Yeryuzunde Doğal Bitki Ortusunun Dağılışı

Yeryuzunde Doğal Bitki Ortusunun Dağılışı nedir
Yeryuzunde Doğal Bitki Ortusu turleri
Yeryuzunde Doğal Bitki Ortusunun Dağılışı hakkında bilgi

Yeryuzunde Doğal Bitki Ortusunun Dağılışı

imagesyeryuzundedogalbitkiortusunundagilisi5b02e127b5374

Dunya uzerindeki iklim tiplerine bağlı olarak bitki ortusu ekvatordan kutuplara doğru;

Geniş yapraklı ormanlar,Savanlar,Kaktus,Bozkır,Maki,Ormancayır,İğne yapraklı ormanlar,Tayga ormanları,Tundra Şeklinde sıralanır

Her bitkinin kendine has bir iklim ozelliği vardır Başka bir ifadeyle benzer iklim şartlarında benzer bitki turleri gorulur(kutup iklimi haric)Farklı bolgedeki iklimin benzerliği tabii bitki ortusunun benzerliğini kanıtlar
Yer şekillerinin kısa mesafeler dahilinde değişmesi bitki ortulerinin de kısa mesafeler dahilinde değişmesini sağlarBitki ortuleri yeryuzune dağılışlarında aralıksız kuşaklar oluşturmazlarEnlem farkı arttıkca ve farklı enlemlerden oluştukca bitki ortusude ceşitlenirBitki ortusu iklimin bir nedeni değil iklimin bir sonucudur

YERYUZUNDE GORULEN BİTKİ KUŞAKLARI VE OZELLİKLERİ:

Ekvatoral Yağmur ormanları:

Sıcaklık ve nem koşullarından dolayı sık ormanlar gelişmiştir ve ormanlar her zaman yeşildir Orman ağacları cok gurdur(50–60 m) Balta girmemiş ormanlar olarak adlandırılır

İklime uyum sağlamak icin terleme yuzeyleri geniş ve gozeneklidir

Ağaclardan duşen dal ve yaprakların sıcak nemli ortamda curumesi sonucu hoş olmayan bir koku etrafa yayılır

Bu ormanların gorulduğu yerler her mevsim yağışlı ozellikte ve yıllık yağış miktarı 2000 mm ‘nin ustundedir

Bitkiler yayvan yapraklı ve yapraklarını dokmeyen ağaclardır Bitki ceşitliliği cok fazladır

Orman altı sarmaşık ve otsu bitkilerle(Liyan, Epifit) kaplıdırOrman altı florası da cok zengindir

Yeryuzundeki dağılışı

Ekvatorun 10 kuzey 10 guney enlemleri arasında 1000m kadar yukseltiye kadar etkilidir

Guney Amerika ’da Amazon Havzası ’nda ( Brezilya),

Afrika ’da Kongo Havzası ’nda ve Gine Korfezi kıyılarında,

Guney Doğu Asya Adaları (Endonezya ) belirgin olarak gorulduğu yerlerdir

Malezya, Endonezya, Filipinler, Papua Yeni Gine ’de etkilidir

Avustralya ’nın kuzeyinde gorulur

Muson Ormanları:

Muson iklim bolgesinde bulunan ormanlardır Bunlar Ekvatoral ormanlar gibi gur ve sık ormanlardır Ancak icinde yer alan tur sayısı bakımından ekvatoral ormanlardan fakirdir

Yıllık yağış miktarı 2000 mm civarındadır Yaz ayları yağışlı, kış ayları kurak gecer Yıllık yağışın % 85 ‘i yaz aylarında olduğu icin yazın yeşil, kışın yaprak doken ormanlardır

Muson ormanlarının ağacı teak ağacıdır

Bitki ortusu yağışların bol olduğu alanlarda kışın yaprağını doken muson ormanları, etrafında calılar ve az yağış alan yerlerde ise savanlar yaygındır

Yeryuzundeki dağılışı

Guneydoğu ve Doğu Asya da Hindistan, Japonya, Tayland, Vietnam, Endonezya, Doğu Cin,Kore, Filipinler,Avustralya ’nın kuzeybatısı,Guneydoğu Afrika da gorulur Madagaskar ’ın doğusunda,Kuzey Amerika ’nın guneydoğu kıyılarında gorulur

Orta Kuşağın karışık ormanları:

Orta kuşak okyanusal İklim bolgesinde gorulen bitki ortusudur Bu ormanlar geniş yapraklı ve iğne yapraklı ağacların bir arada bulunduğu bitkilerdir

Yıllık yağış miktarı 1000 1500 mm civarındadır

Ağac turu, sayısı ve ağacların buyuklukleri bakımından da ekvatoral ve muson ormanları kadar zengin ve buyuk değildirler

