Yatırımlar dibe vurdu, aşağı yönlü riskler var

Milletlerarası kuruluşlardan Türkiye iktisadı ile ilgili ihtar üzerine ihtar geliyor. Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF) 2019’da Türkiye iktisadının büyüme oranının yüzde 0.2’ye gerileyeceğini, gerçek kesim itimadında süratli bir toparlanma olmadan, sermaye harcamalarında güçlü bir toparlanmanın mümkün görünmediğine işaret etti.

Fitch Ratings’in Avrupa, Ortadoğu ve Afrika (EMEA) Ülke Notları Kümesi Yöneticisi Ed Parker de, Türkiye iktisadı için dikkate paha aşağı taraflı riskler olduğunu vurguladı.

2019 ikinci çeyreğinde Türkiye iktisadın yüzde 1.5 küçülmesinde yatırımlardaki sert düşüş tesirli oldu. İnşaat yatırımlarında yüzde 29’u bulan düşüşün yanı sıra, sanayi yatırımlarında yüzde 17’yi bulan sert düşüşte iktisattaki güvensizliğin ve istikrarsızlığın tesiri büyük. 



IIF, banka kredileri ve genişlemeci siyasetlerin 2019’un birinci yarısında Türk iktisadının toparlanmasına yardım ettiğini, fakat yatırımlarda düşüşün devam etmesinin gerçek GSYH büyümesinin suratını sınırladığına işaret etti. Ağustosta yüzde 15’e gerileyen enflasyonun ekimde baz tesiri ile yüzde 9.5’e gerileyeceğini kestirim eden IIF, yıl sonunda ise enflasyonun yüzde 13’e yakın gerçekleşmesini beklediklerini aktardı.

ÇIPA EKSİK

Fitch Ratings’in Avrupa, Ortadoğu ve Afrika (EMEA) Ülke Notları Kümesi Yöneticisi Ed Parker, Türkiye iktisadı ile ilgili “Ekonomik dönüşüm devam ederken, bütçe açığı ve bankaların bilançosu üzere tansiyonlar kelam konusu. Türkiye global ortamdaki şoklara ve politik şoklara maruz kalmaya devam ediyor. Türkiye iktisadının nominal çıpasının eksik olduğuna inanıyoruz. Şayet Türk Lirası’nda yine zayıflama görülürse bu durumda enflasyonun düşünü devam etmez. Hatta potansiyel olarak tekrar yükseldiğini görebiliriz” değerlendirmesini yaptı.

İNANÇTA TARİHİ DÜŞÜŞ

Mevsim tesirlerinden arındırılmış tüketici itimat endeksi eylülde evvelki aya nazaran yüzde 4.3 azalarak 55.8 düzeyine geriledi ve tarihi taban düzeyine yaklaştı.

Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu işbirliği ile hazırlanan endeks, Mayıs 2019’da yüzde 13 sert düşüşle 55.3’e gerilemiş, 2004’te başlayan data tarihinin en düşük düzeyine gelmişti. 



Haziranda yüzde 4.3 artışla 57.6 kıymetini alan endeks, temmuzda 56.5’e gerilemiş, ağustosta ise yüzde 3.1 artışla 58.3 bedelini almıştı. Endeksin alt bileşenlerine bakıldığında gelecek 12 aylık periyoda ait hanenin maddi durum beklentisi endeksi ağustosta 77.8 iken, eylülde yüzde 4.9 azalarak 74 oldu. İşsiz sayısı beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık periyoda ilişkin) ağustosta 58.3 iken eylülde yüzde 5.1 azalarak 55.3’e düştü. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık periyoda ilişkin) ağustosta 74.3 iken, eylülde yüzde 4.4 oranında azalarak 71 oldu.

Anket sonuçlarından hesaplanan tüketici itimat endeksi 0-200 aralığında kıymet alabilmekte. Tüketici itimat endeksinin 100’den büyük olması tüketici inancında optimist durumu, 100’den küçük olması tüketici itimadında karamsar durumu göstermekte.