Yılbaşı ve Noel Tarihi

Her yıl miladi takvimde 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan gece ulkemizde, hıristiyan aleminde ve dunyanın pek cok ulkesinde yılbaşı olarak kutlanıyor Ulkemizde bazıları bu geceyi taşkınlığa varan bir coşkuyla kutlarken, geniş bir kesim kendisine gore ceşitli eğlencelerle gecirmektedir

Bazılarımız da en azından İslam dışı bir kulture ait olduğu icin bu gece yapılan her turlu kutlamaya haklı olarak şiddetle karşı cıkmaktadır

Hıristiyan dunyası, Noel ve yılbaşını Hz İsa as' ın doğumu ile ilişkili olarak kutlarken, musluman dunya yılbaşını yeni bir yılın gelişi olarak algılamaktadır Ancak ceşitli hıristiyan gruplar, Noel ve yılbaşına hıristiyan kaynaklı değil de putperest kaynaklı olduğunu soyleyerek karşı cıkarken, musluman gruplar da Noel ve yılbaşının İslamiyet'le ilgisinin olmadığını ifade etmektedirler Dolayısıyla bu durum her yıl ulkemizde tartışmalara sebep olmaktadır

Yılbaşı ile Noel aynı şey mi?

Noel, kok olarak Galya dilindeki ( keltce ) yeni manasına gelen “ noio ile guneş manasına gelen “ helin birleşmesiyle oluşmakta ve “yeni guneş sozunu ifade etmektedir Noel kelimesi o devrin putperest toplumunda yeni yılın başlangıcında yapılan şenliklere ad olmuştur Mutlu bir olayı karşılamak ve kutlamak icin Roma doneminde yaşayan halk, duygularını “ noel , noel diye bağırarak dile getirirdi

Noel kelimesinin bugunku anlamının kaynağına gelince; Fransızca “haber anlamındaki “ nowell kelimesinden gelen Noel, Almanca'da “kutsal gece anlamındadır İngilizce orijinali “ Christ's mass (Mesih'in ayini) olan “ Christmass ise hem Noel kelimesinin karşılığı olarak kullanılmaktadır ve hem de Noel'de Mesih'in doğum gunu icin yapılan ayin ve kutlamayı ifade etmektedir

Miladi takvim başlangıcı olan yılbaşının Noel kutlamalarıyla ilgisi yoktur Cunku Noel kutlamalarının temelinde Hz İsa as' ın doğumunu kutlama geleneği yatmaktadır Eskiden Romalıların yılı 1 Ocak'ta başlıyordu ve bu kullanım Ortacağ'da bazı ulkelerde surmuştu İşte bu miladi takvim Hıristiyanlık'tan once kabul edilmişti ve Julien takvimi olarak bilinegelmişti Bu miladi takvimin Papa XII Gregorius tarafından 1582 yılında toplanan konsilde hıristiyanlar tarafından da kullanılmasına karar verilmiştir

Ancak, 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan gece yapılan yeniyıl kutlamaları Noel şenliklerine ozenilerek edinilmiş bir alışkanlıktır Bu durumuyla yılbaşı ve Noel temelde birbirinden farklı olmakla birlikte, adet ve gelenekler acısından karışmış vaziyettedir Muslumanlar acısından meselenin problemli noktası burasıdır

Hz İsa'nın doğumu

Gorulduğu gibi Noel ve yılbaşı meselesi Hz İsa as ile ilgili gosterilmekte ve O'nun doğumuna odaklanmaktadır Ancak Hz İsa'nın doğumunun gercek tarihinin kesin olarak bilinmediği konusunda batılı kaynaklar ittifak halindedir