Yeryuzundeki dağılışı

Batı Ruzgarları sebebiyle Ilıman Kuşak karalarının batısında gorulur Batı Avrupa ’nın Atlas Okyanusu kıyılarında,Yurdumuzda ise Karadeniz kıyılarında etkilidir

Kuzey Amerika ’nın batı ve guneydoğu kıyılarında, Guney Amerika ’nın guneybatı kıyılarında,Avustralya ’nın doğusunda, Yeni Zelanda ’da,Afrika ’nın guneyinde,

Tayga Ormanları:

Orta kuşakta karasal iklimin sert ozellikte gorulduğu ve yağışın bol olduğu nemli alanlarında gorulen ormanlardır

Bu iklimde kışlar cok sert gectiği icin ağaclar soğuğa dayanıklı yaprak dokmeyen iğne yapraklı ağaclardır

Yağışın coğu yazın duşer En az yağış kışın duşmektedir ve kar şeklindedir Kışların aşırı soğuk olması nedeniyle havadaki nem miktarının azalması ve yuksek basıncın etkisi yağışları azaltırYaz mevsiminde havanın ısınması nedeniyle oluşan termik kaynaklı alcak basınclar konveksiyonel karakterde yağışların oluşmasını sağlar

Yıllık yağış ortalaması 500–600 mm civarındadır

Yeryuzundeki dağılışı:

Deniz etkisinden uzak kara iclerinde ve ılıman kuşak karalarının doğu kıyılarında (soğuk su akıntısından dolayı gorulur

Orta ve doğu Avrupa,Asya ’nın kuzeyi (Kuzey Cin ’de, Mancurya ’da, Rusya ’da, Orta Sibirya ’da gorulur)ABD nin kuzeyinde ve Kanada ’da

Makiler:

Makiler yaz kuraklığına dayanıklı kısa boylu bodur ağac ve calılardan oluşan ( yabani zeytin, defne,kocayemiş, mersin, keciboynuzu, sandal, zakkum, akcakesme, kermez meşesi, Supurge calısı, taş meşesi, bodur ardıc vb)

Akdeniz iklimin doğal bitki ortusudur

Yeryuzundeki dağılışı:

Akdeniz ’e kıyısı olan ulkeler ( Libya, Mısır ve Lubnan haric Buralarda gorulmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz olmasıdır),

Avustralya ’nın guneybatısı,Guney Afrika Cumhuriyetinde Kap bolgesi,Şili ’nin orta kesimleri,Kuzey Amerika ’da Kaliforniya cevresinde etkilidirEn geniş anlamıyla 30–40 derece enlemleri arasında kıtaların ozellikle batı kıyılarında gorulur

Savanlar:

Tropikal iklim bolgesinin bitki ortusudur

Savanlar uzun sure yeşil kalan, gur ve uzun boylu ot topluluklarıdır

Savan bitki ortusu icinde ağaclar ve ağac kumeleri gorulur Genelde buralarda ki ağaclar kurakcıl veya kuraklığa dayanıklı turlerdirAkarsu boylarında ise galeri ormanları gorulur

Maki yaz kuraklığına dayanıklı bitkiler olup kış soğuklarına fazla dayanıklı değildir Yaprakları kalın, guneşe donuk yuzleri parlak, terlemeyi sağlayan stomaları az ve kucuk olması ile suyu iktisatlı kullanarak yaz kuraklığına dayanır

Makiler genelde kızılcam ormanlarının yok edildiği yerlerde oluşurlar ve genelde kıyıda 500–800 m yukarılara kadar cıkabilir

Galeri Ormanları: Savanlardaki, kucuk akarsu boylarında gorulen, coğunlukla 50–100 m

genişliğinde, bir akarsu ağı biciminde uzanan ve surekli yeşil kalabilen nemli ormanlardır Galeri ormanları olarak adlandırılmalarının nedeni, ağacların, akarsuyun ustunu bir galeri şeklinde kapatmasıdırKurak gecen donemlerde ağaclar yapraklarını doker

Guneş ışınlarının dik geldiği yaz doneminde konveksiyonel yağışlar gorulur, Kış aylarında Subtropikal yuksek basıncın (DYB) etkisinde kaldığından kış kuraklığı belirgindir Bu nedenle yazı yağışlı kışı kuraktırYıllık yağış miktarı 1000–1500 mm arasındadır

Yağış grafiği birbirinin tersidir Yağışlar guneş ışınlarının dik olarak geldiği donemde daha fazladır KYK de Haziran, GYK de Aralık ayında yağış daha fazladır

Yeryuzundeki dağılışı:

