Yatak ıslatma sorunu

Ayşegül Aydoğan ATAKAN
Onlarca çocuk her gece istemsiz olarak yatağını ıslatıyor Tıpta ‘Enürezis noktürna ’ olarak adlandırılan yatak ıslatma sorunu, beş yaş civarındaki 100 çocuktan yüzde 1415 ’inde görülüyor Uzmanlar, beş yaşına gelmiş bir çocukta ayda iki geceden fazla yatak ıslatmanın adi olmadığını vurgulayarak, tedavi edilebilen bu sorunla ilgili çocuğun ve ailesinin suçlanmaması gerektiğine göze çarpan ediyor Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2 ’nci Bevliye Klinik Şefi Prof Dr M İhsan Karaman, enürezisin nedenleri ve sorunun boyutları hakkında sorularımızı yanıtladı


Enürezis nedir?
Kızlarda beş, erkeklerde altı yaşını geçmiş olmasına rağmen, bir çocuğun gece uykuda yatağını ıslatması, tıp dilinde ‘Enurezis ’ olarak adlandırılıyor Yatak ıslatma, insanlık tarihinde kayıtları yer alan en eski sağlık sorunlarından biri Yatak ıslatan bir çocuğun teşhis ve tedavisinin ABD ’de yaklaşık 5 bin dolara mal olduğu düşünülürse meselenin ciddiyeti anlaşılır
Çocuklarda görülme sıklığı nedir?
Beş yaş civarında yüzde 20, 10 yaş civarında yüzde 5 oranında görülür Erkek çocuklarda kızlardan 152 kat fazladır Erişkin çağda ise yüzde 051 oranında görüldüğü söylenebilir Mersin Üniversitesi göre yapılan bir araştırmada; 512 yaş grubunda yüzde 196 ve 1319 yaş grubunda yüzde 24 yoğunluk oranında enurezis görüldüğü tespit edildi
Erkek çocuklarda neden daha artı görülüyor?
Bunun belirlenmiş nedeni bilinmemekle beraber, tıpkı buluğ çağı çağına girmede görüldüğü gibi, kızlarda gerek sinir sistemi gerekse kaslardaki olgunlaşmanın birazcık daha erken olmasına bağlanabilir
Enürezise yol açan organik nedenler nelerdir?*
genelde yatak ıslatan çocuklarda yüzde 70 oranında bir kalıtımsal aşinalık laf konusudur Beraberinde; ADH hormonunun (beyinden salgılanan bir madde) görece eksikliği nedeniyle böbreklerin gece her tarafında fazla idrar üretmesi, uykudan kalkma bozukluğu, idrar torbası kapasitesinin yetersizliği ve aşırı kasılmalar yapması gibi fonksiyonel sebeplerden biri ya da birkaçı bulunabilir
Altta yatan başka ne gibi nedenler olabilir?
Yatak ıslatmanın nadir görülen sebepleri arasında; kronik bademcik iltihabı veya geniz etine tabi üst solunum yolu tıkanıklığı, alerji, parazitler, kronik kabızlık ve idrar** yolu iltihapları sayılabilir
ENÜREZiSiN NEDENLERi
Genetik: Anne, baba, her ikisi veya kardeşlerde enürezis olması
Merkezi asap sisteminde olgunlaşmanın gecikmesi sonucu, uykuda idrar kesesi kasılmalarının baskılanamaması
Uyunmakta güçlük
Normal bireylerde gece her tarafında böbreklerden idrar yapımını azaltan bir hormonun (ADH), enüretiklerde yetkisiz salgılanıp, uyku sırasındaki idrar imal miktarının artması
Sınırlı olgularda psikolojik faktörler
ORTAK NOKTALARI AĞIR UYKU
Derhal tüm yatak ıslatan çocukların ebeveynleri, çocuklarının fazla derin uyuduğunu, hatta yanında top patlasa uyanmayacağını söyler Yapılan bilimsel araştırmalar da bu bilgiyi destekler Hem, uyarı eksikliğihiperaktivite bozukluğu olan çocuklarla, horlayan çocuklarda enurezis daha sık görülür
GENETiK GEÇiŞiN ROLÜ
Yatağını ıslatan çocukların, annelerinin yüzde 25 ’inde, babalarının ise yüzde 35 ’inde daha evvelden bu rahatsızlık olduğu biliniyor
Annebabanın her ikisinde de var ise; tehlike yüzde 70
Birinde varsa tehlike yüzde 40