Wikileaks Nedir? Wikileaks hangi belgeleri ortaya çıkarttı?

Wikileaks,Wikileaks Nedir? Wikileaksın çıkarttığı belgeler,Wikileaks türkiyeyle ilgili belgeler



Wikileaks Nedir?
Kaynaklarını kuytu tutarak ülkelerin en özel bilgilerine ulaşan, üstelik bu verileri yayınlayan İsveç merkezli uluslar arası bir organizasyon Wikileaks

Wikileaks uzunca bir süredir ilgiyle beklenen ABD Dışişleri Bakanlığı'na ait belgeleri dün gece yayımladı Belgeler, 2004 yılından bu yılın Mart ayına kadar yapılan 250 bin adet diplomatik sıcacık yazışmayı içeriyor En çok evrak gönderenler sıralamasında Washington'ın peşinde Ankara ikinci sırada

Wikileaks, internet sitesinin uğradığı atak sebebiyle belgelerin İngiliz Guardian, ABD'li New York Times, Alman Der Spiegel, İspanyol El Pais ve Fransız Le Monde göre yayınlandığını duyurdu

Guardian'ın internet sitesine koyduğu belgelerde Türkiye ile ilgili de fazla sayıda bilgi yer alıyor Bunlar aralarında İsrail'in Türkiye'nin uyguladığı politikalardan duyduğu rahatsızlığı ABD'ye iletmesi yer alıyor

Keza, Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev'in de Türkiye'nin bir enerji merkezi olmaması için Rusya ile gaz anlaşması yaptıklarını söylediği de belirtiliyor Belgeler aralarında Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu'nun ABD'li yetkililerle yaptığı görüşmelerin tutanakları da bulunuyor

Elde edilen belgeler aralarında Ankara'dan gönderilenler sayı olarak en üst sıralarda yer alıyor Grubun sitesine göre 7 bin 918 belgeyle Ankara'da Washington'ın arkasından en fazla belgeye kaynaklık etme sıralamasında ikinci sırada

Belgelerin Türkiye ile ilgili bölümlerinin detayları:

İSRAİL'İN ENDİŞESİ
31 Ağustos 2007 tarihli bir belgede, benzer yılın 17 Ağustos günü İsrail gizli servisi Mossad'ın Başkanı Meir Dagan ile ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Burns arasında yapılan toplantının tutanağı görülüyor

Toplantıda iki yetkilinin Ortadoğu'daki son durumu ele aldıkları ve özellikle İran konusunun üstünde durdukları ortaya çıktı

Tutanağa göre, Dagan, Burns'e Türkiye'ye baktığı zaman ülkedeki İslamcıların giderek ivme kazandıklarını gördüğünü söyledi

Belgede, Dagan burada sorulması gereken başlıca sorunun kendisini Türkiye'nin laik kimliğinin savunucusu olan ordunun bu duruma daha ne kadar gürültüsüz kalacağı olduğunu ifade ettidenildi

Yine benzer belgeye kadar, İran'la ilgili olarak Dagan, şiddet kullanarak rejim değişikliğine gidilmesi için daha fazlasının yapılması gerektiği yönündeki görüşünü dile getirdi


25 Şubat 2010 tarihli Azerbaycan ile ilgili bir diğer belgede de Türkiye'nin bahsi geçiyor Belgede, Azerbaycan Devlet Başkan İlham Aliyev'in ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Bill Burns ile yaptığı görüşmenin detayları yer alıyor

Belgede, Aliyev'in Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ile Başbakan Vladimir Putin arasındaki ilişkiyi tanımlarken barbar bir cadde ağzınıkullandığı belirtildi

Aliyev'in Türkiye ile Ermenistan arasındaki yakınlaşma süreci ve Dağlık Karabağ sorunuyla ilgili görüşlerini dile getirirken de aynı üsluba başvurduğu açıklama edildi

Belgede, Aliyev, Burns'e 24 Nisan'ın Dağlık Karabağ sürecinin yanı sıra TürkiyeErmenistan normalleşme sürecinin üzerinde 'Demokles'in Kılıcı' gibi sallandığını söyledidenildi

Aliyev'in hem TürkErmeni normalleşme sürecinin Dağlık Karabağ konusunda ilerleme kaydedilmesi için Nisan ayından sonra ele alınması önerisi yaptığı da vurgulandı Aliyev, hem Karabağ konusunda daha da esneklik göstereceklerini söyledi ama ABD'den Ermenistan üzerindeki baskıyı artırmasını istedi

Belgede Aliyev'in Putin ile Medvedev aralarında bir münakaşa olduğunu hissettiğini söylediği de yer alırken, Aliyev, (kaba bir cadde ağzı kullanarak) Azericede bir deyim vardır: İki kelle bir tencerede pişmezdenildi