Ekvatoral iklim ile col iklimi arasında gorulur (10–20° kuzey ve guney enlemleri arasında gorulur)Guney ve Orta Afrika, (Sahra Colu ile Ekvatoral Afrika arasında) Sudan,

Guney Amerika‘da Brezilya ’da, Venezuella, Kolombiya, Peru ve Bolivya ’da etkilidir

Orta Amerika'da Madagaskar ’ın batısında gorulur

Bozkır ( Step):

Bitki ortusu ilkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz başlarında kuruyan kucuk boylu ot topluluğudur Buna step(bozkır) bitki ortusu denir Steplere Kuzey Amerika ’da preri, Guney Amerika ’da pampa adı verilirBozkır bitki ortusu icinde geven, deve dikeni, gelincik, coban yastığı gibi bitkiler yer almaktadırStep ikliminde yağış miktarı orman gelişimi icin yeterli değildirBu iklimin etki alanlarından akarsu boylarında şeritler halinde kavak ve soğutler yaygındır

Orta kuşak tipinde kar yağışları ve don olayı gorulur nem oranı duşuktur yağış rejimi duzensizdir İnsanlar tarafından ağac kesilerek, yakılarak ormanların ortadan kaldırılması sonucunda oluşan bozkırlara ANTROPOJEN BOZKIR denir Bu tur bozkırlar, ormanların tahrip edilmesi sonucunda ortaya cıktığından boyle alanlarda yer yer orman ağacı topluluklarına rastlanır

Yeryuzundeki dağılışı:

Deniz etkisinden uzak kara iclerinde ve ılıman kuşak karalarının doğu kıyılarında (soğuk su akıntısından dolayı) gorulur

Orta ve doğu Avrupa Asya ’nın kuzeyi(Sibirya) Kanada ve ABD nin kuzeyinde gorulur

Yurdumuzda ise Doğu Anadolu Bolgesinde Erzurum –Kars, İc Anadolu Bolgesinde gorulur

Gece ile gunduz yaz ile kış arasında buyuk sıcaklık farkının gorulduğu kara iclerine gidildikce bu fark şiddetlenerek artar

Cayırlar:

Orta kuşakta karasal iklim bolgesinin yarı nemli sahalarında ve yuksek dağlarda orman ve ağac yetişme ust sınırının ustende gorulen ve yaz boyu yeşil kalan ve bozkırlardan daha uzun boylu bitki ortulerine cayır denir

Yazları serin ve yağışlı gecmesi otların kurumasını onleyerek yeşil kalmalarını ve uzun boylu olmalarını sağlamaktadırBunların orman ust sınırından sonra gorulenlere dağ cayırları denir

Yeryuzundeki dağılışı:

Yaklaşık olarak 70–80 enlemleri cevresinde gorulurAsya ’da, Sibirya,Avrupa ’da, İskandinavya Yarımadasının kuzeyinde,

Kuzey Amerika ’da Kanada ’nın kuzey kısımlarında,Guney Amerika ’nın guney kısımlarında gorulur

Guney yarımkuredeki etki alanı KYK dekine oranla cok azdır bunun nedeni GYK de okyanusların geniş alan kaplamasıdır

Col Bitkileri:

Kum ortuleri altında veya kayalıklardan oluşan bu bolgelerde yıllık yağışlar yok denecek kadar azdır ( 200mm nin altında) Buralarda bitkiler cok seyrektir Kuraklığa uyum sağlamış olan kurakcıl kaktusler, otlar ve calılardan oluşurBu bolgelerde kuraklığa en iyi uyum sağlamış bitkiler, govdesinde cok miktarda su biriktirebilen kaktuslerdir

Uzerlerindeki kucuk dikenler, bitkinin ısı kaybını azaltmaktadır

Ayrıca yeraltı sularının yuzeye cıktığı yerlerde vahalar oluşmuştur


Yeryuzundeki Dağılışı:

Afrika ’nın kuzeyi (Buyuk sahra), Kalahari, Namib colleri, Afrika ’nın guney batısındaki Namib ve Kalahari colleri,Ortadoğu ’da Necef Colu, Suriye colu, Arabistan yarım adası, Basra korfezi cevresi,Hindistan ’ın kuzeybatısı (Tar colu),Orta Asya ’da Gobi, Taklamakan, Kara kum, Kızıl kum Colleri,Avustralya ’nın ic kısımları ve batısı, Gobbon ve Gibson, Buyuk kum, Victoria colleri Guney Amerika ’daki Patagonya Atacama, Peru colleri K Amerika ’daki Arizona, Gila, Meksika, Sanaron colleridir


Tundra iklim bolgesinde duşuk sıcaklığa ve kuraklığa uyum sağlamış olan kısa boylu calılar, otlar ve yosunlardan oluşan bitki topluluğudur


netten alıntı