iltasyazilim
FD Üye
yeryüzündeki iklim tipleri
yeryüzündeki iklim çeşitleri
yeryüzündeki iklimler
A SICAK İKLİMLER
1 Ekvatora Yakın İklim
Ekvator çevresinde, 0° – 10° Kuzey ve Güney enlemleri arasında görülür Takvim ortalama sıcaklık 25°C dolayındadır Takvim sıcaklık farkı 2 3°C yi geçmez Yıllık yağış miktarı 2000 mm den fazladır Her mevsim yağışlı olmakla birlikte, gece gündüz eşitliği tarihlerinde yağış maksimum düzeye erişir Natürel ur oldukça gür ve geniş yapraklı ormanlardır Ekvatoral iklim, Amazon ve Kongo havzalarının büyük bir kesiminde, Gine Körfezi kıyılarına yakın bölgelerde, Endonezya ve Malezya ’nın büyük bir bölümünde etkin olmaktadır
2 Tropikal İklim (Subtropikal Savan)
10° 20° Kuzey ve Güney enlemleri aralarında ve 0° 10° enlemlerinde 1000 m den daha sonra görülür Ekvatoral kuşak ile çöller arasında bir geçiş iklimidir Yıllık ortalama sıcaklık 20°C dolayındadır Takvim sıcaklık farkı 4 5°C dir Takvim yağış miktarı 1000 2000 mm arasındadır Güneş ışınlarının düşey geldiği yaz ayları yağışlı, kışlar kuraktır Tabii bitkiler yüksek boylu ve gür bitki toplulukları olan savanlardır Tropikal iklim, Sudan, Çad, Nijerya, Mali, Moritanya, Brezilya, Venezuela, Kolombiya, Peru ve Bolivya gibi ülkelerde etkili olmaktadır
3 Muson İklimi
Muson rüzgârlarının etki alanlarında görülür Yıllık sıradan sıcaklık 15 20°C dir Takvim sıcaklık farkı 10°C civarındadır Yıllık ortalama yağış 2000 mm dolayındadır Takvim yağışların % 85'i yaz aylarında düşer Kış mevsimi verimsiz geçmektedir Tabii bitki örtüsü kışın yaprağını döken, yazın yeşillenen ormanlardır Yağışların azaldığı yerlerde ise savanlar görülür Muson iklimi, Güney Hindistan, Güney Çin, Güneydoğu Asya, Japonya ve Mançurya gibi bölgelerde etkili olmaktadır
4 Çöl İklimi (Sıcak ve Verimsiz İklim)
Dönenceler civarında, Asya ve Kuzey Amerika ’da karaların iç kısımlarında ve Güney Amerika ’da görülür Bu iklim tipini, yağışların değil denecek dek az olması belirler Çöllerdeki nem yetersizliği, jurnal sıcaklık farkının büyümesine zemin hazırlamıştır Jurnal sıcaklık farkının 50°C yi bulduğu zamanlar olmaktadır Takvim yağış miktarı 100 mm nin altındadır Yağışlar daha çok sağanak yağmurlar şeklindedir Tabii bitkiler bir takım kurakçıl otlar ve kaktüs bitkileridir Afrika ’da B Sahra, Ortadoğu ’da Necef, Asya ’da Gobi, Taklamakan, Avustralya ’da Gobbon ve Gibson, Güney Afrika ’da Kalahari ve Namib, Güney Amerika ’da Patagonya, Atacama ve Peru yeryüzündeki başlıca çöl alanlarıdır
B ILIMAN İKLİMLER
1 Akdeniz İklimi
Genelde, 30° 40° enlemleri arasında görülür Yazları sıcak ve verimsiz, kışları ılık ve yağışlıdır Takvim sıradan sıcaklık 15 20°C dir Takvim sıcaklık farkı ise 18°C kadardır Yıllık yağış miktarı 600 1000 mm arasında değişir maksimum yağış kışın, asgari yağış yazın görülür Karakteristik bitkiler, kızılçam ormanlarının imha edilmesiyle ortaya çıkan makilerdir
Makiler, aralıksız yeşil kalabilen, kısa boylu, sert yapraklı, kuraklığa dayanabilen, çalımsı bodur bitkilerdir Mersin, defne, kocayemiş, zeytin, süpürge çalısı, bodur, ardıç gibi tümör başlıca maki türleridir Akdeniz ikliminde yağışın aşağı yukarı yeterli olduğu orta yükseklikteki yamaçlarda iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar (Kızılçam, sarıçam, karaçam ormanları gibi) yer alır Akdeniz iklimi en belirgin olarak Akdeniz çevresinde görülmekle birlikte, Güney Portekiz, Afrika ’nın güneyinde Kap Bölgesi, Avustralya ’nın güneybatısı ve güneydoğusu, Orta Şili ve ABD ’nin Kaliforniya eyaletinde de etkin olmaktadır
