Yıldırımlar ve Gama Işınları Arasında Bağlantı Keşfedild

Bilim kişileri fırtına bulutlarındaki iki farklı gamma ışını hadisesini birbirleriyle ilişkilendirdi. Bunun sonucunda da zayıf ve kısa periyodik gamma ışını aktivitelerinin yıldırımları oluşmasında rol aldığını düşünüyorlar.

Bilim kişilerinin incelemiş olduğu iki hikaye var, bunlardan birisi epeyce zayıf olan ve yalnızca bir dakika kadar süren “gamma ışını parlaması” gayrısı ise çok daha güçlü ve ağır olan ama çok kısa süren “topraksal gamma ışını parlamaları” (TGFs).


Bu iki hadisenin da fırtına bulutlarının içinde meydana geldiği ve hikayelerin, hızlanan elektronların getirdiği negatif ve müspet yüklere bağlı olarak gerçekleştiği uzun devirdir biliniyordu. Lakin bilim kişileri bu hadiselerin tam olarak nasıl olduğunu ve yıldırımla olan kontaklarını tam olarak anlamamıştı.

Ama, yakın bir devirde hikayelerin bir yıldırım çakmasıyla bir arada gözlendi. Bu, araştırmacıların yıldırımlarla ilgili soruları cevaplamalarına yardımcı oldu.


Japonya’daki Tokyo Üniversitesi’ndeki bir astrofizikçi olan Yuuki Wada, “Kanazawa’daki bir kış fırtınasında, araçlarımız TGF’nin ve yıldırım çakmasının tıpkı anda gerçekleştiğini gözlemledi. Bu nispeten yaygın bir durum ama tuhaf bir biçimde tıpkı bölgede ve tıpkı devirde gamma ışını parlaması da gözlemledik” dedi.

Araştırmacı, “Ayrıca, yıldırım çaktıktan sonra parlama bir anda ortadan kayboldu. Bütün bunlardan yola çıkarak bu hadiselerin irtibatlı olduğunu söyleyebiliriz ve irtibat birinci kere bu biçimde gözlemlendi” formunda bir açıklamada bulundu.





Bilim kişileri gamma ışını etkinliklerinin; elektronların, nitrojen atomlarının çekirdekleriyle etkileşime girdiği için yıldırımlarla birlikte gerçekleştiğini biliyorlardı lakin bu iki vukuat daha evvel yalnızca bir defa daha birlikte gözlemlenmişti ve bu gözlemin sonuçları, rastgele bir çıkarım yapmak için kâfi değildi.

Araştırmacılar, en son yapmış oldukları gözlemlerinin sonucunda bu iki vukuatın muhakkak kontaklı olduğunu vurguladı. Ama ne olduğu hakkında daha öğrenmeleri gereken çok ziyade şeyin olduğunun da altını çizdi.


Bu yeni bulgular, Gamma-ray Observation of Winter Thunderclouds (GROWTH) isimli bir araştırma öbeği tarafından ortaya çıkarıldı. Araştırma kadrosu Kanazawa’daki mekteplerin ve sair binaların çatılarına yerleştirilen araçları kullanıyor.

Bilim kişileri, gamma ışını parlamalarının yıldırımlara yalnızca eşlik etmediğini, onların oluşmasına neden olduğunu söylüyor. Gelgelelim bu mevzu hakkında cevaplanması gereken 2 ana soru var. Bunlar: “TGF’ler neden nadiren yıldırımlarla birlikte görünüyor ve TGF’ler neden oluyor?”


Daha çokça araştırma ve daha ziyade aracın farklı alanlara yerleştirilmesi, bilim beşerlerine bu soruları cevaplamakta yardımcı olabilir. Ayrıyeten bütün bunlar, meteorolojistlerin yıldırımların nereye çakacağını daha hakikat bir halde varsayım etmesine de yardımcı olabilir.

Wada, “Daha çokça araç kullanarak, oluşturduğumuz modelleri daha da geliştirebiliriz. Şu anda tam kesin olmasa da şayet yerinde araç verisine ulaşırsak, 2 kilometre uzaklıktaki yıldırımların nereye düşeceğini 10 dakika evvelden kestirim edebiliriz” halinde bir açıklama yaptı.

Araştırma, Communications Physics’te yayınlandı.