
Bu haftanın başlarında Trump idaresi, Kongre’den 2020 yılı bütçesi için ek olarak 1,6 milyar dolarlık isteklerinin olabileceğinin duyurusunu yapmıştı. Idarenin, bu ek bütçe talebinin sebebi ise 2024 yılına kadar Ay’a tekrar beşerli vazife gerçekleştirmek. Bu yeni programa Yunan Mitolojisi tanrıçalarından Artemis’in ismi verildi. Artemis programının asıl maksadı ise Ay’a birinci bayanı göndermek.

Mütehassısların bu bahiste fikir birliğine vardığı nokta ise 1,6 milyar doların gerçek bir yardımdan çok göstermelik bir hareket olduğu. NASA’nın eski başkanlarından George Abbey, “Space Launch System, Orion ve inişe geçecek aracın maliyetini karşılamak için bunun kâfi olacağını sanmıyorum. 2024’ün gerçekçi bir tarih olmadığını söyleyebilirim” dedi.
Planetary Society’de uzay siyasetleri başkanı olan Casey Dreier ise bu husus hakkında “Tüm bunlar, bir süreç olarak çok garip. Bu daha evvel görülmemiş bir durum” sözlerini kullandı. Aslında Trump idaresinin de neyi isteyip istemediği tam olarak bilinmiyor. Beyaz Saray, mart ayındaki birinci bütçe teklifinde SLS’in fonlarının düşürülmesini teklif etmişti.
Umum olarak bakacak olursak 1,6 milyar dolar bu iş için kâfi değil. Başkaca NASA, Artemis’in yekunda ne kadara mâl olacağını da şimdi açıklamış değil. Apollo programına harcanan bütçe 2018’e uyarlanmış haliyle 112 milyar dolardı. Birtakım varsayımlara nazaran, Artemis’in 2024’te muvaffakiyetle başlatılabilmesi için yıllık 8 milyar dolara muhtaçlığı var.
Kongrenin, 1,6 milyar dolarlık uygunlaştırmayı onaylamasına muhtemel gözle bakılıyor. NASA başkanı Jim Bridenstine ve ekip arkadaşları, daha evvel birkaç kere gecikme yaşamış olan SLS ve Orion’un 2024’e kadar nasıl hazır olacağı konusunda araştırmalar yapıyor. Başkanlar, bir yandan da NASA’nın 5 sene içerisinde Artemis astronotlarını kazasız bir formda Ay’ın yüzeyine indirebilecek bir aracı geliştirmeye hazır olup olmadığını sorusunun yanıtını arıyor.
2024 yılına kadar projeyi yetiştirmek için NASA, ticari sanayilerle iş birliği yapacak. Ajans, Ay’a inecek aracın prototipini yönetmek için içerisinde Blue Origin’in de olduğu 11 şirketin duyurusunu yaptı. Hususî sanayi, şu an için harikadan çok uzak ve bu üslup işler için bu şirketler şimdi çok yeni. NASA, bu hususta tam teminat verse bile bu paranın sahiden sahih harcanıp harcanmadığıyla ilgili büyük tartışmalar olabilir.