Yanlış Diyetler hakkında bilgiler
Şişmanlık Nedir?
Dunya Sağlık Orgutu'nun sağlık raporunda şişmanlık, vucutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya cıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunu olarak tanımlanmaktadır Tek başına olduğu gibi komplikasyonları ile de yaşam suresini kısaltan ve yaşam kalitesini duşuren kronik bir hastalıktır Komplikasyonları arasında ilk akla gelenler: Kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, şeker hastalığı, solunum rahatsızlıkları, bazı kanser turleri, safra kesesi hastalıkları, karaciğer yağlanması, eklem hastalıkları, adet duzensizlikleri, kısırlık şeklinde sıralanabilir
Cağımızın bu onemli sağlık sorununu cozmek icin ne yapılmalıdır?
Her gun gazete, dergi, televizyon gibi kitle iletişim araclarında onlarca şok diyetler ile karşılaşılmaktadır Genel ilkeleri benzer olmakla birlikte, diyet mutlaka kişiye ozel olarak hazırlanmalıdır Cunku herkesin metabolizması birbirinden farklıdır, tıpkı parmak izi gibi Kişiye ozel diyet listeleri diyetisyenler tarafından hazırlanmalıdır Diyetisyenler aldıkları eğitimin gereği olarak beslenme programını kişiye gore ayarlayabilen, aynı zamanda zayıflama diyetlerini yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı sağlayabilecek şekilde duzenleyebilen kişilerdir
Zayıflama diyetlerinde temel ilke, bir yandan alınan enerjinin sınırlandırılması ile besin gereksinimlerinin karşılanması, diğer yandan fiziksel aktivite ile enerji harcanmasının artırılmasıdır Gunluk enerji alımının kısıtlanması, obezitenin tedavisinde en uygun yontemlerden birisidir Ancak bu amacla kontrolsuz olarak kullanılan ve kısa surede hızlı ağırlık kaybını hedefleyen cok duşuk kalorili ve bilimsel olmayan diyetler ceşitli komplikasyonlara neden olmaktadır
Zayıflama programlarının, kişinin (yaş, cinsiyet, boy uzunluğu, vucut ağırlığı, fiziksel aktivite, beslenme alışkanlıkları vb) ozelliklerine gore hesaplanmış oranda enerji ve besin oğeleri icermesi; yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırabilmesi ve yavaş ağırlık kaybı (0,5 1 kg hafta) ile bireyin yeni beslenme programını yaşam tarzı haline getirmesini sağlayabilmesi gerekmektedir Cerrahi mudahaleyi gerektiren durumlarda, aşırı kilolu bir hastanın anestezi riskini azaltmak amacıyla operasyon oncesi hekim ve diyetisyen işbirliği ile hızlı bir kilo kaybı (haftada 1,5 kg) programı uygulanması mumkundur Unutulmamalıdır ki; ayda 6 kg uzerinde ağırlık kaybı metabolik olarak başka sağlık problemlerine zemin hazırlamaktadır O nedenle kişi 20 senede aldığı kiloları 20 gunde vermeye calışmamalı, kendisini heykeltraşlara teslim etmemelidir Danışanın, başvurduğu uzmanın diplomasını gormek istemesi en doğal hakkıdır
Ağırlık kaybının gecmişine bakıldığında; midede hacim oluşturan posa tabletlerinin sindirim sisteminde tıkanmalara, kafein ve amfetaminlerin bağımlılığa, cok duşuk kalorili diyetlerin ve sindirim sistemine yapılan cerrahi mudahalelerin besin oğesi yetersizliklerine, protein diyetlerinin bobrek ve kalp problemlerine, kalp yetmezliği sonucu olumlere neden olduğu gorulmektedir
İsvec Diyeti, Bridget Jones Diyeti, Hollywood Diyeti, Beverly Hills Diyeti, Manken Diyeti, Lahana Corbası Diyeti, Burclara Gore Diyet, Sarı Kırmızı Diyet, Kan Grubu Diyeti, Amerikan Kalp Vakfı Diyeti, Atkins Diyeti, Acil Diyet, Son Şans Diyetive daha yuzlerce garip isimli veya isimsiz diyet Peki bu kadar cok diyet listesi ortalarda dolaşırken neden hala insanların kilo problemi var? Cunku bu tip diyetlerin coğu başlangıcta hızlı kilo kaybı sağlasa da, kısa bir sure sonra bu kilolar fazlasıyla geri alınmaktadır Bu tip diyetler sağlığa zarar vermenin ve metabolizmanın bozulmasını sağlayarak omru kısaltmanın yanı sıra, kişinin ben bu işi başaramıyorumdiyerek umutsuzluğa kapılmasına neden olmaktadır
BİLİMSEL OLMAYAN DİYETLERİN OZELLİKLERİ
Ayırma Diyetleri
Bu diyet protein ve karbonhidrat kaynağı besinlerin aynı oğunde yenilmemesi esasına dayanmaktadır Ancak diyetin sonlandırılması ile eski beslenme alışkanlıklarına geri donulduğunde verilen kilolar hızla geri alınmaktadır Cunku, Turk mutfağındaki etli dolma, mantı gibi yemeklerde protein ve karbonhidrat kaynağı besinler beraber kullanılmaktadır İşin tuhaf tarafı; sut ve yoğurt hem karbonhidrat hem de protein icermektedir O halde bu diyette hic yer almamaları gerekir Bu durumda kişi mi zayıflar, yoksa kemikleri mi?
