Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) evvelki gün açıkladığı büyüme bilgileri, 2018'in Ağustos ayında rahip kriziyle patlak veren ekonomik krizin ağır faturasını da ortaya çıkardı.
Fabrikaların kapanmasına, çok sayıda emekçinin işini kaybetmesine neden olduğu halde adeta görmezden gelinen krizin ulusal ekonomimizden 162 milyar 422 milyon doları (yaklaşık 933 milyar TL) alıp götürdüğü hesaplandı.
İktidar tarafından bir türlü kabul edilmeyen kriz ülke iktisadında büyük kayıplara yol açarken halk da kişi başına 2 bin 129 dolar, yani bugünkü kurlarla yaklaşık 12 bin 241'er TL gelir kaybına uğradı.
TÜİK bilgilerine nazaran, ekonomik krizin şimdi ortaya çıkmadığı geçen yılın ikinci çeyrek devrinde, yani Nisan-Haziran devrinde yıllık GSYH yaklaşık 884 milyar 601 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu.
Bu periyotta kişi başına düşen ulusal gelir de yaklaşık 10 bin 940 dolar civarında seyrediyordu. Fakat bu devrin çabucak akabinde ağustos ayında rahip kriziyle birlikte bozulan ABD-Türkiye münasebetleri ve gümrük vergisi savaşlarıyla döviz kuru süratle tırmandı, iktisat bir anda kendini kriz ortamında buldu.
DÖVİZE OLAN TALEP ARTTI
Krizin başlamasıyla birlikte tüketim süratle yavaşladı, vatandaş kendini garantiye almak için harcamalarını kısarken dövize yönelik talep arttı. Başta inşaat kesimi olmak üzere yatırımlar adeta bıçak üzere kesildi, fabrikalar kapanmaya, iflaslar ve işsizlik süratle artmaya başladı. Bütün bu olumsuz gelişmelerin sonunda bu yılın ikinci çeyrek (Nisan-Haziran 2019) periyoda gelindiğinde GSYH geçen yılki 884.6 milyar dolarlık düzeyinden 722 milyar 179 milyon dolar düzeyine geriledi. Türkiye'nin milletlerarası alanda ekonomik büyüklük sıralamasını da belirleyen GSYH'daki kayıp 162 milyar 422 milyon doları buldu.
Maksatlardan süratle uzaklaşıldı
Kriz, kişi başına geliri de önemli ölçüde eritti. Kriz öncesine denk gelen geçen yılın ikinci çeyrek devrinde, yıllık bazda kişi başına düşen gelirimiz yaklaşık 10 bin 940 dolara ulaşmıştı.
Lakin krizle birlikte iktisat süratle küçülünce kişi başına gelirimiz de 8 bin 811 dolar düzeylerine kadar düştü. Ekonomik kriz yüzünden hem ülke iktisadı trilyon dolar maksadından süratle uzaklaştı hem de kişi başına 10 bin doların üzerinde tutunamaz hale geldi. İktisadın küçülmesinde başta inşaat ve gerçek kesim olmak üzere çabucak hemen tüm bölümlerde yaşanan sert kayıplar tesirli oldu.
Erdoğan Süzer/Sözcü
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.