Yandaş gazete yazdı: Ankara-Şam ne konuşuyor?

Suriye'de 2011 yılından bu yana devam iç savaş ve Türkiye ile berbatlaşan bağlantılar sonrasında 5 Ağustos'ta Soçi'de gerçekleşen görüşmeyle Ankara ve Şam çizgisinde diyalog tezleri gündeme gelmeye başladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ortasında Rusya'nın Soçi kentinde yapılan 5 Ağustos tarihli görüşme sonrası yandaş medyada yer alan, "Erdoğan ve Suriye Devlet Lideri Beşar Esad görüşecek" tezleri akabinde diyaloğa yönelik haberler devam ederken AKP kanadından da dikkat çeken bir açıklama gelmişti. AKP Genel Lider Yardımcısı Hayati Yazıcı, "Şam ile münasebetler direkt hale gelebilir, düzeyi de yükselebilir" sözlerini kullanmıştı.

Türkiye Gazetesi'nden Yılmaz Bilgen'in bugün tarihli haberinde, "Türkiye ile 11 yıl sonra komşu olmak isteyen Şam, öncelikli olarak İdlib, Cilvegözü Hudut Kapısı ile Kesep Gümrüğünün evresini talep ediyor. Ankara ise terör örgütü PKK/YPG bölgelerinin büsbütün temizlenmesi ve geri dönüş için teminat istiyor" sözleri yer alıyor.

'Esad cephesinin öncelikli istekleri aşikâr olmaya başladı'

Suriye'nin taleplerinin anlatıldığı, "Esad'dan beş talep" başlıklı yazıda, "Şam-Ankara görüşmelerinde Beşar Esad cephesinin öncelikli istekleri de belirli olmaya başladı. İdlib’i isteyen Baas rejimi, Reyhanlı-Cilvegözü Hudut Kapısı ile birlikte Kesep Gümrüğünün de dönemini talep ediyor. Türkiye ile 11 yıl sonra yine komşu olmak isteyen Esad idaresi, Cilvegözü-Şam ortasında ticari koridor ve Suriye’nin doğusunda Deir el-Zor-Haseke kentleri ile Halep-Lazkiye çizgisindeki ulaşım koridorunda (M 4) tam denetim kuralını öne sürdü. Şam’ın bir öteki talebi ise Avrupa ve ABD’nin Esad ailesi rejimini destekleyen bürokrat, işadamı ve şirketlere dönük yaptırımları konusunda Türkiye’nin dayanak vermesi" denildi.

Ankara'nın talepleri

Haberde Ankara'nın Şam'dan istediklerine yer veren Bilgen, yazısına şöyle devam ediyor: "Türk heyeti Şam’ın taleplerine karşı terör örgütü PKK/YPG bölgelerinin büsbütün temizlenmesini istedi. Türkiye ayrıyeten hudutta terör tehdidinin büsbütün ortadan kaldırılması, muhalefet ve Şam ortasında siyasi, askeri entegrasyon süreçlerinin sağlıklı bir biçimde tamamlanması ile birlikte mültecilerin inançlı dönüşü ve yerleşim sonrası uygulamaları görmek istiyor. Ankara birinci etapta Humus, Şam ve Halep’in inançlı ve onurlu dönüşler için pilot bölge olması ve daha sonra bu çerçevenin genişletilmesini talep ediyor."

'Suriye dayanağın sürmesini istiyor'

Suriye idaresinin, Türkiye’nin terör ve Suriye petrollerinin merkezi idareye periyoduna dönük işbirliği teklifine ek olarak baraj, otoyollar, elektrik, eğitim kurumları, su, ziraat üzere alanlarda da takviyenin sürmesini istediğinin yazıldığı haberde, "Esad rejimi, Halep, Humus, Şam kırsalı, Hama, Dera ve Deir el-Zor dâhil savaşın birinci periyodu denetimi kaybedip sonra yine ele geçirdiği bölgelerde hiçbir alt yapı ve imar çalışması gerçekleştiremedi. Suriye idaresi, Türkiye’nin terör ve Suriye petrollerinin merkezi idareye evresine dönük işbirliği teklifine ek olarak baraj, otoyollar, elektrik, eğitim kurumları, su, ziraat üzere alanlarda da takviyenin sürmesini istiyor. Rejim ayrıyeten mültecilerin dönüşü ve sonrasına dönük Rus-İran-Türkiye üçlüsünün kararlarına hürmet duyacağını deklare etti" denildi.

