Yunan Mitolojisi Sozluğu

Yunan Mitoloji Sozluğu
A
Adonis bazı kaynaklarda Afrodit'in oğlu, bazılarında ise sevdiği kişi olarak gosterilmektedir Mitolojide guzelliği ile meşhur bir delikanlıdır, hakkında ceşit ceşit rivayetler vardır Yunalılar onu cicekli ve neşeli ilkbaharın sembolu olarak kabul ederlerdi Bir rivayete gore Adonis vahşi domuz avı sırasında olmuştu Afrodit bu acıya dayanamamış, Zeus'tan onu gormesine izin vermesini rica etmiş Zeus Adonis'e yılın bir kısmını Afrodit'in yanında, geri kalan kısmını ise yer altı oluler dunyasında gecirmesini izin vermişti Adonis saklandığı yer altı dunyasından cıktığı zaman guzel gunler başlıyor, cicekler acıyor, ilkbahar başlıyordu Onun hayatı tıpkı cicekler gibi sınırlıydı, kısa suruyordu Cunku Adonis acılıp gulduğu, gencliğin en guzel ve parlak cağına ulaştığı gun oluyordu Onun olumuyle Afrodit ve periler yas tutar, goz yaşı dokerlerdi Neşeli ilkbahar ve yaz mevsiminden sonra bu nedenle kasvetli ve yağmurlu son bahar gelir

Agamemnon Yunan mitolojisinde Miken kralı, Sparta Kralı Menelaos'un buyuk kardeşi, orduları Truva (Troya) savaşına goturen kumandan Atreus ve Aerope'nin oğludur Yunan orduları Avlid'de Truva'ya yola cıkmak icin toplandıklarında hic ruzgar olmadığına gore Agamemnon Av Tanrısı Artemis ruzgarları serbest bıraksın diye kızı Iphigenia'yı kurban verdi İphigenia, kurban olarak kesileceği sırada Artemis, bir dişi geyik gondererek kızın yerine onu kurban ettirtti ve kızı Artemis tapınağına rahibe yaptı Boylece Artemis ruzgarları serbest bıraktı Truva savaşında kazanılan zaferden sonra Agamemnon guzel Kasandra'yı da yanına alıp evine dondu Agememnon'un karısı Klytaimnestra sevgilisi Aigisthos ile birlikte Agememnon'u oldurduler Oğlu Orestes sonradan babasının intikamını aldı ve annesi ile sevgilisini oldurdu

Agathodaimon Eski Yunan aile inanclarında toprağa bereket, şehirlere bolluk veren Lutuf Tanrısıdır Yunanca Agatha iyi; daimon ruh anlamına gelir Eski bir Yunan yazarı onun bir elinde şarap kadehi, diğer elinde ise buğday başakları tutan bir insan şeklinde gorunduğunu anlatır Sık sık Agathodaimon'un yılan (eve bereket getiren sembol) şeklinde olduğu duşunulurdu

Aias (Aiaks, Ayaks) Troya savaşının iki kahramanının adı Buyuk Ayaks Salamis Kralı Telamon'un oğludur Akhilleus'tan sonra ikinci buyuk kahraman olarak anılmaktadır Akhilleus oldukten sonra onun savaştan elde ettikleri Odysseus'a verilince Ayaks intihar etti Kucuk Ayaks Lokris'li oğludur, cesurluğu ve hızlı koşması ile un kazanmıştı Troya savaşına kırk gemi ile katılmıştır

Aigeus (Eegeus) Atina Kralı Theseus'un babası Theseus Minotauros'a karşı kazandığı zaferden donerken, gemisine zafer işareti olarak beyaz yelken cekmediği icin, babası oğlunun yenildiğini zannederek kendini denize attı, intihar etti O gunden beri bu denize Ege Denizi dendi

Akheron (Akheront) Antik mitolojide yer altı dunyasının, cehennemin ırmağı Aynı zamanda Akherus bataklığından cıkan ve İonia (Yunan) denizine dokulen katranlı bir nehre de verilen addır

