iltasyazilim
FD Üye
Yapay bir el için yumurtayı kırmadan tutabilmek zorlayıcı bir hareket Teknolojideki gelişmeler yapay ellerin gelecekte gerçeğe yakın çalışabilmesine yönelik umut sağlıyor Bu, yapay eller için gerçeğe yakın dokunuşlara yaklaşmak demek
Son yıllarda protez organ teknolojilerinde kaydedilen mekanik alanındaki ilerlemeler bir çok engellinin umudu olmaya devam ediyor Bu ilerlemelerin başında; sinir kablolarının karmaşık mekanik bir kolu kontrol etmek üzere yeniden yapılandırılması ve beyin ile arayüz kurularak düşünce yardımıyla hareketin kontrol edilmesi geliyor Ancak bütün bu ilerlemelerde protez organlar duyumsal bilgiyi geri gönderemiyorlar, bu da nesneleri kırmadan, dökmeden kavrama ve kaldırma gibi işlemlerin yapılmasını zorlaştırıyor Bu sebeple protez organlardan sinir sistemine duyumsal bilginin geri iletilmesini sağlayacak çalışmalar önem kazanıyor
Akıllı protezler nasıl çalışıyor ?
Organların, dokuların, kasların üzerlerine, altlarına elektrot konularak uyarılması bilindik bir teknoloji Dokunma iletimi teknolojisinin arka planında ise özelleşmiş bir elektrot olan manşet elektrot (cuff electrode) teknolojisi yatıyor Manşet elektrotlar sinir hücresinin yakınına yerleştirilerek verimli ve seçici bir şekilde elektriksel olarak sinirleri uyarabiliyor Kolda bulunan radyal, medyan ve ulnar sinir demetleri (gerçekte kolda bulunan sinir demetleri de bunlardır) 7 mm manşetler şeklinde yüzey alanı artırmak amacıyla yassılaştırılıp normal demetler içine yerleştiriliyor Daha sonra uyarmak için bu üç manşet üzerinde yer alan 20 elektrot, akson adı verilen sinir uzantılarının çevresindeki koruyucu kılıftan elektrik sinyallerini dağıtıyor
Bu çalışmadaki yenilik ise elektrotları koruyucu kılıf içerisine gömerek daha iyi çözümler elde edilmesi Ancak bu aynı zamanda uzun süreler içerisinde elektriksel arayüzde bozulma veya sinir hücrelerinde tahribat riski barındırıyor Bu sebeple uzmanlar 18 ay sonrasında çalışan bir arayüz görmenin önemli bir gelişme olduğunu kaydediyorlar
Deneyde ne görüldü?
Deney, kazada elini kaybetmiş bir hastaya takılmış protez elden çıkan kabloların laboratuar ortamında elektrik sinyalleri üreten bir üreteçe bağlanmasına dayanıyor Deneyi önemli yapan nokta, kabloların diğer uçlarının sinir hücrelerinin içine gömülmüş manşet elektrotlarına bağlıyken gönderilen sinyallerden laboratuvar ortamında olsa da geri bildirim alınabilmesi
Halihazırda duyumsal girdileri sinirlere doğrudan ileten bir çok teknoloji biliniyor Koklear implantlarının duyma sinirlerini harekete geçirmesi veya epilepsi hastalarında vagus sinirinin uyarılması bunlara örnek olarak verilebilir Ancak, bu teknolojilerle kıyaslandığında gelişmeler umut verse de halen dokunma algısı için yeterli gelişme sağlandığı söylenemez
Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız
Son yıllarda protez organ teknolojilerinde kaydedilen mekanik alanındaki ilerlemeler bir çok engellinin umudu olmaya devam ediyor Bu ilerlemelerin başında; sinir kablolarının karmaşık mekanik bir kolu kontrol etmek üzere yeniden yapılandırılması ve beyin ile arayüz kurularak düşünce yardımıyla hareketin kontrol edilmesi geliyor Ancak bütün bu ilerlemelerde protez organlar duyumsal bilgiyi geri gönderemiyorlar, bu da nesneleri kırmadan, dökmeden kavrama ve kaldırma gibi işlemlerin yapılmasını zorlaştırıyor Bu sebeple protez organlardan sinir sistemine duyumsal bilginin geri iletilmesini sağlayacak çalışmalar önem kazanıyor
Akıllı protezler nasıl çalışıyor ?
Organların, dokuların, kasların üzerlerine, altlarına elektrot konularak uyarılması bilindik bir teknoloji Dokunma iletimi teknolojisinin arka planında ise özelleşmiş bir elektrot olan manşet elektrot (cuff electrode) teknolojisi yatıyor Manşet elektrotlar sinir hücresinin yakınına yerleştirilerek verimli ve seçici bir şekilde elektriksel olarak sinirleri uyarabiliyor Kolda bulunan radyal, medyan ve ulnar sinir demetleri (gerçekte kolda bulunan sinir demetleri de bunlardır) 7 mm manşetler şeklinde yüzey alanı artırmak amacıyla yassılaştırılıp normal demetler içine yerleştiriliyor Daha sonra uyarmak için bu üç manşet üzerinde yer alan 20 elektrot, akson adı verilen sinir uzantılarının çevresindeki koruyucu kılıftan elektrik sinyallerini dağıtıyor
Bu çalışmadaki yenilik ise elektrotları koruyucu kılıf içerisine gömerek daha iyi çözümler elde edilmesi Ancak bu aynı zamanda uzun süreler içerisinde elektriksel arayüzde bozulma veya sinir hücrelerinde tahribat riski barındırıyor Bu sebeple uzmanlar 18 ay sonrasında çalışan bir arayüz görmenin önemli bir gelişme olduğunu kaydediyorlar
Deneyde ne görüldü?
Deney, kazada elini kaybetmiş bir hastaya takılmış protez elden çıkan kabloların laboratuar ortamında elektrik sinyalleri üreten bir üreteçe bağlanmasına dayanıyor Deneyi önemli yapan nokta, kabloların diğer uçlarının sinir hücrelerinin içine gömülmüş manşet elektrotlarına bağlıyken gönderilen sinyallerden laboratuvar ortamında olsa da geri bildirim alınabilmesi
Halihazırda duyumsal girdileri sinirlere doğrudan ileten bir çok teknoloji biliniyor Koklear implantlarının duyma sinirlerini harekete geçirmesi veya epilepsi hastalarında vagus sinirinin uyarılması bunlara örnek olarak verilebilir Ancak, bu teknolojilerle kıyaslandığında gelişmeler umut verse de halen dokunma algısı için yeterli gelişme sağlandığı söylenemez
Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız