Yetkinlikler: Satır Aralarını Okumak

Yetkinlikler: Satır Aralarını Okumak çalışanlarda aranan yetkinlikler çalışanlarda aranacak yetkinlikler nelerdir aranacak yetkinliklerden nelerdir Iş ilanlarında, pozisyonun gerektirdiği kişisel özellikler veya aranan nitelikler kısmında, eğitim ve deneyimden daha fazlasının sıralandığı dikkatinizi çekmiştir Buralarda kayıtlı nitelikler, çoğu insan kaynakları uygulamalarının temeli olan bir yaklaşımı yansıtmaktadır 1549332760 1549332760 yetkinliklersatiraralariniokumak5c58f11f0dc3ayetkinliklersatiraralariniokumak5c58f11f0dc3a http:wwwinsankaynaklaricomadmincmdevconsultantBodyImagesasp?fld 3&BodyID 5483Esnek meslek organizasyonunun ve kalıpları belirsiz işlerin bundan böyle şirket yapısının merkezinde yer almaya başladığı günümüzde, şirketler geleneksel iş analizlerinin yerine yetkinlik bazlı yaklaşımları tercih ediyorlar Yetkinlik bazlı yaklaşma kısaca, bir işte başarıya ulaşmak için çalışanların ihtiyaç duyduğu özelliklerin tanımlanması ve bu özelliklerin insan kaynakları uygulamalarında kullanılması olarak açıklanabilir Buna emrindeki olarak, meslek analizi ve buna dayanan, seçme, eğitim, performans yönetimi gibi uygulamalar yetkinlik temelli olarak bir hale geliyor Birçok organizasyon artık bir işi tanımlarken işin gerektirdiği temel yetkinlikleri analiz etmeyi tercih ediyor İşi edebilmek için zorunlu yetkinlikler, eleman seçimi için kullanılacaksa bu yetkinlikleri kapsayan seçme metotları seçim ediliyor ya da kullanılan metotlar yetkinlikleri kapsayacak şekilde düzenleniyor Örneğin, bir mağaza satış görevlisi için irtibat becerilerinin kuvvetli olması kaçınılmazdır Bu durumda seçme metotları, irtibat becerilerinin kolaylıkla ölçülebileceği görüşmeler üzerine yoğunlaşacaktır Yetkinlik kavramı, var olan çalışanların eğitimi için de fazla önemlidir Bir işin gerektirdiği yetkinliklerin çıkarılmasıyla, performans değerlendirmeleri de ele alınarak, çalışanların hangi konuda eğitime gereklilik duyduğu kolayca görülebilir Bu durumda bir iş görüşmesine, başvurduğunuz pozisyonun gerektirdiği yetkinliklerin ne olduğunu kasten gitmeniz ve bunların nasıl ölçülebileceği hakkında akıllı olmanız size fayda sağlayacaktır Peki, yetkinlik derken ne kastediliyor ve daha da önemlisi seçme için nasıl değerlendiriliyor? YETKİNLİK KAVRAMI Yetkinliği, insanların yüksek performanslarını belirleyen iç kapasiteler olarak tanımlayabiliriz Bunlar, insanların işte varisi olmak için ihtiyaç duydukları cereyan, kişisel özellikler, beceriler ve bilgiyi kapsar Kısacası iş analizine yetkinlik yaklaşımı, odağı işten bireye ve bireyin yetkinliklerine çevirmektedir Bu durumda, yetkinliklerin şirket bazında açıklanmış işlere tarafından olduğu gibi, şirketin bütününde de tanımlanabileceği düşünülebilir Bu da seslenmek oluyor oysa şirketler, çalışanlarının genelinde bazı yetkinliklerin var olmasına uyarı edebilir ve seçmeyatırma ya da eğitim için prosedürlerini buna göre belirleyebilir xfUid21549332760 1549332760 yetkinliklersatiraralariniokumak5c58f11fba332yetkinliklersatiraralariniokumak5c58f11fba332 http:wwwinsankaynaklaricomadmincmdevconsultantBodyImagesasp?fld 4&BodyID 5483Ayrıntılı bir analizle elde edilmiş olan işle ilgili yetkinlikler, tutum bazlı veya yetkinlik bazlı görüşmelerle ölçülebilir Bu nesil görüşmeler, soruların önceden belirtilmiş olduğu yapılandırılmış görüşmelerdir ve geçmiş davranışların