Akhilleus (Achilles) Peleus ile Tethys'in oğlu Homeros'un İlyada'sı ile başka epopelerde adı gecen unlu Yunan kahramanı Annesi Tethys onu yara almaz kılmak icin, topuğundan tutarak Styks ırmağına daldırdı Bu sebepten kahramanın, suya batmamış olan topuğundan başka, hicbir yerine ok işlemez, kılıc kesmezdi Onu Kentor Khiron eğitti, ok atmasını, yara tedavisini oğretti Onu cesur, atılgan bir kahraman yapmak icin, aslan iliği ile besledi Bu yuzden Akhilleus, altı yaşına basınca, aslanları oldurmeye, koşan geyikleri yakalamaya başladı Akhilleus'i Troya savaşında savaşması icin ikna etmek pek zor olmadı Kaderinde iki hayattan biri vardı ya kısa, fakat şan ve şerefli bir hayat surecek, yada uzun, fakat sonuk yaşayacaktı Akhilleus tereddut etmeden birinciyi secti ve kaderini belirlemiş oldu, Paris tarafından olduruldu Homeros'a gore Akhilleus Yunanların en buyuk kahramanıdır

Akteon (Aktaion, Aktaeon) Aristeos ile Kadmos'un kızı Autonoe'nin oğludur Yunan mitolojisinde unlu bir avcıdır Rivayete gore Akteon Av Tanrıcası Artemis'i yuzerken cıplak gorduğu icin Artemis onu geyiğe cevirdi

Alkestis (Alceste) Apias ile Anaksibia'nın kızı ve Kral Admestos'un karısı Apollon oğlunun ocunu almak icin Kyklopları oldurduğunde olumlu birine hizmet etmek uzere cezalandırılmış ve Admestos'un surulerine cobanlık etmeye gonderilmişti Hizmeti sırasında Admestos'un geniş kalpliliği karşısında etkilenmiş ve Moirlerden onun yaşamını uzatmalarını istemişti Moirlerin bir şartı vardı; eğer Admestos'un yerine bir kişi kendini feda edip yaşamından vazgecerse Apollon'un bu isteği yerine gelecekti Kendini feda eden kişi karısı Alkestis oldu Rivayete gore Alkestis'in bu fedakarlığından etkilenen yer altı Tanrıları onu yeniden yaşama dondurmuşler Başka bir rivayete gore ise Alkestis'i yaşama Herakles dondurdu

Alkyone (Halkyone) Ruzgarların Tanrısı (Ailos Eole)'nin kızı ve Keyk'ın karısı Keyk, bir deniz kazasında olduğunde karısı Halkyone, kocasının yokluğuna dayanamadı O da kendisini kaldırdı, denize attı Tethys, birbirine bağlı olan bu eşlere acıdı, onları Halkiyon adı verilen bir cift deniz kuşuna cevirdi Kış ortasındaki 2 guneşli haftaya Halkiyon gunleri adını verdiler Soylentilere gore bu gunlerde Halkyone'nin dalgaların uzerindeki yuvasında yumurtalarını bırakabilmesi icin Eole ruzgarları dindirir

Amaltheia Zeus'u sutuyle beslemiş olan keci Rheia Zeus'u Girit adasında bir mağarada Kronos'tan sakladı Zeus burada sihirli keci Amaltheia'nın sutu ile beslendi

Amazonlar Amazonlar, mitoloji kahramanlarına denk savaşcı kadınlardır Eski Anadolu'nun kuzeydoğusunda Karadeniz kıyısına yakın bir yerde yaşadıkları duşunulur Aralarında hic erkek bulunmayan bu kadınlar, mustakil bir devlet kurmuş, Thermodon (Terme Cayı) kıyısında Themiskyra şehrinde bir kralicenin idaresi altında yaşarlarmış Herakles ve Theseus Amazonlarla savaşmışlardı Truva savaşı sırasında amazon kadınları Truvalılar'ın tarafında savaşmış ve bu savaşta kraliceleri Penthesileia ise Akhilleus tarafından oldurulmuştu

Ambrosia Eski Yunanlara gore Olympos Tanrılarının yiyeceği Mitolojiye gore, baldan tatlı ve guzel kokulu olan bu gıdadan yiyenler olumsuzluk kazanıyorlardı

Amphitrite Denizler Tanrısı Poseidon'un karısı Okeanos'la deniz Tanrılarından olan Nereus'un kızı Poseidon Amphitrite evliliğinden bir cok deniz perisi, yarı at yarı insan Triton doğdu

Ananke Eski mitolojide Zaruret, Zorunluluk ve Kader Tanrıcası Oprhic kultunun başlangıcına dek nadiren tapılan bir Tanrıcaydı İnsan şeklinde olduğu duşunulmuştur Romalılar ona Necessitas demişler