2 Okyanusal İklim
Genelde, 30° 60° enlemleri arasında, karaların batı kıyılarında görülür Yazlar pozitif sıcak, kışlar da fazla soğuk olmaz Takvim sıcaklık ortalaması 15°C dir Yıllık sıcaklık farkı 10°C yi bulmaktadır Takvim yağış ortalaması 1500 mm dir maksimum yağış sonbaharda görülür Natürel ur yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır Ormanların imha edildiği yerlerde çayırlar bulunur Okyanusal iklim, Batı Avrupa, Kuzey Amerika ’nın kuzeybatısı, Güney Şili, Avustralya ’nın kuzeydoğusu ve Yeni Zelanda ’da etkili olmaktadır
3 Karasal İklim
Genelde, 30° 65° enlemleri arasında, karaların deniz etkisinden uzak iç kısımlarında ve kıtaların doğu kıyılarında görülmektedir Kışlar fazla soğuk geçer ve uzun sürer Yazlar ise sıcaktır Yıllık sıcaklık ortalaması 0 10°C arasında değişir Yıllık sıcaklık farkı 20 40°C dir Takvim yağış miktarı 500 600 mm dolayındadır
azami yağış yazın, en düşük yağış kışın düşer Kış yağışları daha fazla kar şeklindedir Natürel ot gibi yaşama iğne yapraklı ormanlardır Yağışın azaldığı kesimlerde de bozkırlar (step) görülür Sibirya ve Kanada da iğne yapraklı ormanlara tayga ormanları adı verilir Taygalar, Dünya ormanlarının % 15'ini oluştururlar Karasal iklim, Sibirya, Kanada ve Doğu Avrupa ’da geniş bir yayılış sahasına sahiptir
4 Step İklimi (Yarıkurak İklim)
Step iklimi, bir geçiş iklimi özelliği gösterir Step iklimlerinde yıllık sıcaklık farkı 15 30°C dir Yıllık yağış miktarı 300 500 mm dir Step iklimlerinde azami yağış ilkbaharda ve yazın düşmektedir Natürel bitki örtüsü yağışlı mevsimde yeşeren, verimsiz mevsimde sararan step (bozkır) tir Ahali kadar ağaç kesilerek, yakılarak ormanların ortadan kaldırılması sonucunda oluşan bozkırlara antropojen bozkır denir Bu tür bozkırlar, ormanların yıkım edilmesi sonucunda ortaya çıktığından yer yer orman ağacı topluluklarına rastlanır
C SOĞUK İKLİMLER
1 Tundra İklimi (Kutupaltı İklimi)
Çoğunlukla, 65° 80° Kuzey enlemleri arasında görülür Sıcaklığın çok düşük olduğu bir iklim tipidir Bu iklimde en sıcak ayın ortalaması deha 10°C yi geçmez Kışın değerler 30°C ile 40°C ye iner Yıllık sıcaklık farkının 65°C yi bulduğu yerler vardır Yağışlar ortalama 200 250 mm kadardır en fazla yağış yaz aylarında görülür Tabii bitkiler çalı, suyosunu ve yazın yeşeren kurakçıl otlardan oluşan tundralardır Tundra iklimi, Avrupa ’nın kuzey kıyıları, Kuzey Sibirya, Kuzey Kanada, Grönland Adası kıyıları ve Orta kuşaktaki yüksek dağlarda etkili olmaktadır
2 Gönder İklimi
Karlar ve buzullarla kaplı yelken direği bölgelerinde görülür Sıcaklık ortalaması bütün yıl her tarafında 0°C nin altındadır Sıcaklık, birçok zaman 40°C ye, hatta daha altına iner Takvim sıcaklık farkı 30°C dolaylarındadır Yağışlar son derece eksik ve kar şeklindedir Ortalama yağış 200 mm civarındadır Bu iklim tipinde tümör yoktur Gönder iklimi, Kuzey Kutbu çevresinde Grönland Adası ’nın iç kısımlarında ve Antarktika ’da etkilidir *
