Yaşlılık döneminde beslenmenin önemi..

Yaşlanma, yavaş gelişen ve önlenemeyen doğal bir süreçtir. Bu süreçte oluşacak değişimler önlenemez, fakat yavaşlatılabilir. Yaşlılık hayatın evrelerindendir. Bu devirde yerinde ve istikrarlı beslenme çok kıymetlidir. Sıklıkla şeker marazı (diabet) , şişmanlık (obezite) , kanser ya da başka kronik illetler bu devirde daha sık görülebilmektedir. Obezite çoklukla yaşlılıktan evvel gelişen bir durumdur. Ve denetim altına alınmadığında yaşlılık devrinde buna bağlı olarak gelişen öteki illetlere taban hazırlar. Ayrıyeten bu devirde gelişecek marazların da daha ağır geçmesine sebep olur. Örneğin obez bir kişi yaşlılık periyodunda kronik akciğer illetini daha ağır geçirebilmektedir. Başkaca göbek nahiyesi yağlanması çokça olan yaşlılık periyodundaki bir kişi insülin direncine ve diabete daha ziyade yatkındır. Yeniden obez kimselerin bu devirde mevt orantısı da daha yüksektir.

Ömrün bebeklik, çocukluk, gençlik, yetişkinlik ve yaşlılık üzere evrelerindeki beslenme formları bir sonraki devri olumlu ya da olumsuz etkileyebilmektedir. Çoklukla yaşlılığı düşünerek oluşturulacak sağlıklı bir beslenme formu yaşlılıkta oluşabilecek rahatsızlıkları da azaltabilecek ya da hafifletebilecektir.

Yaşlılık devrine kadar yani 50-59 yaşa kadar vücut kilo almaya eğilim gösterebilir. Gelgelelim 60 yaş sonrası yağsız vücut kitlesi azalarak vücut kompozisyonunda değişiklikler olabilmektedir. Tekrar bu devirde likit, kollojen ve kemik minerallerinde azalma meydana gelmekte ayrıyeten fizikî aktivite azalmasına bağlı olarak gelişebilecek kas ve kuvvet kayıpları da olabilmektedir. Vücut yağ kitlesindeki artışa bağlı olarak koroner kalp marazları, hipertansiyon, safra kesesi taşı, kemik erimesi, kanser, diabet marazı üzere marazlar kimseler için bir tehlikedir.

Hatunlar hayatları boyunca vücutlarındaki kalsiyumun %40’ını kaybedebilmektedirler. Bu azalmanın büyük kısmı menapoz sonrası birinci 5 yıl içinde olmaktadır. O nedenle bu 5 yıl içinde kalsiyum desteği ve alımı çok değerlidir. Ayrıyeten bu devirde protein ve tuzdan güçlü beslenme bireylerde böbreklerden ziyade kalsiyum atımına münasebetiyle kemik kaybı ve kemik erimesine sebep olabilmektedir.

Yaşlılıkta tat ve koku almada azalmalara bağlı olarak yemek ölçüsünde da gayrikâfi alımlar görülmekte, çiğneme ve yutmada sıkıntılar da bunlara sebep olabilmektedir. Mide-barsak dertleri da bu periyotta sık görüldüğü için yemek yemede zayıflıklar laf konusu olabilmektedir. Zayıf likit alımı da bu devrin en değerli sıkıntılarından biridir. Bütün bu ehliyetsiz beslenme dertlerinin en kıymetli sonuçları bağışıklık sistemindeki zayıflamadır. Şahıslar sık sık hasta olmakta ve bu illetleri daha ağır atlatabilmektedirler. Vit.B6, Vit.E, selenyum ve çinko desteği bu periyotta bağışıklık sistemini destekleyebilmektedir.

Bütün bunların ışığında yaşlılık periyodunda uygulanacak sağlıklı beslenme şu halde sıralanabilir. Bilhassa 3 ana öğün tertipli tüketilmelidir. Tercihen 2-3 ara öğünle desteklenmelidir. Çok ziyade çay, kahve tüketiminden kaçınılmalıdır. Diyette karbonhidratlar münhasıran tam tahıllı besinlerden karşılanmalı, şeker üzere saf karbonhidratlardan uzak durulmalıdır. Meyve ve zerzevat nizamlı tüketilmelidir. Vitamin ve mineral desteği ve başkaca da immün sistemin güçlü olabilmesi için bu çok kıymetlidir. Protein alımı münhasıran süt-yoğurt, yumurta, yağsız et, az yağlı peynir, kurubaklagillerden sağlanmalıdır. Yağ olarak mahsusen likit yağlar tercih edilmeli, katı yağlardan uzak durulmalıdır. Su tüketimi mahsusen besinlerin sindirilmesine yardımcı olarak atıkların barsaklardan atılmasını sağlayacağı için büyük kıymet taşımaktadır. Yeniden tuz tüketimi de ziyade olmamalıdır. Tansiyon denetimi açısından da bu çok kıymetlidir. Kalbi yoracak süratli egzersizlerden sakınılmalıdır. Güneş ışınlarından faydalanmak suretiyle D vitamini alarak günlük yapılacak 30-45 dakikalık hafif yürüyüşler de kemik sıhhati için yeterli olacaktır.

SIHHATLE KALIN………