Karbonhidrat Diyeti
Besinler icerdikleri karbonhidrat değerine gore puanlandırılmaktadır Gunde 60 gram karbonhidrat onerilmektedir Aynı zamanda ketojeniktir Enerji, ağırlıklı olarak proteinlerden sağlanmaktadır Karbonhidratı cok sınırlı ve proteini cok yuksek olan monuler ozellikle karaciğer ve bobrek icin ceşitli sağlık risklerine neden olabilir Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmadığı icin ağırlık kaybı da kalıcı olmamaktadır Doğru beslenme alışkanlığı kazanamayan ve diyet bittiğinde ne yapacağını bilemeyen kişiler verdikleri kiloları hızla geri alırlar
Ketojenik Diyetler
Diyetle alınan karbonhidrat miktarının (50 grgun'den daha az) aşırı kısıtlanması ile kanda keton cisimciklerinin artmasına neden olan diyetlerdir Ketojenik diyetler besin oğeleri yonunden dengesiz olmaları ve onemli sağlık sorunları oluşturabilmeleri nedeniyle kesinlikle onerilmemektedir Ayrıca hızlı ağırlık kaybı nedeniyle ozellikle vucut suyunda azalmaya neden olur, vucudun asit baz dengesini bozarak beyne zarar verirler Ketojenik diyetlerin yol actığı sağlık sorunları: Sıvı elektrolit dengesinde bozukluk, hiperurisemi, hiperlipidemi (koroner kalp hastalığı riskini artırır), kardiyak aritmiler (olum riskini artırır), kalsiyum atımını artırması nedeniyle osteoporoz riski şeklinde sıralanabilir
* Keton cisimcikleri beynin ihtiyac duyduğu glikozun yeterince alınamadığı durumlarda yağdan enerji eldesi esnasında uretilen masum!oğelerdir Bu tur diyetler ketojenik diyetolarak adlandırılmaktadır
Kan Grubu Diyetleri
Yapılan araştırmalar kan grupları ile zayıflama diyetlerinin etkinliği arasında herhangi bir ilişki bulunmadığını gostermiştir Bu diyette birtakım besinlerin bazı kan gruplarında kullanılmaması gerektiği belirtilmektedir Orneğin A kan grubundakiler et ve turevlerini, 0 kan grubundakiler sut ve turevlerini tuketmemelidirgibi Halbuki bu besin gruplarının eksikliği sağlığı olumsuz yonde etkilemektedir Sut ve turevlerini tuketmeyen bir bireyin ileride kemiklerinin sağlıklı olması beklenemez Kişi, hatalı diyetlerin diyetini odemek istemiyorsa bilimle bağdaşmayanboylesi diyetleri uygulamaktan kacınmalıdır
Cok Duşuk Kalorili Diyetler
Vucut ağırlığının kilogramı başına 10 kkalgun enerji sağlayan diyetlerdir Hızlı ağırlık kaybına neden olurlar Vucut ağırlığının hızlı kaybı; yağsız vucut kitlesinin daha cok kaybına, bazal metabolizma hızının azalmasına, kaybedilen ağırlığın korunmamasına, laktat, serbest yağ asitleri ve keton cisimlerinin artmasına, iyonize Ca, Na, K, Mg, Zn duzeylerinin duşmesine neden olmakta ve olumle sonuclanabilmektedir
Merkezi sinir sistemi, kardiyovaskuler sistem, gastrointestinal sistem ve genitouriner sistem başta olmak uzere CDKD'lerin pek cok sistemle ilgili komplikasyonları vardır Bunlar şu şekilde gruplandırılabilir:
