtilen sesleri perdeli olarak olarak çıkarabilenlerBirinci grupta trampet, dümbelek, davul, kastanyet, kayınvalide zırıltısı, kamçı vb vardırİkinci gruba girenler vibrafon, ksilofon, marimba vb ’dir
Timpani ise akord edilebilme üstünlüğüyle davuldan ayrılırTimpaniciler bu çalgının az ya da fazla gerilebilen derileri üstünde öbür sesler elde edebilirler
Timpani:
Madeni büyük bir çanağın üzerine geçirilen deriden oluşurDeri, gerginliğine göre açıklanmış bir notayla ahenk içindedirXIXyüzyılın başlarından beri timpani mekanik olarak akord edilebilmektedir
Deriye iki tokmakla vurulurTokmakların ucu istenilen tonal özelliğe göre öbür maddelerden yapılır
Beethoven dönemine kadar orkestralarda genel olarak iki timpani bulunurduGünümüzdeki yaygın başvuru, tek müzikçinin kullandığı üç timpanidir
Bu çalgının başlıca işlevi, belirtilmiş bir notanın tekrarı ve arkasında gelen gümbürtüyle müziği vurgulamaktırDeğişik tokmaklarla daha yumuşak veya adaleli ses çıkartmak mümkündür
Glockenspiel:
İki minik tokmakla bir dizi çelik levhaya vurarak çalınırHaendel ve Moart, bazı bestelerinde bu çalgıya yer vermişlerdir
Modern bir akrabası tubofondurBunda, levha yerine borular vardırKlavyelidirRezonansın yarattığı seslerden yararlanırVibrafon da bu ailedendir
Çelesta:
Glockenspiel gibi, çelik plakalardan oluşurAncak bu plakalar tahta rezonatörlere tutturulmuşturKlavya aracılığıyla çalınan bir dizi çekiçleri vardır1880 ’ de icad edilen bu çalgıyı ilk olarak Çaykovski “Fındıkıran da kullanmıştırDolgun ve kalıcı bir tını vardır
Trompet:
“SideDrum veya “SnareDrum silindir biçimindeki minik davulBir yüzeyinde snare denen teller vardırBu sayede takırtı sağlanırİki değnekle çalınırDilenen notalar elde edilemezGümbürtü ve başka efektlere uygunluğundan ötürü, özellikle askeri müzikte kullanılır
Tenor Davul, Bas Davul:
Tenor davulun snare telleri yokturTrampetten birazcık büyüktürBas davul ise çok büyüktürGüçlü bir gümbürtüsü vardır
Çelik Üçgen (Triangle):
Üçgen biçiminde bükülmüş çelik bir çubukturMetal çubukla vurularak çalınır
Simbal (Cymbal):
Bakır alışımlı iki yuvarlak levhadan oluşurAyak mekanizmasıyla, veya elle levhaların birbirine çarptırılmasıyla çalınırİstenirse levhalar birbirine değdirilip titretilirDavul sopasıyla da çalınabilirOrkestralarda yer alır
Gong:
Sini gibi büyük ve ağır bir metal levhadırGenellikle keçeden bir tokmakla çalınır
Kaynana Zırıltısı (Rattle):
Beethoven ve RStrauss göre da kullanılmıştırÇağdaş yapıtlarda çoğu kez yer alır
Def:
Rahat bir kasnağın sadece bir yanına cilt gererek yapılmıştırElle çalınırZilli ve zilsiz olarak kullanılırBazı yörelerde “tef adı verilir
Bendir:
Zilsiz büyük deflere denirÖzellikle dini müzikte kullanılır
Kudüm:
Büyük bakır taslara deve derisi gerilerek yapılan bir çalgıdırİki kaptan biri ince, diğeri kalın ses çıkartırDaha fazla dini müzikte kullanılırİki farklı kaptan ses dahil etmemek üzere üretilmiş iki farklı küçük tokmağı vardır
Zil:
Dövme bakırdan yapılırKenarları daire şeklindedirOrtasından geçirilen lastiklerle parmaklara takılarak çalınırBazı yörelerde “parmak zih de denilmektedir *