gelecek davranışı belirlemede en etkin yol gösterici olduğu görüşü üstüne kurulmuştur Yetkinlik bazlı görüşmeleri öteki meslek görüşmelerinden ayıran özellik de budur, üzerinde durulan özellikler eğitim ya da deneyim gibi özgeçmişinizde yazar bilgilerden ötesinde, davranışsal örneklerdir Buna emrindeki olarak, görüşmeciler işin gerektirdiği yetkinlikleri değerlendirmek için belirtilen durumları içeren sorular sormaktadırlar Başarılı bir görüşmede önemli olan, geçmiş davranışlar ve performans, geçmiş hatalardan ders alma, gelecekteki pozisyona uyum sağlayabilmenin yanı sıra pozisyonun gerektirdiği data ve anlayışın da yansıtılmasıdır Bu tür görüşmelerin iyi yanı, adayların cevaplarını hakiki yaşam deneyimlerine dayandırmalarına olasılık sağlamasıdır GÖRÜŞMEYE HAZIRLANIRKEN Böyle bir görüşmeye hazırlanmak için öncelikle iş tanımını dikkatlice kontrol etmek gerekmektedir İlandaki iş tanımından da çıkarılabileceği gibi, açık olarak yazılmış olan yetkinliklerin önceden belirlenmesi önemlidir Bundan sonra yapmanız gereken, işin gerektirdiği yetkinliklerle ilgili olarak daha önce yaşadığınız durumları ve bu durumlarda neler yaptığınızı düşünmektir Görüşmelerde kullanabileceğiniz ipuçları: Vermeniz istenen cevaplar, sorulan durumlarda bütün ve kesinkes ne yaptığınızdır Sizden istenen, sorulan davranışları, ne süre ve hangi ortamda sergilediğinizi gösteren belirtilmiş örneklerdir Bu yüzden genel cevaplardan kaçının Cevabınız, bana kalırsa yaptıklarınızla ilgili olmalıdır Cevabınızın, durumdaki rolünüzü, varsa karşılaştığınız güçlükleri, nasıl üstesinden geldiğinizi, alternatif tavır biçimlerini ve bu durumda öğrendiğiniz şeyleri içermesi beklenir Görüşmeyi yapan kişi detayları dinlemek isteyeceğinden, cevabınızı üsteleyen sorular sorabilir Sorulara vereceğiniz, yetkinliklere dayalı, iyi yapılandırılmış cevaplar sizi görüşmelerde ayrıcalıklı duruma getirecektir Yapılandırılmış cevaplarınızın şunları içermesine dikkat edin: • İçinde bulunulan koşul • Durumun gerektirdiği görev ve sorunun çözümü için düşündükleriniz • Sorunu çözmek için yaptıklarınız • Ulaştığınız sonuçlar Bu tür mülakatlarda önemi olan pozisyonun gerektirdiği yetkinliklerin sizde bulunup bulunmadığını ölçmesidir böylece sonuçların olumlu ya da olumsuz olmasından fazla, yetkinliğin gerektiği duruma nasıl yaklaştığınız, durumdan neler öğrendiğiniz ve öğrendiklerinizi sonrasında nasıl kullandığınız önemlidir YETKİNLİK ÖRNEKLERİ Peki, meslek ilanlarında belirli yetkinliklerle ne kast ediliyor ve bu yetkinlikler görüşmede nasıl ölçülebilir? Altında, mesleki uzmanlık ve deneyimin yanı sıra şirketler kadar genelde değinilen yetkinlik örnekleri ve bunların hangi sorularla ölçülebileceğine dair örnekler bulabilirsiniz: Çözümsel düşünme: Bir problemi mantıklı, sistematik bir yaklaşımla ele alabilme yeteneğidir Bu yetkinlik bir problemle karşılaşıldığında, alternatifler arasında karşılaştırma yapma, verilen bilgilerdeki tutarsızlıkları yakalama, bir problemi parçalarına ayırarak ve her parçayı detayıyla ele alarak yaklaşım, karar verirken olası hasar, tehlike ve galibiyet şanslarına dikkat etme ve yapılacakların önceliğini belirleme gibi yaklaşımlara sahip olmayı içerir Analitik düşünme yetkinliğini ölçen sorulara verdiğiniz cevapta, akademik veya iş hayatınızda karşılaştığınız bir soruna (gerçekleştirdiğiniz projede ya da tezinizi yazarken karşılaştığınız