Cevap: yoğunluk konusu yardım
Bazı maddeleri birbirinden ayırt etmek kolaydırOrneğin su ile sutu birbirinden kolaylıkla ayırt edebilirizFakat etil alkol ile suyu kolay kolay ayırt edemeyiz
Maddeleri birbirinden ayırt ede bilmek icin ozkutle, erime noktası, donma noktası, esneklik ve ozısı gibi ayırt edici ozelliklerden yararlanılır
Bir maddenin birim hacminin kutlesine ozkutle veya yoğunluk denirBirim hacim olarak 1 cm3, kutle birimi olarak da g alırsak, ozkutle birimi gcm3 olur
Bir maddenin kutlesi(m) hacmi(v) bilinirse ;o maddenin ozkutlesi (d), d mv bağıntısı ile bulunabilir
Bir maddenin kutlesi ile hacmi orantılı oalrak değişmektedirAynı madde icin kutlenin hacme oranı sabittir
Uluslar arası birim sisteminde (SI) kutlenin birimi kg hacmin birimi m3 tur Buna gore ozkutlenin birimi kgm3 olur Yani hacmi 1m3 olan cismin kutlesi, ozkutleyi verir
Gunluk yaşantıda ve laboratuar ortamında kutle birimi olarak gram (g) , hacim birimi olarak litre veya santimetrekup (cm3) kullanılmaktadırBuna gore ozkutle birimi gL veya gcm3 olmaktadır
Katıların Ozkutlesi
Ozkutlenin olcule bilmesi icin once kutle ve hacim olculmesi gerekirKutle ve hacim olculmesi katı, sıvı ve gazlarda farklı yontemlerle yapılmaktadır
Katılar geometrik bir şekle sahip olduklarında, boyutları olculerek hacim hesaplanır Kutlede eşit kollu terazi ile olculur Kutlehacim oranından ozkutle bulunur
Sıvıların Ozkutlesi
Sıvıları birbirinde ayırt etmenin en kolay yolu yoğunluğunu bulmaktırSıvıların yoğunluğu dansimetre yada piknometre ile olculur
Kutlehacim oranı sıvının miktarına değil, turune bağlıdırBu yuzden farklı olan sıvı maddelerin kutlehacim oranları da farklıdırOzkutle sıvılar icin ayırt edici bir ozelliktir
Sıvı karışımının ozkutlesi bulunurken sıvıların birbiri icinde cozunup, cozunmediğine dikkat etmeliyizSıvılar birbiri icinde cozunuyorsa hacim kuculmesi olur, cozunmuyorsa olmaz
Eğer sıvılar birbiri icinde cozunmuyorsa karışımın ozkutlesi:
dk mtop vtop m1 + m2 v1 + v2 bağıntısından bulunur
Karışımdaki sıvıların hacimleri eşit ise :
Dk m1 + m2 v1 + v2 d1v + d2v v + v bağıntısından bulunur
Karışımdaki sıvıların kutleleri eşit ise:
Dk m1 +m2 v1 +v2 m + m m d1 + m d2 bağıntısından bulunur
Gazların Ozkutlesi
Gazların kutlehacim oranını olcmek,katı ve sıvılara gore oldukca zordur Cunku gazların cok buyuk hacimleri doldurması kutlenin ve hacmin olculmesini gucleştirirAyrıca gazların hacimleri sıcaklık ve basınc etkisi ile onemli olcude değişmektedirBu nedenle gazların ozkutlesi sabit değildir
Bazı maddeleri birbirinden ayırt etmek kolaydırOrneğin su ile sutu birbirinden kolaylıkla ayırt edebilirizFakat etil alkol ile suyu kolay kolay ayırt edemeyiz
Maddeleri birbirinden ayırt ede bilmek icin ozkutle, erime noktası, donma noktası, esneklik ve ozısı gibi ayırt edici ozelliklerden yararlanılır
Bir maddenin birim hacminin kutlesine ozkutle veya yoğunluk denirBirim hacim olarak 1 cm3, kutle birimi olarak da g alırsak, ozkutle birimi gcm3 olur
Bir maddenin kutlesi(m) hacmi(v) bilinirse ;o maddenin ozkutlesi (d), d mv bağıntısı ile bulunabilir
Bir maddenin kutlesi ile hacmi orantılı oalrak değişmektedirAynı madde icin kutlenin hacme oranı sabittir
Uluslar arası birim sisteminde (SI) kutlenin birimi kg hacmin birimi m3 tur Buna gore ozkutlenin birimi kgm3 olur Yani hacmi 1m3 olan cismin kutlesi, ozkutleyi verir
Gunluk yaşantıda ve laboratuar ortamında kutle birimi olarak gram (g) , hacim birimi olarak litre veya santimetrekup (cm3) kullanılmaktadırBuna gore ozkutle birimi gL veya gcm3 olmaktadır
Katıların Ozkutlesi
Ozkutlenin olcule bilmesi icin once kutle ve hacim olculmesi gerekirKutle ve hacim olculmesi katı, sıvı ve gazlarda farklı yontemlerle yapılmaktadır
Katılar geometrik bir şekle sahip olduklarında, boyutları olculerek hacim hesaplanır Kutlede eşit kollu terazi ile olculur Kutlehacim oranından ozkutle bulunur
Sıvıların Ozkutlesi
Sıvıları birbirinde ayırt etmenin en kolay yolu yoğunluğunu bulmaktırSıvıların yoğunluğu dansimetre yada piknometre ile olculur
Kutlehacim oranı sıvının miktarına değil, turune bağlıdırBu yuzden farklı olan sıvı maddelerin kutlehacim oranları da farklıdırOzkutle sıvılar icin ayırt edici bir ozelliktir
Sıvı karışımının ozkutlesi bulunurken sıvıların birbiri icinde cozunup, cozunmediğine dikkat etmeliyizSıvılar birbiri icinde cozunuyorsa hacim kuculmesi olur, cozunmuyorsa olmaz
Eğer sıvılar birbiri icinde cozunmuyorsa karışımın ozkutlesi:
dk mtop vtop m1 + m2 v1 + v2 bağıntısından bulunur
Karışımdaki sıvıların hacimleri eşit ise :
Dk m1 + m2 v1 + v2 d1v + d2v v + v bağıntısından bulunur
Karışımdaki sıvıların kutleleri eşit ise:
Dk m1 +m2 v1 +v2 m + m m d1 + m d2 bağıntısından bulunur
Gazların Ozkutlesi
Gazların kutlehacim oranını olcmek,katı ve sıvılara gore oldukca zordur Cunku gazların cok buyuk hacimleri doldurması kutlenin ve hacmin olculmesini gucleştirirAyrıca gazların hacimleri sıcaklık ve basınc etkisi ile onemli olcude değişmektedirBu nedenle gazların ozkutlesi sabit değildir