Yalancı İnsanları Tespit Etmenin Püf Noktaları

Büyük ya da kendi vicdanımızı rahatlatmak için beyaz adını verdiğimiz yalanlar... Hayatımızın bir döneminde mutlaka yalana başvurmak zorunda kalmışızdır. Her ne kadar kişisel olarak yalan söylemekten vazgeçsek de bunu bir huy olarak edinmiş insanlar maalesef hala var. Kendinize yalan söylendiğini hissetmek, dünyanın en kötü hislerinden birisidir ancak ya size yalan söylendiğini fark edecek durumda olmasaydınız?

Yalan söyleyen insanların birçok ortak noktası bulunuyor ve biz de bu ortak noktaları biraz açmak istedik. Bazı zamanlarda bize yalan söylendiğini içgüdüsel bir şekilde hissederiz ancak içgüdüler bizi her zaman doğrulara götüremeyebiliyor. Bilim insanlarının yaptığı çalışmalara göre yalan söyleyen insanları, vücut dilini ve söylenen sözleri harmanlayarak tespit etmemiz mümkün. Dilerseniz bu belirtilere daha yakından bakalım.

Ellerini sürekli hareket ettirir, durmadan kaşınırlar


UCLA’de psikoloji alanında profesör olan R. Edward Geiselman, insanların yalan söylediği zaman sinir sisteminde dalgalanmalar yaşadığı, bu dalgalanmaların vücut üzerinde fiziksel olarak izler bırakabileceğini belirtiyor. Bu fiziksel izlerin arasında karıncalanmadan oluşan kaşınma hissi ve yerinde duramayacak kadar enerji fazlalığı bulunuyor.

2015 yılında Michigan Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada ise yalan söyleyen insanların mimik ve jest hareketlerini, doğruyu söyleyen insanlardan çok daha fazla kullandığı ortaya çıkmış. Yani size ellerini sürekli sallayarak, bir yerlerini kaşıyarak bir şeyler anlatan birisi varsa yalan söyleme ihtimalinin olduğunu aklınızdan çıkarmamanız gerekiyor.

Kritik noktalarda gözlerini kaçırırlar


Yine Michigan Üniversitesi’nde yapılan deneyden ve Dr. Geiselman’ın araştırmalarından yola çıkıyoruz. Her iki kaynağın da vermiş olduğu bilgilere göre yalan söyleyen insanlar, konuşurken sizinle sıkı bir göz teması kurmaya çalışır ancak çetrefilli bir soru geldiği anda gözlerini başka yöne doğru kaçırırlar.

Yani bakmanız gereken şey karşıdaki insanın sizinle göz teması kurup kurmadığı değil, kilit noktalarda gözlerini kaçırıp kaçırmadığı olacaktır.

Doğruyu söylediklerine ikna etmeye çalışırlar


Eğer karşınızda “bak valla kendi gözlerimle gördüm”, “yemin ederim doğruyu söylüyorum”, “bak şimdi sana karşı çok dürüst olacağım” tarzında cümleler kuran birisi varsa, yapılan araştırmalara göre kendisi büyük ihtimalle yalan söylüyor.

Yalancıların Vücut Dili adlı kitabın yazarı Dr. Lilian Glass, insanların bu tarz ifadeler kullandığı zaman doğruyu söylemeye değil, tamamen karşı tarafı ikna etmeye çalıştıklarını belirtiyor.

Hikayeleri tersten anlatamazlar


Diyelim ki karşınızda tam bir yalan ustası oturuyor. Söyledikleri şeylerin doğru olup olmadığını ne vücut dilinden ne de yüz ifadelerinden anlayamıyorsunuz. Eğer aklınızda ciddi bir şüphe var ve doğruları gün yüzüne çıkartmak istiyorsanız, anlattığı hikayeyi tersten anlatmasını isteyin.

Doğruyu söylediğimiz zaman hatırlayacağımız çok da fazla detay yoktur aslında. Bu yüzden ne yaşadıysak aynı şeyleri tersten kolay bir şekilde anlatabiliriz. Yalan söylediğimiz zaman kendimizin de asla unutmaması gereken birçok detay sunarız ve bir şeyleri tersten anlatmak zorunda kaldığımızda bu detayların hepsi uçup gider.

Ses tonları gittikçe çatallaşmaya ya da yükselmeye başlar


Lilian Glass, yalan söyleyen insanların seslerinin giderek tizleşmeye başlayabileceğini belirtiyor. Yapılan araştırmalara göre yalan söylediğimiz anda savunma mekanizmamız devreye giriyor ve sesimizi ne kadar yükseltirsek, o kadar baskın olacağımızı düşünüyoruz.

Glass’ın dikkat çektiği bir diğer nokta ise yalan söyleme konusunda ustalaşamayan insanların seslerinde çatallaşmalar olması. Yalan söyledikleri için söyleyeceği şeylerden ve özellikle kendilerinden emin olamayan insanların özgüvenleri bir süre sonra kırılıyor ve bu kırılma ses tellerine yansıyor.

Bir sonraki cümleye geçmeden önce uzunca düşünürler


Gerçekleri söylediğimiz zaman kendimizden emin bir şekilde neler olduğunu şakır şukur anlatırız. Anca hatırlamakta çook zorluk çektiğimiz bir anı olduğu zaman duraklarız. Yalan söylediğimiz zamanda ise bu durum tam tersi olur.

Yalan söyleyen, özellikle yalanı daha önceden planlamamış, bir köşeye sıkışan insanlar cümle aralarında gereksiz uzunlukta boşluklar verir. Çünkü yalanın devamında size neler söyleyeceklerini önce bi’ kendileri düşünmeleri gerekir. Bu sebeple karşınızda normal halinden daha yavaş konuşan, bir cümle bittikten sonra diğerine geçerken gereksiz aralar veren insan varsa, dikkatli olmakta fayda var.

Kaynak 1, Kaynak 2, Kaynak 3