yeryüzündeki iklim çeşitleri
yeryüzündeki iklimler
A SICAK İKLİMLER
1 Ekvatora Yakın İklim
Ekvator çevresinde, 0° – 10° Kuzey ve Güney enlemleri arasında görülür Takvim ortalama sıcaklık 25°C dolayındadır Takvim sıcaklık farkı 2 3°C yi geçmez Yıllık yağış miktarı 2000 mm den fazladır Her mevsim yağışlı olmakla birlikte, gece gündüz eşitliği tarihlerinde yağış maksimum düzeye erişir Natürel ur oldukça gür ve geniş yapraklı ormanlardır Ekvatoral iklim, Amazon ve Kongo havzalarının büyük bir kesiminde, Gine Körfezi kıyılarına yakın bölgelerde, Endonezya ve Malezya ’nın büyük bir bölümünde etkin olmaktadır
2 Tropikal İklim (Subtropikal Savan)
10° 20° Kuzey ve Güney enlemleri aralarında ve 0° 10° enlemlerinde 1000 m den daha sonra görülür Ekvatoral kuşak ile çöller arasında bir geçiş iklimidir Yıllık ortalama sıcaklık 20°C dolayındadır Takvim sıcaklık farkı 4 5°C dir Takvim yağış miktarı 1000 2000 mm arasındadır Güneş ışınlarının düşey geldiği yaz ayları yağışlı, kışlar kuraktır Tabii bitkiler yüksek boylu ve gür bitki toplulukları olan savanlardır Tropikal iklim, Sudan, Çad, Nijerya, Mali, Moritanya, Brezilya, Venezuela, Kolombiya, Peru ve Bolivya gibi ülkelerde etkili olmaktadır
3 Muson İklimi
Muson rüzgârlarının etki alanlarında görülür Yıllık sıradan sıcaklık 15 20°C dir Takvim sıcaklık farkı 10°C civarındadır Yıllık ortalama yağış 2000 mm dolayındadır Takvim yağışların % 85'i yaz aylarında düşer Kış mevsimi verimsiz geçmektedir Tabii bitki örtüsü kışın yaprağını döken, yazın yeşillenen ormanlardır Yağışların azaldığı yerlerde ise savanlar görülür Muson iklimi, Güney Hindistan, Güney Çin, Güneydoğu Asya, Japonya ve Mançurya gibi bölgelerde etkili olmaktadır
4 Çöl İklimi (Sıcak ve Verimsiz İklim)
Dönenceler civarında, Asya ve Kuzey Amerika ’da karaların iç kısımlarında ve Güney Amerika ’da görülür Bu iklim tipini, yağışların değil denecek dek az olması belirler Çöllerdeki nem yetersizliği, jurnal sıcaklık farkının büyümesine zemin hazırlamıştır Jurnal sıcaklık farkının 50°C yi bulduğu zamanlar olmaktadır Takvim yağış miktarı 100 mm nin altındadır Yağışlar daha çok sağanak yağmurlar şeklindedir Tabii bitkiler bir takım kurakçıl otlar ve kaktüs bitkileridir Afrika ’da B Sahra, Ortadoğu ’da Necef, Asya ’da Gobi, Taklamakan, Avustralya ’da Gobbon ve Gibson, Güney Afrika ’da Kalahari ve Namib, Güney Amerika ’da Patagonya, Atacama ve Peru yeryüzündeki başlıca çöl alanlarıdır
B ILIMAN İKLİMLER
1 Akdeniz İklimi
Genelde, 30° 40° enlemleri arasında görülür Yazları sıcak ve verimsiz, kışları ılık ve yağışlıdır Takvim sıradan sıcaklık 15 20°C dir Takvim sıcaklık farkı ise 18°C kadardır Yıllık yağış miktarı 600 1000 mm arasında değişir maksimum yağış kışın, asgari yağış yazın görülür Karakteristik bitkiler, kızılçam ormanlarının imha edilmesiyle ortaya çıkan makilerdir
Makiler, aralıksız yeşil kalabilen, kısa boylu, sert yapraklı, kuraklığa dayanabilen, çalımsı bodur bitkilerdir Mersin, defne, kocayemiş, zeytin, süpürge çalısı, bodur, ardıç gibi tümör başlıca maki türleridir Akdeniz ikliminde yağışın aşağı yukarı yeterli olduğu orta yükseklikteki yamaçlarda iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar (Kızılçam, sarıçam, karaçam ormanları gibi) yer alır Akdeniz iklimi en belirgin olarak Akdeniz çevresinde görülmekle birlikte, Güney Portekiz, Afrika ’nın güneyinde Kap Bölgesi, Avustralya ’nın güneybatısı ve güneydoğusu, Orta Şili ve ABD ’nin Kaliforniya eyaletinde de etkin olmaktadır
