teknolojiuzmani
FD Üye
2014 yılında Rus ordusu Ukrayna'ya bağlı Kırım'a hakikat hareket ettiğinde, Rusya birinci Batılı yaptırımları tetikledi. O vakitten beri ekonomik savunma planlarını da kuruyor iktisadını yaptırımlara karşı muhafazalı hale getiriyor.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, bu yaptırımlara tahminen de Batı'nın sandığından daha uzun mühlet direnebilir.
Rusya'nın yaptırım alışkanlığı
Batılı ülkelerin teker teker yaptırımlar açıklamasının akabinde birinci olarak Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün bu yansıyı beklediklerini, yaptırımlara alışkın olduklarını belirtti.
Moskova'nın ABD Büyükelçisi Anatoly Antonov da toplumsal medyada, yaptırımların hiçbir şeyi çözmeyeceğini lisana getirdi.
'Ülkemizin Batı'nın kısıtlamaları olmadan geçirdiği bir günü hatırlamıyorum. Bu üzere durumlarda nasıl çalışmak gerektiğini öğrendik. Sadece hayatta kalma değil birebir vakitte devletimizi geliştirmeyi de. Bize karşı uygulanacak yaptırımlar elbet ki global finans ve güç piyasasını etkileyecek' dedi.
Antonov ayrıyeten ABD vatandaşlarının da artan fiyatların sonuçlarından etkileneceğini ekledi.
Rusya iktisadında öbür değişimlere de gidildi
BBC Türkçe haberine göre, bu yıl Ocak ayına kadar, Rusya hükümetinin 630 milyar dolardan fazla olan memleketler arası döviz ve altın rezervleri rekor düzeylerdeydi.
Dünyada dördüncü en yüksek düzeydeki bu rezervler, gerekirse Rusya para ünitesi rublenin desteklenmesi için kullanılabilir.
Beş sene evvel yüzde 40 olan Rusya dövizinin bugün sırf yüzde 16'sı dolar olarak tutuluyor. Yaklaşık yüzde 13'ü ise Çin yuanında.
Bunların hepsi Rusya'yı ABD'nin başını çektiği yaptırımlardan olabildiğince korumak için tasarlandı.
Rusya iktisadında diğer değişimlere de gidildi.
Batı piyasalarından uzak öbür borsa ihtimalleri aranmaya başlandı
Yabancı yatırım ve borçlanma azaldı, Batı piyasalarından uzak öteki borsa ihtimalleri aranmaya başlandı.
Ayrıca Moskova hükümeti, Rusya'nın global bir finansal irtibat hizmeti olan SWIFT'ten çıkarılması durumunda kullanılmak üzere, memleketler arası ödemeler için kendi sistemini yaratma konusunda önemli adımlar attı.
Büyümede istikrar sağlanmasının öncelik haline getirilmesi konusundaki harcamalar kısıldı. Bu Rusya ekonmisindeki büyümenin son 10 yılda, yılda ortalama yüzde 1'den az olduğu manasına gelse de, dışa bağımlılığı azalabildi.
Finansal data ve tahlil şirketi Coriolis Technologies'in CEO'su Dr Rebecca Harding 'Rusya'nın yaptığı şey, neredeyse alternatif bir finansal sistem kurmak, böylelikle Batı'nın uygulayabileceği yaptırımların sarsıntılarına direnebilmek' diyor.
Ancak kısa müddetli badireler çıkabileceğini ve global temaslarının zayıf olmasının Rus sistemini kırılgan hale getirdiğini ekliyor.
Çin hangi tarafta yer alıyor?
Çin, Rusya'nın Batı'dan uzak iktisat stratejisinin değerli bir modülü oldu.
Dünden beri Batı ülkelerinin arka arda açıkladığı yaptırımların akabinde Çin, bu kararı alan ve Ukrayna'ya savunma maksatlı silah dayanağı vereceğini açıklayan ABD'yi 'gerilimi artırmak' ve 'panik yaratmakla' suçladı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, 'Eğer diğerlerini suçlarken ateşe akaryakıt döküyorsa bu sorumlu ve ahlaklı bir davranış olmaz' dedi.
Yaptırımların meselelerin tahlilinde hiçbir vakit tesirli bir yol olmadığını kelamlarına ekledi.
Moskova'nın tehlikeli oyunu!
Bu Moskova için tehlikeli bir oyun olabilir. Rus bankalarına uygulanan yaptırımlar ekonomiyi olumsuz etkileyebilir.
Fakat Putin ABD, İngiltere ve AB'nin farklı stratejik çıkarları göz önüne alacağını hesaplıyor olmalı.
Rusya güç sanayisine yaptırım uygulamak birtakım ülkeler için başkalarına nazaran daha kolay. Örneğin AB doğal gazının yüzde 40'ını Rusya'dan temin ediyor, İngiltere ise yaklaşık yüzde 3'ünü.
Almanya'nın Kuzey Akım 2 doğal gaz sınırı hakkındaki kararı Rusya'ya ziyan verirken Avrupa'daki güç fiyatlarını da direkt etkileyecek.
Yaptırımlar zenginleri mi amaç alıyor?
Sonuç olarak, yüksek gelirli bireyleri gaye almak bütün iktisada yaptırım uygulamaktan daha büyük bir tesir yaratır mı?
Devlet Lideri Putin malum sebeplerden dışarıda para ve varlık bulundurmuyor. Ama çok varlıklı destekçileri, bunu onun ismine yapıyor.
London School of Economics'ten Prof. Tomila Lankina, 'Oligarşiye karşı 2014'ten beri yaptırımlar uygulanıyor fakat çok ileri gidilmedi. Değişim lakin onlar daha çok gaye alınırsa olur' diyor.
İngiltere dün muhakkak şahıslara karşı yeni yaptırımlar uygulayacağını duyurdu fakat yolsuzluk aksisi küme Transparency International, Londra'da sadece mülk üzerine 1,5 milyar dolarlık Rus yatırımı olduğunu hatırlatıyor.
Batılı başkanlar son günlerde duyurulan yaptırımların sırf muhtemel adımların başlangıcı olduğu konusunda netler. Duruma nazaran baskı artabilir.
Yaptırımların tesirli olduğu yanlışsız, lakin 'Rusya üzere büyük bir ekonomiyi zorlamaya yetecek mi?' sorusu gündeme geliyor.