Yağ Fiyatlarını Hangisi Düşürecek? Gemilerin Gelmesi mi Yurt İçindeki Hasat mı?

Rusya ile Ukrayna'nın savaşması ayçiçek yağında arz ezasına yol açmıştı. Bu sorunun toplumsal medyada yayılması ile halka marketlere akın etmiş, yağ fiyatları bir anda fırlamıştı. Savaş nedeniyle limanlarda kalan ham yağ yüklü gemilerin Türkiye’ye gelmeye başlaması ile ayçiçek yağı fiyatlarının nasıl etkileneceği merak edilmeye başlandı.


Fiyatlarda gerileme olur mu?



Rusya’nın Ukrayna'yı işgali sonrası yağ yüklü gemiler Türkiye'ye gelememiş, yurt içinde de bir iki aylık stok kaldığının öğrenilmesi üzerine yağ fiyatları önemli formda artmıştı.

Vatandaşın marketlere panik alışverişine koşması üzerine yaşanan talep patlaması, ayçiçek yağının iki gün içinde yüzde 25 zamlanmasına yol açmıştı.

Peki artık ithal ham yağların Türkiye’ye gelmeye başlaması ve evvel Çukurova sonra Trakya’da hasadın yaklaşıyor olması fiyatlarda gerileme yaşatır mı?

Yurt içindeki hasatlar bekleniyor



Sözcü'den Gamze Bal haberine nazaran, bitkisel yağ üreticileri ve perakendeciler, şu an fiyatı market raflarındaki bitkisel yağlar, eski maliyetlerle üretilen eserler olurken, savaştan sonra tüm ham unsur fiyatlarındaki önemli artışların yeni eserlerin fiyatına yansıması ve mevcut pahalılığı daha da artırması bekleniyor.

Fiyatlardaki artış suratını bir ölçü da olsa yavaşlatmak için ise Çukurova ve Trakya’da yapılacak hasat bekleniyor.

İstanbul Perakendeciler Derneği (PERDER İstanbul) İdare Konseyi Lideri Faruk Güzeldere, bir ay evvel 1400-1500 dolar bandında olan ham yağ fiyatlarının, savaş nedeniyle 2 bin 300 dolar düzeyine kadar çıktığını iletiyor.

Arz konusunda sorun beklenmiyor



Nihai eserlerin ambalajlandığı tenekelerin ve eserlerin marketlere geldiği kolilerin de artan ham husus fiyatlarının tesiriyle önemli biçimde zamlandığı bilgisini veren Güzeldere, “Petrol fiyatlarındaki artış yalnızca nakliyeyi değil, ambalajı da etkiliyor. Karton koli ve teneke fiyatları adeta uçtu. Geçen yıl 6 liradan aldığımız boş bir karton koli, bu yıl 17 liraya çıktı. Emsal formda boş bir teneke ise 5-6 liradan 17-18 liraya çıkmış durumda. Maliyetlerdeki tüm bu artışlar ister istemez en son eser fiyatlarını etkiliyor” diye konuşurken kelamlarına şöyle devam etti:

Arz konusunda düşünce yaşamayız. Rusya’dan gelen gemilerden sonra, evvel Çukurova sonra Trakya Bölgesi’nde başlayacak hasatla birlikte elimiz daha da rahatlayacaktır. Fakat fiyatlar nasıl olur, onu kestirmek çok güç. Dünya borsalarındaki ham yağ fiyatları muhakkak. Artan maliyetlerden sonra yurt içinde özel kesimin fiyat düşüşü yapacağını varsayım etmiyorum.

'Bir litre yağın 50 lira olması gerekiyor!'



Türkiye’de üretilen ayçiçeğinin yılda ortalama yüzde 30-50’sini satın alan ve 40 bin ortağıyla faaliyet gösteren bir kooperatiften aldığımız bilgiye nazaran, maliyetler son periyotta yüzde 70’in üzerinde arttı.

Şu an market raflarında satılan bitkisel yağların eski maliyetlerden üretilen yağlar olduğunu söyleyen yetkili, ham yağ fiyatlarının geldiği düzeyden ötürü bugün market raflarında satılan bir litre yağın fiyatının 50 TL olması gerektiğine dikkat çekti.

Yetkili, “Ham yağ ithal edildikten sonra rafine ediliyor. Bunun farklı bir maliyeti var. Sonra ambalajlanıyor ve satış noktalarına giderken nakliye bedeli oluşuyor. Bunlara üretici, toptancı ve market karını da eklediğinizde yani maliyetlerle bir litre yağın raftaki fiyatının 50 lira olması lazım” değerlendirmesinde bulundu.

Devamı gelecek mi?



Yaz aylarında yapılacak hasattan sonra yeni eserlerin yeni maliyetlerle satılacağına, bu yüzden de fiyatlarda yeni bir artış yaşanacağına işaret eden yetkili, “Ancak ülke genelinde üretimimiz nasıl olur, görmek lazım. Eser bol olursa fiyatlar bir ölçü geri çekilebilir” diye konuştu.

Üreticiler ve sanayicilerin dikkat çektiği bir başka nokta da, Rusya’dan yola çıkan ve Türkiye’ye gelmeye başlayan yağ yüklü gemilerin devamının da gelip gelmeyeceği. Bir üretici, “3-4 geminin geldiği belirtiliyor. Bu, 15-20 günlük yağ demek. Ardı gelir mi, fiyatlarda bu da kıymetli bir etken” ifadelerine yer verdi.