2 Okyanusal İklim
Genelde, 30° 60° enlemleri arasında, karaların batı kıyılarında görülür Yazlar pozitif sıcak, kışlar da fazla soğuk olmaz Takvim sıcaklık ortalaması 15°C dir Yıllık sıcaklık farkı 10°C yi bulmaktadır Takvim yağış ortalaması 1500 mm dir maksimum yağış sonbaharda görülür Natürel ur yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır Ormanların imha edildiği yerlerde çayırlar bulunur Okyanusal iklim, Batı Avrupa, Kuzey Amerika ’nın kuzeybatısı, Güney Şili, Avustralya ’nın kuzeydoğusu ve Yeni Zelanda ’da etkili olmaktadır
3 Karasal İklim
Genelde, 30° 65° enlemleri arasında, karaların deniz etkisinden uzak iç kısımlarında ve kıtaların doğu kıyılarında görülmektedir Kışlar fazla soğuk geçer ve uzun sürer Yazlar ise sıcaktır Yıllık sıcaklık ortalaması 0 10°C arasında değişir Yıllık sıcaklık farkı 20 40°C dir Takvim yağış miktarı 500 600 mm dolayındadır
azami yağış yazın, en düşük yağış kışın düşer Kış yağışları daha fazla kar şeklindedir Natürel ot gibi yaşama iğne yapraklı ormanlardır Yağışın azaldığı kesimlerde de bozkırlar (step) görülür Sibirya ve Kanada da iğne yapraklı ormanlara tayga ormanları adı verilir Taygalar, Dünya ormanlarının % 15'ini oluştururlar Karasal iklim, Sibirya, Kanada ve Doğu Avrupa ’da geniş bir yayılış sahasına sahiptir
4 Step İklimi (Yarıkurak İklim)
Step iklimi, bir geçiş iklimi özelliği gösterir Step iklimlerinde yıllık sıcaklık farkı 15 30°C dir Yıllık yağış miktarı 300 500 mm dir Step iklimlerinde azami yağış ilkbaharda ve yazın düşmektedir Natürel bitki örtüsü yağışlı mevsimde yeşeren, verimsiz mevsimde sararan step (bozkır) tir Ahali kadar ağaç kesilerek, yakılarak ormanların ortadan kaldırılması sonucunda oluşan bozkırlara antropojen bozkır denir Bu tür bozkırlar, ormanların yıkım edilmesi sonucunda ortaya çıktığından yer yer orman ağacı topluluklarına rastlanır
C SOĞUK İKLİMLER
1 Tundra İklimi (Kutupaltı İklimi)
Çoğunlukla, 65° 80° Kuzey enlemleri arasında görülür Sıcaklığın çok düşük olduğu bir iklim tipidir Bu iklimde en sıcak ayın ortalaması deha 10°C yi geçmez Kışın değerler 30°C ile 40°C ye iner Yıllık sıcaklık farkının 65°C yi bulduğu yerler vardır Yağışlar ortalama 200 250 mm kadardır en fazla yağış yaz aylarında görülür Tabii bitkiler çalı, suyosunu ve yazın yeşeren kurakçıl otlardan oluşan tundralardır Tundra iklimi, Avrupa ’nın kuzey kıyıları, Kuzey Sibirya, Kuzey Kanada, Grönland Adası kıyıları ve Orta kuşaktaki yüksek dağlarda etkili olmaktadır
2 Gönder İklimi
Karlar ve buzullarla kaplı yelken direği bölgelerinde görülür Sıcaklık ortalaması bütün yıl her tarafında 0°C nin altındadır Sıcaklık, birçok zaman 40°C ye, hatta daha altına iner Takvim sıcaklık farkı 30°C dolaylarındadır Yağışlar son derece eksik ve kar şeklindedir Ortalama yağış 200 mm civarındadır Bu iklim tipinde tümör yoktur Gönder iklimi, Kuzey Kutbu çevresinde Grönland Adası ’nın iç kısımlarında ve Antarktika ’da etkilidir *