Yağlar duşmanınız değil dostunuzdur
imagesyaglardusmaninizdegildostunuzdur5ad56506840bc“Yağsız yemek, hatta “sıfır yağlı beslenmek doğru bir şey zannediliyor Oysa bu, beslenme hatalarının en onemlilerinden biridirSağlığımız icin son derece onemli olan yağları fazla miktarda kazanmamız zararlı olabilir ama onları eksik kazandığınız zaman da bazı problemler ortaya cıkabiliyor
Burada onemli olan, aşırısından kacınmak ve zararlı yağlar yerine zararsız ya da faydalı olma ihtimali yuksek olan yağları kullanmaktır Mesela doymuş yağları, yani tereyağı, tam yağlı sut, peynir, yoğurt, ayranı, yağlı sığır etini, kanatlı hayvanların derilerini azalttığınız zaman sağlığınız icin onemli bir adım atmış olursunuz Bitkisel yağları secerken de zeytinyağı ağırlıklı bir secim yapabilirsiniz
Omega3 zengini balığı daha fazla yer, omega3 yuklu ceviz, oğutulmuş keten tohumu, fındık, semizotu ve yumurtaya beslenme planınızda sık sık yer verirseniz de iyi bir iş yapmış olursunuz Yani sorun sadece yağları azaltmakla bitmiyor, “iyikotu yağ kavramını bilmek de onemli
İYİ KOLESTEROLU AZALTIR
Onemli bir nokta da şu: Beslenmenizdeki yağ miktarını azaltmanız, genellikle daha fazla karbonhidrat yemeniz anlamına geliyor Az yağlı yemek iddiasında olanlar farkına varmadan daha cok beyaz pirinc, unlu besin, şeker ve nişastalı besinler yemeğe başlıyor
Ozellikle doymuş yağları azaltıp yerine karbonhidratları koyduğunuz zaman, ne kilonuz ne de toplam kolesterol duzeyiniz zannettiğiniz kadar azalıyor Azalsa bile arzu edilen hedefe varılamıyor Ayrıca yağları azaltıp karbonhidrat ağırlıklı bir beslenmeye gecmek once trigliseridi yukseltiyor, bir sure sonra da iyi kolesterol HDL’yi duşuruyor
KİLO ALMAYI KOLAYLAŞTIRIR
Ayrıca yağı azalttığınız icin doymuyorsunuz Bu durumda daha fazla yiyip kilo almaya başlıyorsunuz Bir başka onemli nokta da fark edilmeden yoğunlaştırılan karbonhidrat kazanımı pankreasınıza insulin uretmesi icin baskı yapmaya başlıyor Bu baskı hem kilo almanızı kolaylaştırıyor hem de insulin direncine yol acarak bir sure sonra şeker hastalığına sebep olabiliyor
Amerika, obezite ile savaşa başlarken yağ tuketiminde ciddi sınırlamalar yaptı Amerikan halkı 20 yıl oncesine oranla yuzde 510 daha az yağ tuketiyor Ama obezite sorunu gerileyeceği yerde patlama yaptı Cunku azalan yağ tuketiminin yerini şekerli meşrubatlar, unu, yağı bol atıştırmalıklar aldı
NE YAPMALI?
Benim tavsiyem, gunluk enerji ihtiyacınızın en fazla 13’ini yağlardan kazanmanız, bu miktarı 15’in altına da duşurmemeniz
Eğer yağlar nedeniyle oluşabilecek bir sağlık zararından korunmak istiyorsanız, doymuş yağ yerine (tereyağı, ic yağ, kuyruk yağı, tam yağlı etler, sut ve sut urunleri) doymamış yağları (bitkisel yağlar: ayciceği yağı gibi) ve ozellikle de tekli doymamış yağları (zeytinyağı) kullanmanız
Bir kez daha hatırlatayım: Yağlardan tamamıyla uzak bir beslenme planı yapmaya kalkarsanız sağlığınızı iyileştirmez, tersine kotuleştirirsiniz Ozellikle bazı yağların (omega3, tekli doymamış yağlar) bedeniniz icin ilac değerinde olduğunu, yağda eriyen vitaminleri (A, D, E, K) sadece yağlarla birlikte kazanabileceğinizi unutmayın
Kolay cozumler
Amacınız, vucudunuza gereği kadar yağ kazandırmak ama ihtiyacınızdan fazla yağın daha cok kilo, daha hızlı sertleşen damarlar olduğunu unutmamak olmalıdır
Kotu yağların yerine iyi yağları gecirmeye odaklanmalısınız Bunun icin kurabiye, borek, poğaca pişirirken margarin yerine sağlıklı sıvı yağlar kullanabilirsiniz Tam yağlı etler yerine yağsız etler tercih edebilirsiniz
Tereyağı ile yemek pişirmeyi seyrek başvurulan bir ağız tadı haline getirip zeytinyağı ağırlıklı bir beslenme planı yapabilirsiniz Margarin kullanırken trans yağlardan arındırılmışları tercih edebilirsiniz
Mangalda et kozlerken yağlı kısımlarını ayırabilir, zararlı yağların kullanılması ihtimali yuksek olan fast food’lardan uzak durabilirsiniz Kısacası sağlıklı yağlarla beslenme konusunda alabileceğiniz kolay bircok onlem var