bir sorun olabilir) nasıl yaklaştığınızı anlatabilir ve cevabınızın yukarıda açıklanmış noktaları içermesine dikkat edebilirsiniz Problem çözme ve karar alabilme: Bu yetkinlik, sorunlarla karşılaştığınızda onları en üye indirmek için çalışmayı mı yoksa onlardan kaçınmayı mı seçim ettiğinizle ilgilidir Örnek sorular: *Çatışan önceliklerinizin olduğu bir durumu ve bu durumu nasıl çözdüğünüzü anlatınız *Diğerlerinin çözülemez gördüğü bir soruna çözüm bulduğunuz bir durumu anlatınız Ne yaptınız ve sonuç ne oldu? *Geçen yıllarda yaşadığınız kayda değer sorunları ve bunlarla nasıl baş ettiğinizi anlatınız Kuvvetli irtibat ve etkileme: Dinleyiciler üstünde etki bırakabilecek ve ikna edici yazılı ve sözlü irtibat planlama ve iletişim kurabilme yeteneğidir Diğerleri üzerinde güçlü bir etki bırakacak bilgileri vermek ve sunmak, dinleyenlerin seviyesine kadar irtibat arabulucu yeğlemek, önemli noktaları vurgulamak için öykü, benzetme veya örnekler bulmak, iletişimi daha etkili kılabilmek için görsel bilgilere müracaat etmek ve savunulan konuyla ilgili öbür iddialar sunmak manâlı noktalarıdır Örnek sorular: *Başka birinin fikrini değiştirdiğiniz bir durumu anlatınız *Bireysel gelişiminizde etkin olan bir insan veya olaydan bahseder misiniz? Bu nesil sorularla karşılaştığınızda, ikna edilmesi zorlama bir kişiyi ikna etmeyi başardığınız bir durumu anlatabilirsiniz Kayda Değer olan onu ikna etmek için nasıl bir yol izlediğinizdir Yukarıdaki misal sorulara ek olarak, sizden röportaj yapanları bir konu üzerinde ikna etmeniz de istenebilir Elastikiyet, başkalaşım odaklılık ve gelişime tarafsızlık: Meslek yerindeki, rollerdeki ve iş çevresindeki değişimlere harmoni sağlamadaki başarıyı, bir kimsenin kendini başkalaştırmak için isteğini belirtir Kendi fikri dışındaki fikirlere bahşedilen tartı, yeni organizasyonel yapılara, prosedürlere ve tekniklere tarafsızlık bakış, biri başarısız olursa diğer bir stratejiye geçme gibi noktaları içerir Misal soru: *Çalıştığınız proje diğer birisine verilse veya ayrıntılarıyla kaldırılsa nasıl tepki verirdiniz? Stres aşağı çalışabilme: Stresli ve rakip durumlarla etkili bir şekilde başa çıkma, bu tür durumlarda iyi kararlar verebilme, sakin ve içten çalışabilme ve diğerlerini sakinleştirme özelliğidir Örnek soru: *Kendinizi baskı altında hissettiğiniz bir olayı anlatınız Neler yaşadınız, durum nasıl sonuçlandı? Netice odaklılık: Bireyin hedeflerine varmak konusundaki motivasyon ve kapasitesiyle ilgilidir Zorlayıcı ama başarılabilir hedefler kurmak, engeller ve hayal kırıklıkları karşısında hedeflerine tabi kalmak, problem çözme ve işleri yapmada aciliyet bilincine sahip elde etmek vurgulanabilecek noktalardır Başa çıkılmaz engeller karşı vazgeçmeyi mi yahut onlarla başa çıkmayı mı seçim ettiğinizi, defalarca ısrar etmenizi sağlayacak kararlılıkta olup olmadığınızı ölçmek için aşağıdaki sorular sorulabilir; *Zorunlu bir hedefe gelmek için çok çalıştığınız bir zamanı anlatınız Böyle bir soruda, bulunduğunuz durumun tüm olumsuzluklarına karşın hedefinize ulaşmak için nasıl uğraş gösterdiğinizi anlatabilirsiniz Alıcı odaklılık: Müşterileri dinlemeyi ve anlamayı, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılayarak memnun etme sağlamayı içerir Alıcı odaklı çalışan, onalrın ihtiyaçlarına en yüksek önemi verir, müşterilerle profesyonel ve kibar olarak, empati ile ilgilenir Misal soru: *Geçmişte sinirli veya kızgın bir müşteriyle ilgilendiğiniz bir örnek verebilir misiniz? Şart neydi? Niçin oluştu? Siz ne yaptınız? Sorun nasıl çözüldü? Ekip çalışması: Ekip çalışması, birlikte çalıştığınız insanları, kişiliklerini, ihtiyaçlarını ve motivasyonlarını anlamayı gerektirir Alıştırma arkadaşlarınızın şehvetli, kişisel ve profesyonel gelişimine katkıda bulunup bulunmadığınız, iki taraflı kararlara katılıp katılmadığınız, takımın ortamına nasıl katkıda bulunduğunuz gibi noktaların cevabınızda bulunmasına uyarı etmelisiniz *Belirli bir sonuçlanmak için bir takımın parçası olarak çalıştığınız zamanı anlatınız Takıma katkınız nasıl oldu? Çatışmayla karşılaştınız mı, karşılaştıysanız nasıl çözdünüz? *Birlikte çalıştığınız ekipte ortaya meydana çıkan bir problemi anlatınız Bu soruya verilebilecek cevaplarda, öğrenci kulüpleri gibi ekip çalışmasının ön planda olduğu durumlardan örnekler seçebilirsiniz Kendini tanıma: Bu nitelik, enerjik ve güçsüz yanlarınızı değerlendirmede nesnel ve eleştirel olup olmadığınızla ilgilidir Örnek soru: *İnisiyatif gösterdiğiniz bir durumu anlatınız *Kendinizi nasıl tanımlarsınız? *Arkadaşlarınız sizi bize nasıl anlatır? *GüçlüÇelimsiz yönleriniz nelerdir? *Geçen yıl içinde performansınızla ilgili hoşnut olmadığınız bir durumu anlatır mısınız? Etkin dinleme: Diğerlerinin söylediklerine dikkat etmeyi, söylenenleri anlayışlı olmak için uğraş göstermeyi, uygun sorular sormayı ve söylenenleri kesmemeyi içerir Bu yetkinlik için özel olarak soru sorulmasına lüzum olmayabilir, görüşmeyi yapanlar sizin bire bir dinlemede nasıl olduğunuzu görüşme sırasında çıkaracaklardır Dikkat etmeniz gereken nokta, söylenenleri kesmeden, göz teması kurmaya çalışarak ve ilgilendiğinizi belirten ipuçlarıyla (yerinde yerlerde sorular sorarak veya gövde dilinizi kullanarak) görüşmeyi sürdürmenizdir Süre yönetimi, planlama ve organizasyon: Stratejik hedeflere uygun bir şekilde ayrıntılı ve gerçekçi planlar yapmayı, riskler için hazırlıklı olmayı, iş için zorunlu kaynakları belirleyip zamanlı bir şekilde organize etmeyi, günlük işleri dengelemeyi ve zamanı etkili kullanmayı içerir Misal sorular: *Kendi zamanınızı ve hedeflerinizi nasıl yönetirsiniz? Önceliklerinizi nasıl belirlersiniz? *Kısa sürede son vermek zorunda olduğunuz bir işi anlatınız Iş görüşmelerine hazırlanırken kullanılabilecek ve işe yarayacağı muhakkak tek bir yol bulunmamaktadır Ama yetkinlik bazlı görüşmelere hazırlanırken yukarıdaki noktalara dikkatli olmak ve geçmişteki benzer durumlarda neler yaptığınız üzerine dikkate almak, yapacağınız görüşmeler için avantaj sağlayacaktır Referanslar: Markus, LH, CooperThomas, HD ve Alpress, KN (2005) Confounded by Competencies? An Evaluation of the Evaluation and Use of Competencies New Zealand Journal of Psychology, Vol34(2), 117126 Nybo, G (2004) Personnel development for dissolving jobs: towards a competency based approach? International Journal of Human Resource Management, 15(3), 549564 Preparing for a competencybased, Learning From Experience (LFE), interview http:wwwjobsbpagovsesLFEInterviewPreparation%20for%20the%20Webpdf BehavioralCompetencybased Interviews VUW Career Development and Employment UNIDO Competencies http:wwwunidoorguserfilestimminskUNIDOCompetencyModelPart1pdf http:wwwworkforcecomarchivearticle231174php http:wwwallaboutmedicalsalescomcompetencyhtml insankaynaklaricom ekibi