Öte yandan gazetede yayınlanan bir öbür Yılmaz Bilgen haberinde, "Anlaşma ihtimali PKK'yı kudurttu" başlığı kullanılarak, "Dünyada büyük yankı uyandıran Türkiye’nin Şam idaresi ile diyalog uğraşları, PKK’yı çıldırttı. Terör örgütü süreci sabote etmek için hudut sınırı boyunca tacize başladı" denildi. Haberde terör örgütü PKK'nın, Suriye sonundaki tacizlerinin son günlerde arttığına dikkat çekilerek, "Terör örgütü son 3 gün içerisinde Irak-Suriye-Türkiye hudut kesişme noktası olan Yarubiye’den başlayarak Mardin, Nusaybin, Akçakale, Suruç, Birecik hudut koridoru boyunca onlarca taciz ateşi, sızma teşebbüsü ve havan saldırısı düzenlendi. Son olarak Suriye’nin PKK/YPG denetimindeki Ayn el- Arab bölgesinden, Birecik’e bağlı Çiçekalan Hudut Karakolu’na havan saldırısı düzenlendi. Alçak hücumda Topçu Uzman Çavuş Uğurcan Cirnooğlu şehit oldu, dört asker yaralandı. Savaş uçakları ve SİHA’ların da takviye verdiği cezalandırma atışlarında 40’tan fazla PKK mevzisi imha edildi, 18 terörist etkisiz hale getirildi. Irak’ın kuzeyinde devam eden Pençe Kaplan bölgesinde ise 3 PKK’lı öldürüldü" denildi.

Adana mutabakatı

Adana Mutabakatı baz alınarak Ankara ile yeni ve çok daha ileri seviyede bir hudut mutabakatı yapılmasının konuşulduğu söz edilen haberde, "Baas iktidarı ve Rusya’nın Türkiye’den İdlib konusunda açık takviye talebi de var. Buna karşılık Adana Mutabakatı baz alınarak Ankara ile yeni ve çok daha ileri seviyede bir hudut mutabakatı yapılması da masada konuşulan bahisler ortasında. Suriye’nin savaş periyodu ile birlikte askıya alınan Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve misal memleketler arası kurum ve kuruluşlara yine kabulü konusunda Türkiye’den istenen takviyede görüşme unsurları ortasında yer alıyor. Türkiye bu görüşmelerde Cenevre süreci, demokratik anayasa, özgür seçimlerin yapılması ve cezaevlerinde bulunan siyasi mahkûmların ve bilhassa bayan, çocuk, yaşlı ve sıhhat durumu berbat olanların bir an evvel bırakılması ısrarını sürdürüyor" sözleri kullanıldı.

Erdoğan'dan Suriye açıklaması

Cumhurbaşkanı Erdoğan Rusya'nın Soçi kentinde 5 Ağustos tarihinde Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile bir ortaya gelmişti. Yaklaşık 4 saat süren görüşme sonrasında basın açıklaması yapılmazken Türkiye'ye dönüş yolunda konuşulanları anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Sayın Putin mevzuyla ilgili Türkiye’ye yönelik adil bir yaklaşım sürdürüyor. Terörle çaba noktasında her vakit yanımızda olacağını bilhassa de tabir ediyor. Burada şunu bize ima ediyor; ‘Mümkün olduğunca bunları, rejimle birlikte çözme yolunu tercih ederseniz çok daha isabetli olur’ üzere bir yaklaşımı var. Biz de diyoruz ki, şu anda bizim istihbarat örgütümüz Suriye istihbaratıyla esasen bu bahisleri yürütüyor fakat bütün sıkıntı sonuç almak. Şayet istihbaratımız, Suriye istihbaratıyla bu çalışmayı yürütürken, buna karşın hala orada terör örgütleri fellik fellik at oynatıyorsa bu mevzuda bize takviye vermeniz gerekiyor diyoruz. Bu mevzuda da mutabakatımız var" sözlerini kullanmıştı.