Yetişkinlerde DEHB olur mu?

Uyarı eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu sadece çocukların değil yetişkinlerin de yaşamını cehenneme çevirebilir*Önceden DEHB ’nin afacan çocuklara özgü, geçici bir sorun olduğu düşüncesi yaygındı Bugünlerde DEHB ’ye yetişkinlerde yüz yüze gelmek kimseyi şaşırtmıyor
*
Niçin olur?
Bunu kimse kesin olarak bilmiyor fakat uzmanların bir takım tahminleri var: DEHB gelişimini genler manâlı ölçüde etkiliyor olabilir Gebelik döneminde sürdürülen alkol, sigara alışkanlığı rahimde toksin birikimine neden olarak bebekte DEHB oluşmasına yol açabilir*
Anksiyete ve buhran genelde yetişkinlikte ortaya çıkar fakat, DEHB ’nin hikayesi çocukluk döneminden başlayarak okunmalıdır Birine “erişkin DEHB tanısı koyabilmek için, hastanın çocukluk döneminden başlayarak semptomların özenle incelenmesi gerekir
Yetişkinlerdeki DEHB belirtileri ne?Yetişkinlerde DEHB tanılamada izlenen geleneksel yöntem, DEHB semptomlarının çocuklarda nasıl geliştiğine ilişkin gözlemlere dayalı: Kesin bir süreyi bir yerde geçirememek, objeler ve düşünceler yığını arasında kesin olmayan ve sıkıntılı kalmak, hafıza kaybı ve aşırı hayalcilik bu semptomlar aralarında*
Çoğu bilirkişi, yalnızca bu belirtilerin gözlenmesiyle DEHB tanısı koyulamayacağı görüşünde*
Yetişkinlerde DEHB nasıl anlaşılır?Yetişkinlikte DEHB ’ye tabi çoğalan semptomlar alışılmadık incelikte, güç anlaşılacak özellikler taşıyabilir
Yetişkin DEHB ’lilerde en sık gözlenen davranış bozukluğu:*Organize olma güçlüğü ve düzensizlik
Dikkatsiz sürücü alışkanlıkları:*Dikkati odaklamakta çekilen güçlük, bir işi muhakkak bir vakit boyunca yapmayı olanaksız kılabilir Yetişkin DEHB ’li trafikte aceleci ve hızlıdır Birçok bu yüzden trafik kazasına yatkın olur
Izaç sorunları:*DEHB ’si demin tanılanmamış biri, eşinin söylediklerini dinlemeyebilir Ona verdiği sözleri tutmayabilir Yetişkin DEHB ’liyseniz gözü yaşlı görünen eşinizin bu haline neyin yol açtığını anlayamaz, bunun yerine “yine bir şeylerin arkasından olduğunu, “sorumlu olmadığınız bir şeyler için sizi suçlamaya hazırlandığını düşünürsünüz*
Odaklanamamak:*Günden güne hızlanan, yakalaması güçleşen dünyada DEHB ’linin başarılı olması, kendini kabul ettirmesi fazla güç Buna en kayda değer niçin, odaklanamamak Özellikle topluluk ya da şamatacı ofisler, DEHB ’li çalışanın performansını düşürmeye bire bir Erişkin DEHB ’liye gelen telefon araması veya email uyarısı, dağılmaya hazırlanmış bir tutam dikkatin de uçup gitmesi ve eldeki işin sürüncemede kalması olacaktır
Dinleme güçlüğü:*İşyerinde uzayıp giden toplantılarda filmi koparıp uyukladığınız oluyor mu? Üç beş kez arayıp haber vermenize karşın eşiniz ufaklığı kreşten almayı unuttu mu ? Yeterince uyarı edememek, yetişkin DEHB ’lilerde dinleme güçlüğüne neden olur Unutulan randevular, yanlış anlamalar cabası
Huzursuzluk:*Erişkin DEHB ’li, çocuk DEHB ’li gibi sağa sola durmaksızın atlayıp zıplamak yerine huzursuzluğunu dış görünüşüyle emin eder
Başlama Güçlüğü:*Çocuk DEHB ’li için ödevinin başına oturmak güçtür Aynı biçimde, yetişkin DEHB ’li de, fazlasıyla dikkat gerektiren bir işe açılmak için isteksiz, dolayısıyla sürekli askıya alma eğilimindedir Bir türlü sonu gelmeyen bu durdurma alışkanlığı, mevcut sorunlara yenilerini ekler: Evlilik yaşamı karışır İşyerinde sorunlar çıkar Dost kaybedilir*
Yetişme Güçlüğü:*Erişkin DEHB ’linin bir yere zamanında yetişmesi için hiçbir neden yoktur lakin gecikmesi için onlarca niçin sayabiliriz: Tam da yoldayken, arabanın uzun zamandır yıkanmadığını farkedebilir mesela Terslik yok mi, yakıt göstergesi de sıfırı bulmuştur Meydana Çıkan sorunların rüzgarında savrulan erişkin DEHB ’linin giriştiği herhangi bir işin ne değin süreceğine ilişkin tahminin tuttuğu şimdiye kadar görüşmüş şey değildir DEHB ’li defalarca her şeye gecikir
Öfke patlaması:*DEHB duygusal kararsızlıklara yol açar Birçok yetişkin DEHB ’li en ufak tefek sorunu büyütmeye, kıyameti koparmaya dünden hazırdır Yetişkin DEHB ’liler duygularına bir türlü hakim olamadıklarını hissederler Çoğu zaman öfkeleri anlıktır Parladıkları hızla sönüp sakinleşirler ama hiddet patlamalarına maruz kalanlar için aynı şeyi bildirmek maalesef güç
DEHB ’li miyim?Sonu gelmeyen saatler boyunca bilgisayar oyununda yüksek puan yapmaya mücâdele etmek ya da ödevini zamanında ayrılmak seçenekleri arasında kalan yetişkin DEHB ’li, tartma ve öncelik sıralamasını büyük muhtemelen yanlış yapacaktır
Erişkin DEHB ’li önceliklerin planlanmasını gerektiren işlerde güçlük çeker*
Erişkin DEHB tanısı ayarlamak bilirkişi doktor işidir fakat, insanın kendini dinleyip yoklamasını da yabana atmamak gerekli demin geçen belirtiler gibi, kendinize bir takım küçük testler uygulayarak yetişkin DEHB ’li olup olmadığınıza ilişkin acemi bir araştırma yapabilir, kuşkularınızın yerli semptomlarınızın reel olduğuna karar verirseniz bilirkişi hekime başvurabilirsiniz*
Erişkin DEHB ’ye yarı semptomların öbür gerekçelerle ortaya çıkabileceğini de hatırlamakta fayda var Sözün kısası, bu testler kendi başlarına erişkin DEHB tanısı koymaya yetmezler
Yetişkinlerde DEHB üstünde hangi ilaçlar etkili?*Bilirkişi hekimin muayenesiyle size ya da yakınlarınıza yetişkin DEHB tanısı koyulursa, izleyen süreçte (yeniden bilirkişi doktor gözetiminde) en yerinde tedavi sürecinin tasarlanması *ve uygulanması gerekir Erişkin DEHB tedavisi genellikle DEHB tedavisine yönelik Adderall, Concerta, Ritalini, Strattera gibi ilaçlar ve terapi üzerine kuruludur*