Görüşmede Burns, ABD'nin Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecinin Erivan'ın Dağlık Karabağ konusunda daha esnek hareket etmesini sağlayacak siyasi bir zemin yaratacağını düşündüğünü söyledi

Aliyev, İran'la ilişkilerini gergin ve akıcıolarak tanımladı Azeri lider keza, İran'ın Azerbaycan'a yönelik siyasi provokasyonlarının sürdüğünü de açıklama etti

NABUCCO'YA İHTİYACINIZ VAR MI?
Toplantıda enerji konusu da ele alındı Aliyev Türkiye'nin yapıcı bir davranışsergilemesi durumunda gaz geçiş anlaşmasının yapılabileceğini de açıklama etti Aliyev'in bahsettiği uzlaşma Haziran ayında imzalandı

Belgede, Aliyev, Türkiye Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın kısa bir vakit önce Azerbaycan devlet petrol şirketinin başkanına 'Neden Rusya ile ilişkilerinizi bozuyorsunuz ancak? Nabucco'ya fiilen ihtiyacınız var mı?' dediğini de söyledidenildi

TÜRKİYE'NİN ENERJİ MERKEZİ OLMASINI İSTEMEDİK
Aynı belgede dikkat çeken bir diğer nokta da Aliyev'in ABD'li yetkiliye Rusya'ya gaz satma anlaşmasının detaylarını aktarması oldu Belgeye kadar Aliyev, bu anlaşmanın Türk dostlarımızadoğalgaz yayılma merkezi yaratmasına izin verilmeyeceğini göstermek için yapıldığını ifade etti

Belgede, Aliyev, Erdoğan hükümetinden hoşgörü etmediğinide söyledi


17 Kasım tarihinde Ankara'da yapılan ve dönemin ABD Büyükelçisi James Jeffrey tarafından kuytu doküman statüsünde gönderilen tutanakta, Philip Gordon ile Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu aralarında yapılan ve İran'ın nükleer programını konu edinen bir görüşmenin detayları yer alıyor

12 Kasım'da yapılan ve 40 dakika süren görüşmede Gordon, Davutoğlu'nu Ankara'nın aracılık çabalarının yardımsever ya da akla yatkın olmadığına ve İranlılara ciddi müzakerelere başlamadan zamanla oynama şansı verdiğine ikna etmeye çalıştı

İRAN'A İÇERİDE ELEŞTIRI, DIŞARIDA SICAK MESAJ

Davutoğlu İran hükümetinin halk önündeki tavrını bir kere daha dile getirirken, İranlıların P5+1in önerilerine prensipte evet dediğini ama kamuoyunun algısını düzeltmek zorunda olduğunuaktardı İran'ın nükleer tabanca sahibi olması durumunda yaşanabileceklerle ilgili olarak Davutoğlu Türkiye'nin kesinliklebu riskin haberdar olduğunu, bütün da bu sebepten İranlılarla bu dek yakından çalıştıklarını söyledi

Gordon, Başbakan Erdoğan'ın açıklamalarının Türkiye'nin meseleyi nasıl gördüğüyle ilgili soru işaretleri yarattığını söyleyince Davutoğlu bunun farkında olan olduğunu ancak Guardian'ın son röpotajında Erdoğan'ın söylediklerini doğrudan aktarmadğını belirtti Davutoğlu, Yalnızca Tükiye İran'la açık ve eleştirel bir dille konuşabilir, çünkü Ankara kamuoyu önünde arkadaşlık mesajları vermektedirdedi

Gordon, Ankara'dan yaptırımların dikkate alınmaması durumunda olabileceklerle ilgili dinç bir mesaj vermesini istedi Davutoğlu ise Erdoğan'ın Tahran ziyaretinde bu mesajı zaten verdiğini belirtti Türkiye'nin dış politikasının bölgeye bir adalet duygusuve vizyon duygusuverdiğini, İran'a ve Suudilere bir alternatif olduğunu ve bölgede İran etkisini sınırlandırdığınısöyledi

BÖLGE İRAN'DAN KAYGILI

25 Şubat 2010 tarihli bir başka tutanak ise 18 Şubat tarihinde William Burns'le Feridun Sinirlioğlu arasında yeniden Ankara'da yapılan bir görüşmenin içeriğiyle ilgili Toplantıda İran'dan Ermenistan protokollerine, PKK'dan Kıbrıs görüşmelerine ve füze savunma sistemine dek çoğu konuda değerlendirmeler var

İran: Sinirlioğlu Ankara'nın devlete ait tavrını yinelerken askeri operasyonun Türkiye'ye hasar vereceğini, yaptırımların ise İran halkının kenetlenmesine yol açarak muhalefete hasar vereceğini söyledi Sinirlioğlu alan ülkelerinin İran'ı bir korkutma olarak gördüğünü belirterek, Şam'da bile alarm zilleri çalıyordedi

