Yaratıcı Dramanın Yöntem Olarak Kullanılması

Marifetli Dramanın Usul Olarak Kullanılması Becerikli drama,Türkiye'de batıda olduğu gibi öbür zamanlarda öbür tanımlarıyla eğitim sürecinde yer almıştır1908'lerde tarihi temsiller adıyla gerçekleştirilen tiyatro etkinlikleri dramanın başlangıcı olarak görülebilirCumhuriyet döneminde 1926 tarihli İlkokul Programı'nda dramatizasyon sözcüğü ile karşılaşılmaktadır1950'lerde ilkokullardan ortaokula dek yararlanılması gereken gösteriler drama etkinliklerinin bir bölümünü kapsar1962'de Ortaokul Programı'nda dramayı temsil aracılığıyla canlandırma olarak görmekteyiz 1965'de bir usul olarak derslerin öğretiminde ve 1968 İlkokul Programı'nda da dramatize etme sözcüğü ile karşılaşmaktayız 1980'li yıllardan bugünlere ise marifetli drama çağdaş yaklaşımlarla ve bilimsel olarak ele gücenmiş,bilhassa yüksek lisans ve doktora düzeyindeki tezlerle kuramsal olarak geliştirilmeye çalışılmıştırKuramsal çalışmaların yanı sıra seminerler,kurslar ve atölye etkinleriyle yaratıcı drama günümüz ilköğretim sürecinin manâlı bir parçasını oluşturmuştur Eğitimde dramatizasyon,rol oynama,dramatize etme,eğitimde drama,gelişimsel drama,tiyatro,eğitbilimi,pedagojik oyun ve sonunda bugünkü yaygın kullanımı ile Yaratıcı Dramakimi zaman usul,kimi süre alan ve kimi vakit da disiplin olarak ele alınan bir kavramdır Heatcote ve Herbert'e tarafından drama;sahneye çıkmadan ve bir oyunda rol yapmadan hayat deneyimini genişletmek, O Neill'e göre düşgücünün alabildiğine genişletilebildiği bir alan,Nixon'a göre bir öğrenme yolu,San'a göreyaratıcı drama;önceden yazılı hazırlanmış bir metin olmaksızın,katılımcıların kendi yaratıcı buluşları,eşsiz düşünceleri,öznel anıları ve bilgilerine dayanarak oluşturdukları eylem durumları,doğaçlama canlandırmalarıdır Marifetli dramanın bir usul olarak kullanılmasında eylem durumları veya doğaçlama canlandırmalar derslerin üniteleri ve konularına koşut olarak düzenlenebilirBu düzenleme öğrencilere kazandırılması düşünülen gaye davranışların daha etkili biçimde öğretilmesine muavin olabilirAlanyazında bu konuda üretilmiş öyle çok araştırma vardırAraştırmalarda becerikli drama yönteminin etkililiği ile çeşitli örnekler yer almaktadırBu örneklerde yaratıcı dramanın derslerin ünite ve konularına koşut olarak belirlenen amaçdavranışlarıkazandırmanın yanı sıra,yaratıcılığı geliştirme,eleştirel düşünme yeteneği kazandırma,birlikte çalışma alışkanlığı oluşturma,kendine güven duyma ve karar verme becerilerini geliştirme,dil ve iletişim becerileri kazandırma,görünmeyen kavramları veya yaşantıları somutlaştırma gibi temel becerilerin geliştirilmesinde de kayda değer bir yeri olduğuna yer verilmiştir Marifetli drama çalışmaları sınıftaki tüm öğrencilerin katılımıyla sürdürülürKatılımdan anlaşılması gereken,öğrencilerin birbiriyle ve küçük gruplarla tartışması,duygularını ve düşüncelerini paylaşması,kusur bulma,yorum yapma gibi düşünsel becerilerini geliştirmesi demektirSözü edilen çalışmalarda,birbirinden biçim açısından farklılaşan ve her bir çalışmada biribir kaçı veya tümünün yer aldığı aşamalar bulunurBu aşamalar Isınma,Oyun,Doğaçlama ve Oluşumlardır ISINMA:Becerikli drama yönteminin kullanılmasında ilk olarak yer bahşedilen çalışmalardırBu aşamada öğrencilerin birbiriyle bir grup oluşturulmasına karşın alıştırmalar vardırAlıştırmalar tanışma ile başlarGüven kazanma,düzen sağlama,beş duyuyu faydalanma ve gözlem yetisini geliştirmeye yarayan etkinliklerle devam eder OYUN: Bu kullanım aşamasında belirlenmiş kurallar içinde özgürce oyun kurma ve bu oyunları geliştirme yer alırÖğrencilerin bu konunun özelliklerine uygun şekilde değişik oyunlar seçilebilirBu oyunlar kimi vakit sözcük dağarcığını,duyuları veya dikkati geliştiren oyunlar olduğu gibi,kimi süre da öykünmeye dayalı ya da yarışmalar taşıyan oyunlardır DOĞAÇLAMA: Yaygın kullanımıyla bir metne ast olmadan,doğru geldiği gibi ve bir anda çoğalan koşul olarak tanımlanan doğaçlama;marifetli dramada kişisel ve grup yaratıcılığının en çok ortaya çıktığı çalışmalardırBu çalışmalar daha eksik kesin olarak muhakkak bir süreci kapsarÇünkü yazarak ya da kaydederek yok zihinde canlandırılarak yaşanırÖnceden ayrıntılar saptanmadığı için de eşsiz bir süreç olarak gerçekleşirDoğaçlamaların ana kaynağı bireyin kendi yaşantısıdırBu nedenle katılımcıların kendilerini rahatça ortaya koyabildikleri ve bireysel olarak keyif aldıkları bir aşamadır OLUŞUM :Isınma çalışmalarıyla başlayan,oyunlarla sürdürülen,doğaçlamalarla geliştirilen derslik etkinlerinde bundan böyle ulaşılması hedeflenen en son aşamaya gelinmiştirBu faz oluşumlardırOluşumlarla anlatılmak istenen,sürecin özellikle evvelden hiç belirlenmemiş bir çıkış noktasından başlamasıdırBu süreçte etkinliklerin nasıl gelişeceği ve nereye varacağı önceden belirlenemezSınıftaki çalışmaların beklenenden daha detaylı bir biçimde yaşanması ve belirlenenden daha uzun zaman alması bu aşamada yaratıcılık sürecinin işlemesi ile açıklanabilir Yaratıcı dramada buraya değin sözü edilen yöntemlerin uygulanması sırasında manâlı olan bir faz da değerlendirmedirDeğerlendirme,öğrencilerin geçirdikleri yaşantıları beraberce yeniden gözden geçirmeleri anlamına gelirBu çalışmanın gerisinde tartışma açılması ne yaşadınız?neler hissettiniz?,nerede güçlük çektiniz?gibi soruların tartışılması katılımcıların bu soruları yanıtlaması öğretmenin bu süreci yönetmesi ve gerekiyorsa kendigözlemlerine de katılımcılarla paylaşması değerlendirmedir