Hz İsa as'ın doğumu yalnızca Luka ve Matta İncili'nde soz konusu edilmekte, ancak her ikisinde de farklı anlatılmaktadır Her şeyden once kış mevsiminde doğmadığı kesindir Cunku Luka İncili'ne gore Hz İsa doğduğu zaman cobanlar cayırlarda surulerini otlatmakta idiler ( Luka , 2:8 ) Bizzat Eski Ahit, kış mevsiminin, cobanların acık havada barınamayacak kadar yağışlı olduğunu soylemektedir (Ezra, 10:9 , 13) Bu yuzden cobanlar surulerini yağmurdan korumak icin en gec 15 Ekim'de yuksek otlaklardan indiriyorlardı Bu yuzden Hz İsa'nın, bizzat hıristiyan kutsal kitabına gore bu tarihten sonra doğmuş olması mumkun değildir

Bunun yanında, Hz Yahya as' ın yahudi Fısıh (mayasız ekmek) bayramında doğduğuna ve Fısıh bayramı 15 Nisan'da kutlandığına gore, Hz Yahya'dan altı ay sonra doğan Hz İsa'nın Ekim ayı icinde doğmuş olması gerekmektedir

Bunlardan başka her iki İncil'deki Hz İsa'nın doğumu ile ilgili tarihi rivayetten de kesin tarihi bulmak mumkun değildir Luka'dan anlaşıldığına gore, Kral Hirodes Arhelas zamanında doğmuştur Kendisine Hz İsa'yı oldurme gayesiyle yeni doğan cocukları katletme fiili atfedilen bu kral, milattan once 4 ila milattan sonra 6 yılları arasında yaşamıştır Bu durumda Hz İsa'nın doğumu bu yıllar arasında herhangi bir tarih olmaktadır

Noel'in kaynağı

Gorulduğu gibi Hz İsa as'ın doğum yılı tam olarak belli olmadığı gibi, gunu de belli değildir Bugun Doğu kiliselerince kutlanan 6 Ocak tarihi ile Batı kiliselerince kutlanan 25 Aralık tarihinin Hz İsa'nın doğum gunu ile hicbir ilgisi yoktur 25 Aralık Roma putperestlerinin guneş tanrısı anısına kutladıkları bir bayram iken, 6 Ocak putperest Greklerin zaman tanrısı Aion'un anısına kutladıkları bir bayramdır Hıristiyanlık sonrası, her iki bayram Hz İsa anısına kutlanan bayram olarak değiştirilmiştir

Bunun yanında 25 Aralık tarihi, eski dunyada bir tarih hatası olarak bugunku 21 Aralık'ın yerine kısa gunlerin başladığı kış gundonumu olarak kabul edilmiştir Buna gore Romalı putperestler, 21 Eylul tarihinden itibaren guneş ışınlarının gitgide zayıflaması karşısında guneş tanrısının kendilerini terk ettiği endişesiyle, 25 Aralık'ta kurbanlar kesip ibadet etmeye ve yalvarmaya başlıyorlardı Bu tarihten itibaren guneş ışınlarının yeniden yukselmesiyle dualarının kabul edildiği inancıyla her yıl bunu devam ettirmeye ve bunun anısına kutlamalar yapmaya başlamışlardı Boylelikle bu tarih, guneş tanrısının karanlık ve zulmet uzerindeki egemenliğinin başlangıcı kabul edilmi şti

İşte Hz İsa as' ın doğumu da, “Tanrı'nın ışığının kufur karanlığı uzerindeki egemenliğinin belirtisi kabul edilerek, bu tarih Hz İsa'nın doğumuna uyarlanmıştır

Bir hıristiyan bayramı olarak Noel kutlamalarının başlaması

Roma'da Hz İsa as' ın doğumu anısına kutlanan bayramlarla ilgili en eski tarih olarak, 325 ve 336 tarihleri soz konusu edilmektedir Buna gore Noel bayramı İmparator Konstantin'in saltanatının sonundan itibaren kutlanmaya başlanmıştır 354 yılında Papa Liberius 24 Aralık'ı 25 Aralık'a bağlayan geceyi Hz İsa'nın doğum gunu yıldonumu olarak ilan etmiştir Doğu hıristiyanları ise 6 Ocak tarihini ucuncu yuzyıldan itibaren Hz İsa'nın doğumu olarak kutlamaya başlamıştır

