Yellowstone Süper Volkanı Patlarsa Ne Olur?

Dünya'mız her ne kadar dingin görünse de aslında daima hareket halinde yaşayan bir dev. Kabuğunun üzerinde sunduğu o ölçülü hayata ek olarak içine indiğimizde bizleri binlerce santigrat derecelik katmanlar karşılıyor. Her ne kadar biz bu alt katmanları göremiyor olsak da bazen yanardağ patlamalarıyla birlikte magmayı gözlemleyebiliyoruz. Ülkemizde ve dünyada pek çok yanardağ bulunuyor. Bu yanardağların çok büyük bir kısmı halihazırda uyuyan yanardağlar. Elbette bunlar ortasında etkin yanardağlar da bulunuyor.

Bugün sizlere anlatacağımız husus ise üstte bahsettiğimiz yanardağlardan çok daha tehlikeli bir dev. Bir harika yanardağ olan Yellowstone Ulusal Parkı'ndan bahsediyoruz. Bir yanardağ denildiğinde aklınıza yalnız ve büyük dağlar gelebilir, lakin Yellowstone o denli bir dağ değil. Bir kaldera olan Yellowstone, çok geniş bir alana yayılıyor. O denli birkaç yüzyılda bir patlama da yaşamıyor. Genelde daha az, fakat çok güçlü patlamalarla karşımıza çıkıyor Yellowstone. Bugün size "Yellowstone patlarsa neler yaşarız, dünya ve ülkemizi neler bekler?" biçimindeki sorulara karşılık vermeye çalışacağız.

Yellowstone'un geçmişinde neler yaşandı?


ABD'nin Wyoming eyaletinde bulunan Yellowstone, daha evvel 3 büyük patlama yaşamış bir volkan. Bunlardan birincisi 2,1 milyon yıl evvel, ikincisi 1,3 milyon yıl evvel ve sonuncusu 664.000 yıl evvel yaşandı. Bu patlamalar dışında kimi küçük patlamalar yaşandı, fakat bu patlamalar Yellowstone'un öbür patlamalarıyla karşılaştırılacak seviyede değildi.

Yellowstone harika volkanı patlasaydı ne olurdu?


Yellowstone'un en azından önümüzdeki birkaç bin yıl daha patlaması beklenmiyor, fakat oldu da bu muhteşem volkanın devasa bir güçle patlayacağı tuttu. Böyle bir durumda bizi neler bekliyor?

Yellowstone süpervolkanı; 60 kilometre uzunluğa, 29 kilometre de genişliğe sahip. Ayrıyeten bölgenin 8 kilometre derinliğinde bir magma odası yer alıyor. Yeterli basınç sağlandığında adeta bir saatli bomba misali bu bölge patlayacak ve yüzlerce hatta binlerce kilometre küp gereç 22 kilometre yükseğe fırlatılacak. Pekala bu türlü bir patlamanın ne üzere sonuçlar olur.


Öncelikle patlama 64 kilometre çapında bulunan çabucak hemen her şeyi yok edecek. Denver, Salt Lake City, Boise üzere ABD kentleri bu patlamayla birlikte muhtemelen yok olacaktır. Elbette patlamanın tesirleri bununla sonlu kalmayacak. Atmosfere muazzam ölçüde volkanik materyal ulaşacağı için bu gereçler zehirli kül olarak daha geniş bir alana yayılacak.

Hemen çabucak tüm ABD'nin üzerine volkanik zehirli kül yağacak. Bilhassa Wyoming, Montana, Idaho, Colorado üzere eyaletlere 1 metreye kadar volkanik kül yağacak. Volkanik kül; parçalanmış kaya ve cam karışımından oluşacak ve bu materyal; bitkileri ve hayvanları öldürecek, çatıları ezecek ve sayısız elektrikli ekipmanını devre dışı bırakacak.

Yellowstone süpervolkanı patlarsa Türkiye'ye tesirleri ne olur?


Eğer bu kadar büyük bir patlama yaşanırsa tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de önemli tesirleri olacaktır. ABD'de binlerce ve hatta gerekli tedbir alınmazsa milyonlarca insanın vefatına neden olacak bu doğal afet, atmosfere öylesine büyük ölçüde zehirli husus yollayacak ki dünyanın öteki ucunda bile bunun tesirleri hissedilecek. Volkandan çıkan modüller güneş ışığını atmosferden geri yansıtan kükürt aerosolleri içeriyor. Bu da iklimin süratle soğumasına neden olacak.

74 bin yıl evvel Toba Gölü'nde patlayan harika volkan, atmosfere 2800 km³ materyal yollamış ve bunun sonucunda Dünya'da 10 yıl boyunca volkanik kış oluşmuştu. Dünya çapında 3 ila 5 santigrat derecelik bir düşüşe neden olan bu patlamanın bir gibisi Yellowstone patlamasında da yaşanabilir. Bu da ülkemiz dahil tüm dünyanın süreksiz bir müddetliğine soğuk bir iklime gireceğini bizlere gösteriyor.

Yellowstone muhteşem volkanının patlaması bekleniyor mu?


Yellowstone'la alakalı pek çok kıyamet senaryosu bulunsa da bu volkanın bu kadar büyük boyutlarda patlama ihtimali çok fakat çok düşük. Bölgede şu anda bir patlama ihtimali bulunmuyor. Yellowstone'un son 3 büyük patlaması ele alındığında harika volkanın rastgele bir yılda patlama mümkünlüğünün yüzde 0,00014 olduğu ortaya çıkıyor. Bu oran, uygarlığı yok eden bir asteroidin Dünya'ya çarpma ihtimalinden daha düşük. Hatta uzmanlara nazaran Yellowstone, bir daha büyük bir patlama yaşamayabilir.

Yellowstone harika volkanının 2012 sinemasındaki patlama anı:





Bugün sizlere patarsa tüm dünyayı etkileyecek Yellowstone üstün volkanını ve patlama yaşanırsa nelerle karşılaşabileceğimizi açıkladık. Husus hakkında niyetlerinizi yorumlar kısmında bizlerle paylaşmayı unutmayın.

Kaynak: 1, 2, 3