iltasyazilim
FD Üye
Yaratıcı Evrim Ne Demek
Evrimin sadece nitesel değişimlerle gerçekleştiğini ileri süren Henri Bergson ’un öğretisi
Fransız düşünürü Henri Bergson (18591941), 1907 yılında yayımladığı ‘Yaratıcı Evrim ’ adlı yapıtıyla, evrimin yalnızca nitesel değişimlerle gerçekleştiğini ileri sürmüştür Evrimi sadece nicesel değişimlerden ibaret bulan Spencer ’ın vülger evrimciliğine karşıt bulunan bu fikir, evrim kuramını yeni bir metafizik çıkmaza sokmak amacını gütmektedir
Bergson ’a göre gelişme, becerikli bir şahsiyet taşır ve doğal nedenlerle açıklanamaz Öyleyse evrimi idare eden marifetli bir kuvvet bulunmalıdır Nitelikçe değiştirme bir yaratımdır Yaratımsa yaratıcıyı gerektirir
Marifetli evrim kuramı, evrim gerçeği karşısında metafizik direnişin son aşamasıdır Metafizik hafıza önceleri evrimi bütünüyle yadsımıştı Varlıklar bir yaratmanın ürünüydüler ve hiç değişmeden yaratıldıkları andaki biçimlerini muhafaza ediyorlardı, daha açık bir deyişle, nasıl yaratılmışlarsa hala öyleydiler ve defalarca pek kalacaklardı
Metafizik hafıza, ikinci aşamasında, (bilimsel veriler karşısında N) evrim gerçeğine boyun eğmek zorunda kaldı; ama evrimin nasıl olduğunu ve nasıl anlaşılması gerektiğini tartışmaya başladı
Üçüncü faz, evrimin sadece niceliksel (miktarca) birikmelerle gerçekleştiğini savunmakla belirdi (vülger evrimcilik)
Dördüncü evre, evrimin niceliksel bir değişime alt olmaksızın sadece nitelikçe (vasıfça) gerçekleştiğini ve bunun da bir yaratma işi olduğunu savunmakla göründü (becerikli evrim)
1920 ’lerde, eytişimsel özdekçiliğin evrim anlayışını bulandırmak ve duraksı kafaları yeni bir alana çekmek için ‘yüze çıkma evrimi ’ deyimiyle çevrilebilecek İngilizce emergent evolution adı altında yeni bir idealist evrim anlayışı ileri sürülmüştür Yenigerçekçi İngiliz düşünürü Lloyd Morgan ’ın ileri sürdüğü ve Samuel Alaxander ve başkalarının izlediği bu evrim kuramına kadar evrim, tanrısal bir planla gerçekleşmektedir Bu kurama göre halk da hayvanlardan nitelikçe farklıdır, sadece organik alem değil, inorganik alem de bu planla oluşmaktadır Mesela atomun özelliği, atomu meydana getiren elemanların özelliklerinden çıkarılamaz Her artan bütünlük, kendisini meydana getiren parçalarda bulunmayan yepyeni bir özelliği yüze çıkarır Yapısalcılık anlayışıyla da ilgili bulunan bu idealist anlayışa kadar âlem, özdeksel olmayan vakitmekandan oluşmuştur ve özdek, bu özdeksizliğin ürünüdür Bu yeni idealleştirme yeni gerçekçilik akımı içinde yer almakta ve ruhgöçünü savunacak dek çağdışına düşmektedir *
Evrimin sadece nitesel değişimlerle gerçekleştiğini ileri süren Henri Bergson ’un öğretisi
Fransız düşünürü Henri Bergson (18591941), 1907 yılında yayımladığı ‘Yaratıcı Evrim ’ adlı yapıtıyla, evrimin yalnızca nitesel değişimlerle gerçekleştiğini ileri sürmüştür Evrimi sadece nicesel değişimlerden ibaret bulan Spencer ’ın vülger evrimciliğine karşıt bulunan bu fikir, evrim kuramını yeni bir metafizik çıkmaza sokmak amacını gütmektedir
Bergson ’a göre gelişme, becerikli bir şahsiyet taşır ve doğal nedenlerle açıklanamaz Öyleyse evrimi idare eden marifetli bir kuvvet bulunmalıdır Nitelikçe değiştirme bir yaratımdır Yaratımsa yaratıcıyı gerektirir
Marifetli evrim kuramı, evrim gerçeği karşısında metafizik direnişin son aşamasıdır Metafizik hafıza önceleri evrimi bütünüyle yadsımıştı Varlıklar bir yaratmanın ürünüydüler ve hiç değişmeden yaratıldıkları andaki biçimlerini muhafaza ediyorlardı, daha açık bir deyişle, nasıl yaratılmışlarsa hala öyleydiler ve defalarca pek kalacaklardı
Metafizik hafıza, ikinci aşamasında, (bilimsel veriler karşısında N) evrim gerçeğine boyun eğmek zorunda kaldı; ama evrimin nasıl olduğunu ve nasıl anlaşılması gerektiğini tartışmaya başladı
Üçüncü faz, evrimin sadece niceliksel (miktarca) birikmelerle gerçekleştiğini savunmakla belirdi (vülger evrimcilik)
Dördüncü evre, evrimin niceliksel bir değişime alt olmaksızın sadece nitelikçe (vasıfça) gerçekleştiğini ve bunun da bir yaratma işi olduğunu savunmakla göründü (becerikli evrim)
1920 ’lerde, eytişimsel özdekçiliğin evrim anlayışını bulandırmak ve duraksı kafaları yeni bir alana çekmek için ‘yüze çıkma evrimi ’ deyimiyle çevrilebilecek İngilizce emergent evolution adı altında yeni bir idealist evrim anlayışı ileri sürülmüştür Yenigerçekçi İngiliz düşünürü Lloyd Morgan ’ın ileri sürdüğü ve Samuel Alaxander ve başkalarının izlediği bu evrim kuramına kadar evrim, tanrısal bir planla gerçekleşmektedir Bu kurama göre halk da hayvanlardan nitelikçe farklıdır, sadece organik alem değil, inorganik alem de bu planla oluşmaktadır Mesela atomun özelliği, atomu meydana getiren elemanların özelliklerinden çıkarılamaz Her artan bütünlük, kendisini meydana getiren parçalarda bulunmayan yepyeni bir özelliği yüze çıkarır Yapısalcılık anlayışıyla da ilgili bulunan bu idealist anlayışa kadar âlem, özdeksel olmayan vakitmekandan oluşmuştur ve özdek, bu özdeksizliğin ürünüdür Bu yeni idealleştirme yeni gerçekçilik akımı içinde yer almakta ve ruhgöçünü savunacak dek çağdışına düşmektedir *