Ermenistan: Sinirlioğlu protokollerin onay süreciyle Minsk süreci aralarında eşzamanlılık istedi Kongre'nin soykırımtasarısını kabulünün onay sürecindeki hesapları çıkmaza sokacağını söyleyen Sinirlioğlu, Aliyev'in kabul edeceği bir şey olursa biz de ilerleyebilirizdedi Sinirlioğlu, gaz anlaşmasıyla ilgili olarak da Bize güvenmiyordedi

Irak: Ankara Başbakan Maliki'den memnuniyetsizliğini dile getirerek, kontrolden çıkmaya eğilimli olduğu korkusunu açıklama etti İran'ın bölgede denetim sağlama çabalarını eleştiren Sinirlioğlu Suudi Arabistan'ın da bölgedeki partilere para verdiğini söyledi

7 Mart seçimlerinden daha sonra Irak'ın gaz alanlarının Türkiye'yle bağlanması için girişim başlatacaklarını anlatan Sinirlioğlu İran'ın boru hattına muhalif olduğunu savundu İkinci bir botu hattı fikrini ortaya atan Sinirlioğlu bunun barışa da katkı maddesi yapacağını belirtti

Odierno'nun ziyaretini öven Sinirlioğlu terörist PKK'ya aleyhinde Kuzey Irak Yöresel Yönetimi'yle belirledikleri hareket planının daha artı işbirliği getireceğini umduklarını vurguladı

İsrail: Burns'un gerginliğe temas etmesi üstüne Sinirlioğlu sorunun müşterek yok genelolduğunu söyledi ve bölgenin rahatsızlığını barıştırma sürecindeki tıkanmaya bağladı

Askeri işbirliği, ticaret gibi alanlarda ilişkilerin sürdüğünü turizmde ciddi gerirleme yaşandığını belirtti Burns Türkiye'nin aracılığıyla yapılabilecek yakınlaşma görüşmelerinin uzlaşma sürecine önemli katkı maddesi yapacağını söyledi

TÜRKİYE SARKOZY'DEN MEMNUN YOK

Suriye: Sinirlioğlu Türkiye'nin diplomatik çabalarının Suriye'yi İran'ın yörüngesinden çıkarmaya başladığını söyledi Çıkarları ayrılıyordedi İsrail'in Türkiye'yi görüşmelerde aracı kabul etmesi durumunda, Sinirlioğlu, İran'ın daha da yalnızlaşacağını belirtti

AB, Kıbrıs, Yunanistan: Sinirlioğlu, Sarkozy'nin Türkiye'nin üyeliğine muhalefetinin Hıristiyan Avrupa'yla Müslüman dünyası arasındaki kültürel ayrımı derinleştirdiğini söyledi

Sinirlioğlu Papandreu'nun Erdoğan'a yazdığı mektubun üstüne Türkiye ile Yunanistan aralarında yeni görüşmelerin başlayacağını söyledi

Görüşmede keza Afganistan, Pakistan, Hindistan, Bosna konuları konuşuldu

İkili Avrupa ilişkileri ve NATO: Türkiye'nin Sarkozy'den memnuniyetsizliğini yineleyen Sinirlioğlu Belçika ve Danimarka'nın PKK'ya yakın örgütleri zorlama altına almaktaki gönülsüzlüğünden şikayet etti Türkiye'den bir ismin NATO Genel Sekreter Yardımcısı olması yönünde ABD Başkanı'nın sözünü andıran Sinirlioğlu, onun yerine fazla hak etmeyen bir Alman'ın seçildiğini söyledi ve Rasmussen'le Merkel aralarında bir anlaşmadan şüpheleniyoruzdedi Sinirlioğlu,Size güvendik de Rasmussen'in seçilmesine müsade verdikdedi

Savunma kalkanı: Sinirlioğlu projeyle ilgili Rusya'nın tepkisini sordu, Burns Rusların fazla daha sıcacık olduğunu ve önce ikili sonra RusyaNATO arasında görüşmeler yapmayı beklediklerini söyledi Sinirlioğlu Erdoğan'ın Gates'le yaptığı görüşmede dile getirdiği İran tehdidinin öne çıkarılmaması talebini yineledi


16 Eylül tarihli bir başka belgede de ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Gordon'un Fransa temasları yer alıyor

Gordon, Paris'te Fransa Cumhurbaşkanlığı'nın Dış Politika Danışmanı JeanDavid Levitte ile de biraraya geldi Belgeye kadar, yapılan görüşmenin ana gündem maddelerinden birisini Türkiye'nin AB üyeliği oluşturdu

Levitte görüşmede, Fransa'nın Türkiye ile AB arasında bir ayrıcalıklı ortaklıkkurulması yönündeki tutumunu değiştirmediğini söyledi Levitte, Türk halkının bir gün Avrupa'nın parçası elde etmek yerine Avrupa ile Doğu arasında köprü olma görevine geri dönmek isteyeceğini umduklarını açıklama etti *