Merkezi sinir sistemi: Baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu, sinirlilik, yorgunluk, uyuşukluk
Kardiyovaskuler sistem: Kardiyak aritmiler, miyokardial atrofi, hipotansiyon
Gastrointestinal sistem: Bulantı, kusma, konstipasyon, diyare, abdominal şikayet, safra taşları
Genitouriner sistem: Menstruasyon duzensizliği, libido kayıpları, renal taşlar
Diğer: Yorgunluk, soğuk intoleransı, kuru cilt, sac dokulmesi, negatif azot dengesi mineral ve elektrolit dengesizliği, kolesterol ve urik asit duzeyinde artış
Gercek ağırlık kaybı vucuttaki yağ kitlesinin azalması ile mumkundur Kas ve su kitlesindeki kayıplar hem sağlık acısından risklidir hem de kalıcı ağırlık kaybına neden olmamaktadır Ağırlık kaybının hızlı olması oncelikle su, sonrasında kas kitlesindeki azalma ile ilişkilidir Dengeli diyetlerde yağ, ketojenik diyetlerde su ve aclık halinde kas kaybı olmaktadır
Sonuc olarak; zayıflama programı kişiye ozel, bireyin benimseyip, yaşam tarzı haline getirerek uygulayabileceği, yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırabilecek ozellikte olmalıdır Ayrıca obezitenin tedavisinde tek başına diyet tedavisi yeterli olmamakta, beraberinde egzersiz programı ve davranış değişikliği tedavisi de gerekmektedir
alıntı
Şişmanlık Nedir?
Dunya Sağlık Orgutu'nun sağlık raporunda şişmanlık, vucutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya cıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunu olarak tanımlanmaktadır Tek başına olduğu gibi komplikasyonları ile de yaşam suresini kısaltan ve yaşam kalitesini duşuren kronik bir hastalıktır Komplikasyonları arasında ilk akla gelenler: Kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, şeker hastalığı, solunum rahatsızlıkları, bazı kanser turleri, safra kesesi hastalıkları, karaciğer yağlanması, eklem hastalıkları, adet duzensizlikleri, kısırlık şeklinde sıralanabilir
Cağımızın bu onemli sağlık sorununu cozmek icin ne yapılmalıdır?
Her gun gazete, dergi, televizyon gibi kitle iletişim araclarında onlarca şok diyetler ile karşılaşılmaktadır Genel ilkeleri benzer olmakla birlikte, diyet mutlaka kişiye ozel olarak hazırlanmalıdır Cunku herkesin metabolizması birbirinden farklıdır, tıpkı parmak izi gibi Kişiye ozel diyet listeleri diyetisyenler tarafından hazırlanmalıdır Diyetisyenler aldıkları eğitimin gereği olarak beslenme programını kişiye gore ayarlayabilen, aynı zamanda zayıflama diyetlerini yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı sağlayabilecek şekilde duzenleyebilen kişilerdir
Zayıflama diyetlerinde temel ilke, bir yandan alınan enerjinin sınırlandırılması ile besin gereksinimlerinin karşılanması, diğer yandan fiziksel aktivite ile enerji harcanmasının artırılmasıdır Gunluk enerji alımının kısıtlanması, obezitenin tedavisinde en uygun yontemlerden birisidir Ancak bu amacla kontrolsuz olarak kullanılan ve kısa surede hızlı ağırlık kaybını hedefleyen cok duşuk kalorili ve bilimsel olmayan diyetler ceşitli komplikasyonlara neden olmaktadır
