Yakup Kadri Karaosmanoğlu Kimdir?

Yakup Kadri Karaosmanoğlu Yakup Kadri Karaosmanoğlu (18891974)


27 Mart 1889'da Kahire'de doğdu, 13 Aralık 1974'te Ankara'da öldü Yazar, diplomat, politikacı Karaosmanoğulları'ndan Abdülkadir Bey ile İkbal Hanım'ın oğlu Yazan Burhan Asaf Evrak'nin eniştesi Yazan Murat Doküman'nin eniştesi İlköğrenimine ailesiyle birlikte 6 yaşındayken gittiği Manisa'da başladı 1903'te İzmir İdadisi'ne girdi Ömer Seyfettin, Şahabeddin Süleyman ve Baha Tevfik ile burada tanıştı Babasının ölümünden sonra 1905'te annesiyle birlikte Mısır'a gitti Öğrenimini İskenderiye'deki bir Fransız okulunda tamamladı 2'nci Meşrutiyet'in ilanından kısa bir süre önce İstanbul'da geldi 1908'de başladığı İstanbul Hukuk Mektebi'ni bitirmedi 1909'da Şehabettin Süleyman aracılığıyla Fecri Âti topluluğuna katıldı Muhit, Şiir ve Tefekkür, Serveti Fünun, Rübab, Türk Yurdu, Peyamı Edebi, Yeni Mecmua, İkdam gibi dergi ve gazetelerde yazıları yayınlandı 1916'da çare almak için gittiği İsviçre'de üç sene kaldı


Mütareke yıllarında İkdam gazetesindeki yazılarıyla Kurtuluş Savaşı'nı destekledi 1921'de Ankara'ya çağrıldı Tetkiki Mezalimkomisyonundaki görevi sebebiyle Kütahya, Simav, Gediz, Sakarya yörelerini dolaştı Cumhuriyet'in ilanından daha sonra 1923'te Mardin, 1931'de Manisa milletvekili oldu Burhan Asaf Doküman'nin kızkardaşi Leman Hanım'la evlendi 1932'de Vedat Nedim Tör, Şevket Süreyya Aydemir, Burhan Asaf Doküman ve İsmail Hüsrev Tökin ile birlikte Kadrodergisini kurdu 1934'te dergi kapatıldı Tiran elçiliğine atandı 1935'te Prag, 1939'da La Hay, 1942'de Bern, 1949'da Tahran ve 1951'de yine Bern elçiliklerine getirildi 27 Mayıs 1960'tan sonra Kurucu Meclis üyeliğine seçildi Siyasal hayatının son görevi 19611965 arasındaki Manisa milletvekilliği oldu Halk gazetesinin başyazarlığını yaptı Anadolu Ajansı'nın Yönetim Kurulu Başkanı'ydı Ölümünden sonra Beşiktaş'ta Yahya Efendi Mezarlığı'nda toprağa verildi


Çocukluktan başlayarak babasının varlıklı kütüphanesinden yararlanıp okuma zevki edindi Mısır'daki günlerinde bu zevki geliştirdi Yazarlığa Ümit, Mal Varlığıi Fünun, Resimli Kitap gibi dergilerde başladı Fecri Âticiler'in sanat kişiseldirgörüşünü paylaştığı ve sanat için sanatyaptığı bu ilk döneminde Nirvanaadlı bir oyun, makaleler, denemeler, şiirler ve öyküler yazdı Balkan Savaşı ve I Dünya Savaşı esnasında ülkenin içinde bulunduğu şiddet koşullar, sanat anlayışını değiştirmesine yol açtı Sanatın toplumsal işlevine de tartı vermeye başladı Bu ikinci dönem eserlerinde önce Ömer Seyfettin ve arkadaşlarının dilde yenileşme çabalarına tepki gösterdi Sonra Ziya Gökalp'in de etkisiyle Yeni Lisan ve Milli Edebiyat akımını benimsedi Daha çok romancı yönüyle ön plana çıktı Bu türün edebiyatımızdaki manâlı temsilcilerinden biri oldu Yazarlık yaşamı her tarafında Batı edebiyatı özelliklerine de sıkı sıkıya yan kaldı Balzac, Flaubert ve Zola'dan etkilendi


Eserlerinde muhakkak tarihsel dönemleri ele aldı


Kiralık Konak: I Dünya Savaşı öncesinin,
Hüküm Gecesi: II Meşrutiyet'in,
Sodom ve Gomore: Ateşkes döneminin,
Yaban:Kurtuluş Savaşı yıllarının,
Ankara :Cumhuriyet'in birincil on yılının,
Bir Sürgün: 2'nci Abdülhamid döneminin işlendiği romanlardır
Panorama: 19231952 yıllarını kapsar

1955'ten sonradan da anıları dışarıya kitap yazmadı Romanları aralarında en ünlüleri Nur Baba, Kiralık Konak ve Yaban'dır Ilk romanı Nur Baba, 1922'de kitap olarak basılmadan önce gazetede yayınlandı


ESERLER:


Roman:
Kiralık Konak (1922)
Nur Baba (1922)
Hüküm Gecesi (1927)
Sodom ve Gomore (1928)
Yaban (1932)
Ankara (1934)
Bir Sürgün (1937)
Panaroma (2 cilt, 1953)
Defalarca O Şarkı (1956)


Öykü:
Bir Serencam (1914)
Rahmet (1923)
Ulusal Savaş Hikâyeleri (1947)


Şiir:
Erenlerin Bağından (1922)
Okun Ucundan (1940)

OYUN:
Nirvana (1909)


Hatıra:
Zoraki Diplomat (1955)
Anamın Kitabı (1957)
Vatan Yolunda (1958)
Politikada 45 Sene (1968)
Gençlik ve Edebiyat Hatıraları (1969)


Monaografi:
Ahmet Haşim (1934)
Atatürk (1946)

MAKALE:
İzmir'den Bursa'ya (1922, Halide Edip, Falih Rıfkı Atay ve Mehmet Asım Fikir ile birlikte)
Kadınlık ve Kadınlarımız (1923)
Seçme Yazılar (1928)
Ergenekon (iki deri, 1929)
Yüksek Dağ Dağları'ndan ve Miss Chalfrin'in Albümünden (1942) *