Yeni emeklilik modeli geliyor: İşverenden de kesinti olacak

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2022 yılında uygulanmaya başlayacağını açıkladığı Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'nde BES'teki üzere evvelce çıkma üzere bir durum olmayacağı da tabir edilirken, patrondan yapılacak kesinti oranı ise şimdi aşikâr değil. Çalışanların emeklilikte daha da rahat etmesi için hayata geçirilecek yeni model ile dünyadaki emeklilik sistemlerinin tamamı Türkiye'de de uygulanmaya başlamış olacak.

Kabine toplantısının akabinde tartıyla olağanlaşma sürecine yönelik atılacak adımlara ait konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, kısmi ya da esnek çalışma alanında iş gücü piyasasını daha da verimli hale getirecek düzenlemeleri hayata geçireceklerinin altını çizerken yeni bir emeklilik modelinin de işaretini verdi.

Tesis edilecek karma model ile çalışanların kazanılmış haklarının korunacağını tabir eden Erdoğan, tamamlayıcı emeklilik sigortası ile birebir vakitte ek emeklilik takviyesi alınabilmesinin sağlanacağını söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, çalışanların emeklilikte daha da rahat edecekleri yeni modelde devletin de elini taşın altına koyacağını vurguladı.



Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı “Yeni İktisat Programı Yapısal Dönüşüm Adımları 2019” başlıklı pakette de yıl sonuna kadar kıdem tazminatı fonunun BES altyapısı ile entegrasyonu konusunda adımların atılacağına vurgu yapılmıştı.

2022'DE UYGULANACAK

2022'de yürürlüğe girmesi beklenen Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), Ferdî Emeklilik Sistemi'in (BES) genişletilmiş hali olarak görülse de ayrıntılar tam olarak belirli değil. Kişisel emeklilik hizmeti sunan kurumlar ise yapılan açıklamalar ışığında yeni sistemin nasıl işleyeceğine ait ayrıntılar paylaşıyor.

PATRONDAN DE KESİNTİ YAPILACAK

Çalışanların otomatik olarak iştirak gösterdiği Ferdi Emeklilik Sistemi'nde çalışanın maaşından yüzde 3’ü oranında kesinti yapılırken, bu sistemde devlet katkısı dışında rastgele bir katkı bulunmuyor. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde ise devlet katkısının yanı sıra çalışandan olduğu üzere patrondan de kesinti yapılacak ve bu kesintilerin çalışanın hesabında aydan aya birikecek. 

ORAN MUHAKKAK DEĞİL

Patrondan ne kadar kesinti yapılacağının ise şu an için şimdi aşikâr olmadığının altı çizilirken devletin patronların yükünü arttırmayacak bir tahlil bulma arayışında olduğuna dikkat çekiliyor.

ERKENDEN ÇIKIŞ YOK!

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde BES'teki üzere evvelden çıkma üzere bir durum olmayacağı da tabir ediliyor. Emeklilik yaşı gelene kadar sistemde kalma zaruriliği bulunan yeni modelde emeklilik devrinde bu hakkını kullanmak isteyenlerin ise devlet ve patron katkısının tamamını alabilecek.



Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'nde ileri ki vakitlerde çalışanlara kademeli çıkış hakkının tanınması ihtimali de gündemde.

MAAŞA NAZARAN KESİNTİ

Yeni emeklilik sistemine iştirak için yaş hududu da olacakken, yapılacak kesintilerle ilgili ise herkesin maaşına nazaran kesinti yapılacağının altı çiziliyor. Taban fiyat alan bir şahıstan yapılan kesinti daha az, yüksek maaşlı birinden yapılan kesinti ise daha yüksek olacak.

YAŞ HUDUDU DEĞİŞEBİLİR

Tüm kesintiler, çalışanın hesabında şeffaf bir formda birikecek ve emeklilik şirketleri bu birikimleri yönetecek. Muhakkak yaşın üzerinde olanlar ve emeklilik periyoduna kısa bir mühlet kalanlar ise bu sisteme dahil edilmeyecek.

Öte yandan BES’te emeklilik yaşı 56 olsa da tamamlayıcı emeklilikte yaş hududunun değişmesi de gündeme gelebilecek.

ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER

1) Kıdem tazminatında fonlu bir sisteme geçilecek ve kıdem tazminatı “tamamlayıcı emeklilik” ile entegre edilecek.



2) İşe yeni girenler ve muhakkak çalışma müddeti olan bireyler, bu sisteme zarurî olarak dahil edilecek.

3) Patrondan ve çalışandan yapılacak kesinti, her ay çalışanın emeklilik fon hesabına yatırılacak; kıdem ise patron tarafından belirlenecek bir dönemle tekrar birebir hesaba aktarılacak.

4) Tamamlayıcı emeklilik sisteminde yapılacak devlet katkısı oranları netlik kazanacak.

5) Tüm fonların yatırım alanları mevzuat ile belirlenecek.

6) Çalışanlar, birikimleri ve kıdemleri ile ilgili tüm takip sürecini kendi hesaplarında izleyebilecek.

7) Kıdem tazminatının emeklilik yaşı gelince yahut belli yıllar çerçevesinde oransal bir meblağ olarak alınabileceği bir sistem kurgulanacak.

8) Yeni sistemle bir arada çalışan, ister 20 gün ister 10 sene çalışsın, patron kıdem tazminatı fonuna çalışanın tazminatını yatırmak durumundadır. Böylece kıdem tazminatı çalışanın hesabında birikmiş olarak korunacak.

Kenan Biter/YeniŞafak