Zayıflama programlarının, kişinin (yaş, cinsiyet, boy uzunluğu, vucut ağırlığı, fiziksel aktivite, beslenme alışkanlıkları vb) ozelliklerine gore hesaplanmış oranda enerji ve besin oğeleri icermesi; yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırabilmesi ve yavaş ağırlık kaybı (0,5 1 kg hafta) ile bireyin yeni beslenme programını yaşam tarzı haline getirmesini sağlayabilmesi gerekmektedir Cerrahi mudahaleyi gerektiren durumlarda, aşırı kilolu bir hastanın anestezi riskini azaltmak amacıyla operasyon oncesi hekim ve diyetisyen işbirliği ile hızlı bir kilo kaybı (haftada 1,5 kg) programı uygulanması mumkundur Unutulmamalıdır ki; ayda 6 kg uzerinde ağırlık kaybı metabolik olarak başka sağlık problemlerine zemin hazırlamaktadır O nedenle kişi 20 senede aldığı kiloları 20 gunde vermeye calışmamalı, kendisini heykeltraşlara teslim etmemelidir Danışanın, başvurduğu uzmanın diplomasını gormek istemesi en doğal hakkıdır
Ağırlık kaybının gecmişine bakıldığında; midede hacim oluşturan posa tabletlerinin sindirim sisteminde tıkanmalara, kafein ve amfetaminlerin bağımlılığa, cok duşuk kalorili diyetlerin ve sindirim sistemine yapılan cerrahi mudahalelerin besin oğesi yetersizliklerine, protein diyetlerinin bobrek ve kalp problemlerine, kalp yetmezliği sonucu olumlere neden olduğu gorulmektedir
İsvec Diyeti, Bridget Jones Diyeti, Hollywood Diyeti, Beverly Hills Diyeti, Manken Diyeti, Lahana Corbası Diyeti, Burclara Gore Diyet, Sarı Kırmızı Diyet, Kan Grubu Diyeti, Amerikan Kalp Vakfı Diyeti, Atkins Diyeti, Acil Diyet, Son Şans Diyetive daha yuzlerce garip isimli veya isimsiz diyet Peki bu kadar cok diyet listesi ortalarda dolaşırken neden hala insanların kilo problemi var? Cunku bu tip diyetlerin coğu başlangıcta hızlı kilo kaybı sağlasa da, kısa bir sure sonra bu kilolar fazlasıyla geri alınmaktadır Bu tip diyetler sağlığa zarar vermenin ve metabolizmanın bozulmasını sağlayarak omru kısaltmanın yanı sıra, kişinin ben bu işi başaramıyorumdiyerek umutsuzluğa kapılmasına neden olmaktadır
BİLİMSEL OLMAYAN DİYETLERİN OZELLİKLERİ
Ayırma Diyetleri
Bu diyet protein ve karbonhidrat kaynağı besinlerin aynı oğunde yenilmemesi esasına dayanmaktadır Ancak diyetin sonlandırılması ile eski beslenme alışkanlıklarına geri donulduğunde verilen kilolar hızla geri alınmaktadır Cunku, Turk mutfağındaki etli dolma, mantı gibi yemeklerde protein ve karbonhidrat kaynağı besinler beraber kullanılmaktadır İşin tuhaf tarafı; sut ve yoğurt hem karbonhidrat hem de protein icermektedir O halde bu diyette hic yer almamaları gerekir Bu durumda kişi mi zayıflar, yoksa kemikleri mi?
