Yabancı kuruluşlardan Türkiye için olumlu mesaj: Hızlı biçimde...

EBRD Başekonomisti Javorcik “Ekonomide tekrar dengelenme başladı” dedi. IMF ise büyüme suratına yönelik yapılan iddiaların beklenenden daha düzgün sonuç verdiğini açıkladı.

Türkiye ekonomisi kuvvetli bir virajdan dönerken, yabancı derecelendirme kuruluşları ve ekonomistler ülke dinamikleriyle ilgili olumlu bildiriler paylaşmaya başladı.

Ülkenin kredi notunu düşüren birtakım yabancı kurumlar, kestirimlerini değiştirdi. Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu ‘BB-‘ olarak teyit ederek,  görünümünü ‘negatiften’ ‘durağana’ revize etmişti. 

Fitch’ten 7 yıl aradan sonra  gelen ilk müspet adımın yanı sıra bilhassa Türkiye iktisadının dengelenme  konusunda besbelli bir ilerleme kaydetmesi, enflasyonun tek haneye inmesi, TL’nin  kıymet kazanması ve Suriye konusunda tansiyonun düşmesi sonrası kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye konusunda yapacağı değerlendirmelerin daha  olumlu olması bekleniyor. 



Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Başekonomisti Beata Javorcik “Türkiye’nin çok büyük bir potansiyeli var. Ülkenin harika stratejik pozisyonu, büyük ve çeşitliliğe sahip iktisadı, güçlü özel bölümü ve görece düşük kamu borcu var” dedi.

Global para siyasetlerinin Türkiye’yi olumlu tarafta etkilediğine işaret eden Javorcik “Türkiye, gelişmiş iktisatların genişlemeci mali siyasetleri nedeniyle gelişen piyasalara ait yatırımcı iştahından natürel ki faydalandı. Bu da ülkenin risk priminin azalmasına ve Türk lirasını dengelenmesine yardımcı oldu. Bu ayrıyeten siyaset faiz oranlarının da aksi durumda olabileceğinden daha fazla düşürülmesine imkan sağladı. Bu gelişmeler son aylarda ekonomik aktivitenin artmasına katkıda bulundu” biçiminde konuştu. 

Türkiye’de geçen yılın yaz aylarındaki ekonomik görünümünü kıymetlendiren Javorcik “Cari açık Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın (GSYH) yüzde 6,5’i düzeyine ulaşmış, enflasyon oranı yüzde 25’i geçiyordu. Bunun ardından siyaset sıkılaştırması uygulandı.

Bilhassa Merkez Bankası tarafından yapılan faiz artırımları dengesizliklere yanıt verilmesinde yardımcı oldu. Şu anda enflasyonun yüzde 8,6’ya geldiğini ve cari fazlanın verildiğini görüyoruz. Bu manada Türkiye’de bir tekrar dengelenme mevcut” açıklamasını yaptı.

SÜRATLİ BİÇİMDE TOPARLANDI



Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, 2019 Sonbahar Ekonomik Kestirimler Raporu’nu yayımladı. Bir evvelki rapora nazaran Türkiye’nin büyüme iddiasının 2019 için yüzde eksi 2,3’ten yüzde 0,3’e yükseltildi. Raporda, Türkiye iktisadının 2020 yılında yüzde 3,1 2021 yılında yüzde 3,5 büyüyeceği kestirimi yer aldı. Türkiye’de işsizlik oranının 2019’da yüzde 13,7 2020’de 13,3 2021’de 12,9 olacağı öngörülen raporda, TÜFE’nin ise 2019’da yüzde 15,3 2020’de 10,3 2021’de 9,3 olacağı varsayımında bulunuldu. Raporda, Türkiye’de iktisadın geçen yıl yaşanan döviz krizinin akabinde mali teşvikler ve ihracattaki artışla birlikte beklenenden daha süratli biçimde toparlandığına dikkat çekildi. İş gücü piyasalarının zayıf olduğu ve şirket bilançolarının toparlanması gerektiği belirtilen raporda, belirsizliklerin tüketim ve yatırımları baskıladığı kaydedildi.

BÜYÜME KREDİYE YÜKLENMEMELİ

Bunun yapısal bir tekrar dengelenmeden çok döngüsel bir yine dengelenme olabileceği ihtarında bulunan Beata Javorcik “Eğer otoriteler büyümeyi artırmak için çok ağır bir halde kredi döngüsüne yüklenirse, bu dengesizlikler çabuk bir formda tekrar ortaya çıkabilir” dedi. Javorcik, Türkiye’nin talep büyümesine dair bağımlılığını azaltarak, yapısal ıslahatları hızlandırması, tekrar dengelenmeyi yaratıcı adımlarla sağlaması gerektiğini vurguladı.

2020 İÇİN İDDİALAR YÜZDE 2,5 



Türkiye’de otoritelerin iktisadın resesyondan çıkması için sunduğu mali teşvik ve kredi takviyesi ile 2019 yılının kalanında büyümede artış kaydedildiğini belirten Javorcik “Tüm kestirimciler 2019 yılına ait büyüme iddialarını otoriterlerin yeni ekonomik planıyla uyumlu halde yüzde 0,5’in biraz altında olarak belirledi. Birden fazla iddiacının otoritelerle ayrıştığı nokta ise 2020 yılına ait büyüme kestirimleri. Konsensüs Türkiye’nin 2020 yılında yüzde 2-3 aralığında bir büyüme gerçekleştirmesi tarafında. Biz bu aralığın ortasını temel aldık ve gelecek yıl için yüzde 2,5’lik bir büyüme bekliyoruz” sözlerini kullandı. EBRD’nin enflasyon iddiasında bulunmadığını hatırlatan Javorcik, “TCMB’nin 2019 yıl sonu için yüzde 12 düzeyindeki iddiası sağlam görünüyor. Son aylarda baz tesiri enflasyonun düşmesine neden oldu, artık bu aksine dönüyor” dedi.

MERKEZ GÜVENİRLİLİĞİNİ GÜÇLENDİRMELİ

IMF’nin Türkiye raporuna nazaran ise ekonomik gelişmelerin olumlu istikamette olduğu paylaşılıyor. IMF’nin Türkiye paylaşımı şu halde: İthalattaki gerileme ile 2019’da cari istikrarda keskin bir güzelleşme oldu. Genişlemeci mali siyasetler ve kredi genişlemesi ile büyüme sürdü. Baz tesiri ile enflasyonun süratle gerilediği fakat hâlâ amacın üzerinde. 2019 enflasyon kestiriminin 1.8 puan aşağı çekildiği, bununla birlikte orta vadede enflasyon görünümü bilinmeyen. Merkez’in para siyasetinin güvenilirliğini güçlendirmesi gerekiyor. 2019’da büyümenin binde 2, 2020’de yüzde 3 olacak. Büyümede kestirim revizyonunun yılın birinci yarısında beklenenden daha uygun sonuçlar verdi.

Serhat Soykan/Birgün