Anlaşıldığı uzere, Hıristiyanlığın ilk yıllarında Hz İsa as' ın doğum gunu anısına kutlanan bir bayram yoktur ve bu, Noel ve yılbaşı kutlamaları altında asırlar sonra Hıristiyanlığa dahil edilmiştir

Noel Baba ve Noel Ağacı

Noel Baba, Noel gecesi cocuklara hediye dağıttığına inanılan kalpaklı, bembeyaz sakallı ve kırmızı cubbeli efsanevi bir şahsiyettir Unlu hıristiyan azizi Nicolas ile bir ilgisi olmamasına rağmen, şimdiye kadar bu kişi ile ozdeşleştirilmiştir

Aziz Nicolas , milattan sonra 4'uncu asırda Myra'da, yani bu gunku Antalya'ya bağlı Fenike Kaş karayolu uzerinde bulunan ve şu anda Kale ismindeki Derme ilcesinde yaşadığına inanılan efsanevi bir hıristiyan azizidir Santa Claus adıyla tanınan Aziz Nicolas'ın hayatı ceşitli mitoslarla suslenmi ştir Fakir ve gucsuzlere yardım ettiğine, evlilik cağındaki genc kızların ceyizlerini duzduğune ve kucuk cocuklara hediye dağıttığına ve denizcileri koruduğuna inanılır

İşte bu mitoloji kahramanı zamanla hıristiyanlaştırılarak turizm gayesiyle once Aziz Nicolas'a sonra da Noel Baba'ya donuşturulmuştur Bununla da yetinilmeyerek, 1981 yılından itibaren her yıl Antalya Demre'de Noel Baba şenlikleri duzenlenmeye ba ş lanmı ştır Hıristiyan cemaatin bulunmadığı bu yerde yeniden restore edilen kilisenin bahcesine bir de Noel Baba heykeli dikilmiştir Butun bu calışmaların, masum gorunuşler altında aslında misyonerlik calışmalarının uzantısı olduğundan musluman halk endişe etmektedir

Eski kulturlerden alınan Noel kutlamalarına, daha sonra yine putperest adet ve torenlerinden alınan “Noel Ağacı eklenmiştir Menşe itibariyle Hz İsa as ile ilgili değildir ve tamamen putperest kaynaklıdır Cunku eski dunyada sarmaşık, defne, cam gibi yapraklarını dokmeyen ağaclar, ebedi genclik ve yaşam sembolu olarak kabul edilmekteydi

Ciceklerle, mumlarla ve rengarenk suslerle bezenen cam ağacının, Kelt rahiplerin tanrılarına armağanlarına astıkları meşe ağacının yerini aldığı soylenmiştir Noel'de cam kesmenin, Baltık sahillerinde yaşamış Totonların dininden bir kalıntı olduğu uzerinde de durulmuştur

Sonuc ve Değerlendirme

Gorulduğu uzere, Noel kutlamaları yoluyla eski kulturlerdeki paganputperest adet ve gelenekler, Hz İsa as' ın doğumu adı altında Hıristiyanlığa dahil edilmiş, İslam dunyasına ve dunyanın diğer bolgelerine de “yılbaşı adı altında yayılmıştır

Noel ve yılbaşı birbirinden farklı olgulardır Bugun Hıristiyanlığa gore Noel, Hz İsa'nın doğumu hatırasına kutlanan yıllık bir ibadet iken, yılbaşı tamamen dunyevi bir olgudur Bize gelince, yeni yılın muslumanlar acısından takvim değişikliğinden ote hicbir anlamı yoktur

Sonuc olarak Noelyılbaşı kutlamaları adı altında yapılan kutlamaların İslam dini ile bir alakasının olmadığı gibi, aslında menşe itibariyle Hıristiyanlıkla da alakası yoktur

Hele bu geceki icki, kumar gibi haramları ve korpecik cam kesimini onaylamak kesinlikle mumkun değildir



Noel ve Yılbaşı Uzerine Ahmet HUSEYİNOĞLU • Semerkand Dergisi
alıntı