Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Kişisel bir seyahattir yas süreci, bilhassa sevilen ve paha verilen bir kişi ve ya canlının kaybından sonra ortaya çıkmaktadır. Bu yüzden verilen kimi reaksiyonların bu süreç içerisinde kıymetlendirilmesi çokta gerçek değildir. Neden mi? Zira birey hayatında kıymetli bir kayıp yaşamış ve bir tehdit algısı içerisinde olabilir. Yas süreci bir kayıp ve tehditle başlar. Bağ, ayrılık, mevt sonucunda sona ermektedir. Her insan doğal olarak bu süreci hayatında yaşamaktadır. Ve vefat sonrasında ortaya çıkan hisler bireylere acı vermektedir. Bilhassa şahısta fizikî, duygusal, davranışsal ve bilişsel reaksiyonlar ortaya çıkmaktadır. Lakin bu süreç herkeste birebir halde ortaya çıkmayabilir. Bu yüzden yasın kişisel bir seyahat olduğunu unutmayalım.
Birazda yas sürecinde ortaya çıkan yansılar değinecek olursak şayet;
Fizikî reaksiyonlar: midede boşluk, nefes alamama, boğulma hissi, ağız kuruluğu, güç kaybı, çabuk yorulma, boğaz ve göğüslerde gerginlik ve tükenmeyi örnek gösterebiliriz.
Bilişsel yansılar: inanmama, dikkat bozukluğu, karar verme zahmeti, ölen bireye dair zihinsel meşguliyet, sanrılar ve konfüzyon..
Duygusal reaksiyonlar: şaşkınlık ve şok, hüzün, kırgınlık, öfke, suçluluk ve çaresizlik, dert, bitkinlik, uyuşukluk, hasret ve rahatlama..
Davranışsal yansılar: uykuda düzensizlik, iştah kaybı ya da artası, ağlama, toplumsal olarak içe kapanma, tekrarlayan düşler, çok hareketlilik, unsur ya da alkol kullanımı, organize olmakta zorlanma ve daima ölen şahsa dair eşyalara mana yükleme..
Bu çeşit belirtiler epeyce fazla çıkar. Ve yas sürecine dair bu belirtilerin başlangıçta ortaya çıkması beklenen bir durumdur.
Pekala, yas süreci nelerden etkilenir.
Yas süreci, ölen kişinin kimliğinden (kim olduğundan), ölen kişi ile ortadaki münasebetin boyutu ve ölme hali süreci etkilemede değerli etkene sahiptir.
Yas sürecinde mevtin akabinde ortaya çıkan reaksiyon hem duygusal hem de fizikidir. Bu yüzden yapılması gereken en değerli durum acıyı kabul etmektir. Acı kabul edildikten sonra tesirleri üzerine kesinlikle takviye alınmalıdır. Aksi takdir de ortaya çıkan hisler fizikî yansılara döner. Fakat en başta da dediğimiz üzere bu söylediklerimiz kesinlikle ortaya çıkar demiyoruz. Reaksiyonlar şahıstan şahsa nazaran bazen farklılık gösterir. Kişi ölen kişinin akabinde derin bir ıstırap yaşar. Bunların yaşanması yas sürecinin rahat geçmesi için hayli değerli bir mevzudur. Kişi bu hislerini saklarsa ilerleyen devirde farklı yansılar ortaya çıkar. Lakin hisleri söz etmek rahatlamasına yardım eder. Doğal ki herkes hissini farklı yaşar. Kimisi ölen kişinin akabinde günlük meblağ, kimisi mezarını ziyaret eder… Bu yüzden acı hissetmek imkânsızdır. Burada yapacağınız en kıymetli şey “üzülme, kendini topla, bak kardeşin ya da ailen var, güçlü dur!” diyenleri etrafınızdan uzaklaştırmaktır.
Unutmayın, yas sürecinde sizin de güçsüz olmaya ve üzülmeye hakkınız var!
Son olarak yas sürecinin ne kadar süreceğine değinecek olursak.. Ne kadar yas sürecinin vakti bireyden şahsa değişkenlik gösterse biz psikologlar için çoklukla 3 ila 8 ay ortası olarak belirlenmektedir. Ve eklemek isterim, yas süreci kişisel bir seyahattir. Bu seyahatin sonlanmış olması sizin o kişi ya da şahısları unuttuğunuz manasına gelmez. Unutmayın. Vefatı kabullenseniz dahi o bireyle bağınız hala devam edecektir.