Prof Dr Osman Muftuoğlu Hurriyet
imagesyaglardusmaninizdegildostunuzdur5ad56506840bc“Yağsız yemek, hatta “sıfır yağlı beslenmek doğru bir şey zannediliyor Oysa bu, beslenme hatalarının en onemlilerinden biridirSağlığımız icin son derece onemli olan yağları fazla miktarda kazanmamız zararlı olabilir ama onları eksik kazandığınız zaman da bazı problemler ortaya cıkabiliyor
Burada onemli olan, aşırısından kacınmak ve zararlı yağlar yerine zararsız ya da faydalı olma ihtimali yuksek olan yağları kullanmaktır Mesela doymuş yağları, yani tereyağı, tam yağlı sut, peynir, yoğurt, ayranı, yağlı sığır etini, kanatlı hayvanların derilerini azalttığınız zaman sağlığınız icin onemli bir adım atmış olursunuz Bitkisel yağları secerken de zeytinyağı ağırlıklı bir secim yapabilirsiniz
Omega3 zengini balığı daha fazla yer, omega3 yuklu ceviz, oğutulmuş keten tohumu, fındık, semizotu ve yumurtaya beslenme planınızda sık sık yer verirseniz de iyi bir iş yapmış olursunuz Yani sorun sadece yağları azaltmakla bitmiyor, “iyikotu yağ kavramını bilmek de onemli
İYİ KOLESTEROLU AZALTIR
Onemli bir nokta da şu: Beslenmenizdeki yağ miktarını azaltmanız, genellikle daha fazla karbonhidrat yemeniz anlamına geliyor Az yağlı yemek iddiasında olanlar farkına varmadan daha cok beyaz pirinc, unlu besin, şeker ve nişastalı besinler yemeğe başlıyor
Ozellikle doymuş yağları azaltıp yerine karbonhidratları koyduğunuz zaman, ne kilonuz ne de toplam kolesterol duzeyiniz zannettiğiniz kadar azalıyor Azalsa bile arzu edilen hedefe varılamıyor Ayrıca yağları azaltıp karbonhidrat ağırlıklı bir beslenmeye gecmek once trigliseridi yukseltiyor, bir sure sonra da iyi kolesterol HDL’yi duşuruyor
KİLO ALMAYI KOLAYLAŞTIRIR
Ayrıca yağı azalttığınız icin doymuyorsunuz Bu durumda daha fazla yiyip kilo almaya başlıyorsunuz Bir başka onemli nokta da fark edilmeden yoğunlaştırılan karbonhidrat kazanımı pankreasınıza insulin uretmesi icin baskı yapmaya başlıyor Bu baskı hem kilo almanızı kolaylaştırıyor hem de insulin direncine yol acarak bir sure sonra şeker hastalığına sebep olabiliyor
Amerika, obezite ile savaşa başlarken yağ tuketiminde ciddi sınırlamalar yaptı Amerikan halkı 20 yıl oncesine oranla yuzde 510 daha az yağ tuketiyor Ama obezite sorunu gerileyeceği yerde patlama yaptı Cunku azalan yağ tuketiminin yerini şekerli meşrubatlar, unu, yağı bol atıştırmalıklar aldı
NE YAPMALI?
Benim tavsiyem, gunluk enerji ihtiyacınızın en fazla 13’ini yağlardan kazanmanız, bu miktarı 15’in altına da duşurmemeniz
Eğer yağlar nedeniyle oluşabilecek bir sağlık zararından korunmak istiyorsanız, doymuş yağ yerine (tereyağı, ic yağ, kuyruk yağı, tam yağlı etler, sut ve sut urunleri) doymamış yağları (bitkisel yağlar: ayciceği yağı gibi) ve ozellikle de tekli doymamış yağları (zeytinyağı) kullanmanız
Bir kez daha hatırlatayım: Yağlardan tamamıyla uzak bir beslenme planı yapmaya kalkarsanız sağlığınızı iyileştirmez, tersine kotuleştirirsiniz Ozellikle bazı yağların (omega3, tekli doymamış yağlar) bedeniniz icin ilac değerinde olduğunu, yağda eriyen vitaminleri (A, D, E, K) sadece yağlarla birlikte kazanabileceğinizi unutmayın
Kolay cozumler
Amacınız, vucudunuza gereği kadar yağ kazandırmak ama ihtiyacınızdan fazla yağın daha cok kilo, daha hızlı sertleşen damarlar olduğunu unutmamak olmalıdır
Kotu yağların yerine iyi yağları gecirmeye odaklanmalısınız Bunun icin kurabiye, borek, poğaca pişirirken margarin yerine sağlıklı sıvı yağlar kullanabilirsiniz Tam yağlı etler yerine yağsız etler tercih edebilirsiniz
Tereyağı ile yemek pişirmeyi seyrek başvurulan bir ağız tadı haline getirip zeytinyağı ağırlıklı bir beslenme planı yapabilirsiniz Margarin kullanırken trans yağlardan arındırılmışları tercih edebilirsiniz
Mangalda et kozlerken yağlı kısımlarını ayırabilir, zararlı yağların kullanılması ihtimali yuksek olan fast food’lardan uzak durabilirsiniz Kısacası sağlıklı yağlarla beslenme konusunda alabileceğiniz kolay bircok onlem var
Prof Dr Osman Muftuoğlu Hurriyet