Karbonhidrat Diyeti
Besinler icerdikleri karbonhidrat değerine gore puanlandırılmaktadır Gunde 60 gram karbonhidrat onerilmektedir Aynı zamanda ketojeniktir Enerji, ağırlıklı olarak proteinlerden sağlanmaktadır Karbonhidratı cok sınırlı ve proteini cok yuksek olan monuler ozellikle karaciğer ve bobrek icin ceşitli sağlık risklerine neden olabilir Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmadığı icin ağırlık kaybı da kalıcı olmamaktadır Doğru beslenme alışkanlığı kazanamayan ve diyet bittiğinde ne yapacağını bilemeyen kişiler verdikleri kiloları hızla geri alırlar
Ketojenik Diyetler
Diyetle alınan karbonhidrat miktarının (50 grgun'den daha az) aşırı kısıtlanması ile kanda keton cisimciklerinin artmasına neden olan diyetlerdir Ketojenik diyetler besin oğeleri yonunden dengesiz olmaları ve onemli sağlık sorunları oluşturabilmeleri nedeniyle kesinlikle onerilmemektedir Ayrıca hızlı ağırlık kaybı nedeniyle ozellikle vucut suyunda azalmaya neden olur, vucudun asit baz dengesini bozarak beyne zarar verirler Ketojenik diyetlerin yol actığı sağlık sorunları: Sıvı elektrolit dengesinde bozukluk, hiperurisemi, hiperlipidemi (koroner kalp hastalığı riskini artırır), kardiyak aritmiler (olum riskini artırır), kalsiyum atımını artırması nedeniyle osteoporoz riski şeklinde sıralanabilir
* Keton cisimcikleri beynin ihtiyac duyduğu glikozun yeterince alınamadığı durumlarda yağdan enerji eldesi esnasında uretilen masum!oğelerdir Bu tur diyetler ketojenik diyetolarak adlandırılmaktadır
Kan Grubu Diyetleri
Yapılan araştırmalar kan grupları ile zayıflama diyetlerinin etkinliği arasında herhangi bir ilişki bulunmadığını gostermiştir Bu diyette birtakım besinlerin bazı kan gruplarında kullanılmaması gerektiği belirtilmektedir Orneğin A kan grubundakiler et ve turevlerini, 0 kan grubundakiler sut ve turevlerini tuketmemelidirgibi Halbuki bu besin gruplarının eksikliği sağlığı olumsuz yonde etkilemektedir Sut ve turevlerini tuketmeyen bir bireyin ileride kemiklerinin sağlıklı olması beklenemez Kişi, hatalı diyetlerin diyetini odemek istemiyorsa bilimle bağdaşmayanboylesi diyetleri uygulamaktan kacınmalıdır
Cok Duşuk Kalorili Diyetler
Vucut ağırlığının kilogramı başına 10 kkalgun enerji sağlayan diyetlerdir Hızlı ağırlık kaybına neden olurlar Vucut ağırlığının hızlı kaybı; yağsız vucut kitlesinin daha cok kaybına, bazal metabolizma hızının azalmasına, kaybedilen ağırlığın korunmamasına, laktat, serbest yağ asitleri ve keton cisimlerinin artmasına, iyonize Ca, Na, K, Mg, Zn duzeylerinin duşmesine neden olmakta ve olumle sonuclanabilmektedir
Merkezi sinir sistemi, kardiyovaskuler sistem, gastrointestinal sistem ve genitouriner sistem başta olmak uzere CDKD'lerin pek cok sistemle ilgili komplikasyonları vardır Bunlar şu şekilde gruplandırılabilir:
Merkezi sinir sistemi: Baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu, sinirlilik, yorgunluk, uyuşukluk
Kardiyovaskuler sistem: Kardiyak aritmiler, miyokardial atrofi, hipotansiyon
Gastrointestinal sistem: Bulantı, kusma, konstipasyon, diyare, abdominal şikayet, safra taşları
Genitouriner sistem: Menstruasyon duzensizliği, libido kayıpları, renal taşlar
Diğer: Yorgunluk, soğuk intoleransı, kuru cilt, sac dokulmesi, negatif azot dengesi mineral ve elektrolit dengesizliği, kolesterol ve urik asit duzeyinde artış
Gercek ağırlık kaybı vucuttaki yağ kitlesinin azalması ile mumkundur Kas ve su kitlesindeki kayıplar hem sağlık acısından risklidir hem de kalıcı ağırlık kaybına neden olmamaktadır Ağırlık kaybının hızlı olması oncelikle su, sonrasında kas kitlesindeki azalma ile ilişkilidir Dengeli diyetlerde yağ, ketojenik diyetlerde su ve aclık halinde kas kaybı olmaktadır
Sonuc olarak; zayıflama programı kişiye ozel, bireyin benimseyip, yaşam tarzı haline getirerek uygulayabileceği, yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırabilecek ozellikte olmalıdır Ayrıca obezitenin tedavisinde tek başına diyet tedavisi yeterli olmamakta, beraberinde egzersiz programı ve davranış değişikliği tedavisi de gerekmektedir
alıntı