Yerli ve milli makineciler mücbir sebep bekliyor

Katma pahalı üretim ve ihracat açısından tüm dünya ülkeleri için stratejik değere sahip Makine, Elektrik ve Elektronik bölümleri, Covid-19 salgınının Türkiye’de en olumsuz etkilediği sanayi kollarından oldu.

Türk savunma sanayiinin ana tedarikçileri olan, harikulâde hallerde kamu sıhhati ve hijyen açısından da kritik değer taşıyan bu kesimlerin nisan ayında birinci 12 günlük ihracatları, geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 40 düştü. Bölümler, geçen hafta da siparişler açısından son 10 yılın en berbat devrini yaşadı.

Makine İmalat Sanayii Dernekleri Federasyonu’nun (MAKFED) düzenlediği anket de yaşanan olumsuz tabloyu ortaya koydu. Ankete nazaran, makine kesimi firmalarının yüzde 80’inin işi makûs giderken, yarı kapasitenin altında çalışan firmaların oranı yüzde 44 oldu. Pandemi ile uğraşta teneffüs aygıtları, ağır bakım ventilatörü üretimi ile ehemmiyetinin bir kere daha gözler önüne serildiği kesimler, zorlayıcı sebep kapsamına alınmayı bekliyor.



Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi İdare Şurası Lideri Sedat Silahtaroğlu, “Türkiye için makine dalı, makine dalı için de zorlayıcı sebep, oksijen kadar değer taşıyor. Hayatın çabucak hemen her alanında kullanılan bölümlerimizin kıymeti ortadayken, zorlayan sebep kapsamına alınmadık” diye konuştu.

Beşeri sermayemiz için varımızı yoğumuzu ortaya koyduk

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir Yönetimi Başkanlığına muhtasar ve KDV ertelemesi bildirisine yönelik talepte bulunduklarını belirten Silahtaroğlu “Ekonominin lokomotif kesimleri Makine, Elektrik ve Elektronik olarak, öteki kesimlerle birebir ıstıraplara maruz kalmamıza karşın zorlayıcı sebep kapsamına alınmadık. Bu durum bizler için haksız rekabet oluşturuyor. Makine ve aksamları imalatı, elektrik ve elektronik materyal üretimi kesim kümeleri da zorlayan sebep kapsamına alınmalı” diye konuştu.

Alınan ekonomik önlemleri olumlu karşıladıklarını söyleyen Silahtaroğlu “Tüm kesimler için likiditeye gereksinim duyulan devirde, finansmana erişim koşullarının güzelleştirilmesi gerekiyor. Ayrıyeten öteki bölümlerde olduğu üzere muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin Mart, Nisan, Mayıs  ödemelerinin 6’şar ay ertelenmesi bizim için de ehemmiyet taşıyor. Zira bizim en büyük varlığımız; beşeri sermayemiz. Nitelikli iş gücümüzü kaybetmemek ve ülkemiz istihdamına güçlü katkımızı korumak için varımızı yoğumuzu ortaya koyuyoruz” dedi.

Kesim milletlerarası hukuk önünde haksız duruma düşebilir

Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından yapılan açıklamada da sektörün taahhütle iş yaptığı, ihraç edilen makinelerin teslimatlarında ortaya çıkmakta olan gecikmelerin yakın gelecekte ticari uyuşmazlıklara sebep olacağı lisana getirilmiş, iptal yahut cezai durumlar, teminat mektuplarının yanması yahut imalatçının kara listeye alınması üzere durumlarda memleketler arası hukuk önünde haklı veya güçlü durumda olunabilmesi için dalın “mücbir sebep” kapsamına alınması gerektiği belirtilmişti.



Açıklamada, son yedi çeyrektir düşen makine teçhizat yatırımlarının yakın vakitte artmayacağından bahisle, imalatçı firmaların zati kırılgan halde olan finansal yapılarının süratle destek edilmesinin gereğine işaret edilmişti. Teşvik sistemlerinin ithalatı avantajlı kılmayı sürdürmesi sonucunda ithalatın birinci iki ayda yüzde 16 arttığına işaret eden açıklama, kamu alımları için alınan önlemlerin bürokrasi tarafından içselleştirilmesinin ve teşvik düzeneklerinde yerli makinaların kullanımının özendirilmesinin aciliyetine de dikkat çekmişti.   

Bölümün yüzde 80’inde işler yolunda gitmiyor

MAKFED’in MAİB ve TOBB Türkiye Makine ve Teçhizatı İmalatı Meclisi ile işbirliği halinde imalat firmalarına yönelik gerçekleştirdiği “Makine Bölümüne Koronavirüs Tesirleri ve Önlemleri Kıymetlendirme Anketi” sonuçları, bölümdeki imalat faaliyetinin yaşadığı olumsuz tabloyu net bir biçimde ortaya koydu. Üyelerin Mart 2020 devri doğrultusunda yanıtladığı ankete nazaran, dal şirketlerinin yalnızca yüzde 20.92’sinin işleri olağan seyrinde sürerken, kalan yüzde 79’u için işler yolunda gitmiyor. Firmasını kapatanların oranı yüzde 20 iken, yarı kapasitenin altında çalışan firmaların oranı ise yüzde 44 oldu. Bir aylık işi olan firmaların oranı yüzde 38, üç aylık işi olan firmaların oranı da yüzde 40 olarak gerçekleşti. Mart’ta hiç sipariş alamayan firmaların oranı yüzde 35, dış sipariş alamayanların oranı ise yüzde 52 olarak gerçekleşti. Firmaların yalnızca yüzde 32’si istihdamını tam koruyabildi.