Andromakhe Thebae Campus bolgesinin prensi Eetion'un kızı, Hector'un karısı Truva savaşı sırasında babası, kardeşleri ve kocası Akhilleus tarafından oldurulmuştu Troya prensi Hector'dan olan oğlu da Yunanlılar tarafından oldurulmuş, bahtsızlığını busbutun artırmıştı Troya'ya giren Yunanlılar, sağ kalanları da esir olarak goturdukleri zaman, bahtsız Andromakhe, Akhilleus'un oğlu, Neoptolemos'un hissesine duşmuştu Neoptolemos'un olumunden sonra Andromakhe Hector'un kardeşi Helen'le evlenmiştir

Antaios (Anteos) Yunan mitolojisinde Libyalı dev, Poseidon ile Toprak Ana Gaia'nın oğlu Herakles onunla savaştığında zorlanmış, sonradan Antaios'un gucunu uzerine duştuğu Toprak Anadan aldığını anlamış ve onu topraktan ayırarak boğmuştur

Antenor Troya Kralı Priam'ın arkadaşı Yunanlarla gizlice anlaşmış olup Troya'ya ihanet ettiği soylenir

Aphrodite (Afrodit, Venus), aşk ve guzellik Tanrıcası En guzel Tanrıca şuphesiz kızıl saclı Afrodit'ti Afrodit aşk Tanrıcası olup, insanların birbirlerine sevgi ile yaklaşması icin uzerlerine aşk iksirini damlatan, cicekleri ve ağacları baharda rengarenk donatarak,doğayı canlandıran uretken bir Tanrıcadır O ateş Tanrısı olan ve cok sanatkar, ancak topal ve cok fazla yakışıklı sayılmayacak bir gorunume sahip olan Hephaistos ile evlenmiş Afrodit ve Hephaistos'la ilgili mit her ikisinin de temsil ettikleri sanat ve aşk kol kola olması gerektiğini vurgulamaktadır Guzellik, Aphrodite'yle gelirdi Ruzgarları fırtına bulutları onu gorunce kacar, cicekler toprağı susler, denizin dalgaları kahkahalar atardı Onsuz sevinc de, mutluluk da olmazdı Guzel Tanrıca Afrodit'in adı Homeros'un İlyada'da anlattığına gore Truva (Troya) savaşının başlama nedeni olarak anılmaktadır Ağaclardan mersin ağacını, hayvanlardan kumruyu, bazen de serce ile kuğuyu korurdu

Apollon (Phebus) Zeus ile Leto'nun (Latona) oğlu, Artemis'in kardeşi Olimpos Tanrıları icinde guzel sanatlar ve gun ışığının Tanrısı olarak saygınlığını kazanır Olymposluları altın liriyle eğlendiren, cok uzaklara ok atabilen, hastaları iyileştiren, iğleştirme sanatını hastalara ilk oğreten gumuş yayın efendisi okcu Tanrı olarak Yunan şiirlerine gecmiştir Apollon'un ağacı defneydiYaratıların coğu onun icin kutsaldı; ama yunus ile kargaya ayrı bir sevgi beslerdi Karanlık nedir bilmeyen ışık Tanrısı, yalan nedir bilmeyen doğruluk Tanrısı olarak da tanımlanmıştır

Arakne (Arachne) Lydya'lı guzel bir kız Kendini, Tanrıca Athena'dan ustun gorduğu icin orumceğe cevrildi

Ares (Mars) Savaş Tanrısı Zeus ile Hera'nın oğlu Homeros'a gore, son derece katı yurekli, kinci bir Tanrıdır Arkadaşları olan Deimos 'korku', Enyo 'Felaket'; Phobos 'Dehşet'; Eris 'Kavga' ve olum Tanrıları Kerler ile Ares'in yanından hic ayrılmazdı Yunanlılar Ares'i pek sevmezlerdi ve bu nedenle onun tapınağına rastlamak imkansızdır Romalılara gore ise Mars ustun, soylu bir gorunuşu olan hic yenilmeyen bir Tanrıydı Kuşlardan akbaba, hayvanlardan kopek Ares'e aitti

Argos (Arg, Argus) Yunan mitolojisinde bir cok karakterin adı 1 Argos Her şeyi goren yuz gozlu dev Hera icin calışırdı Argos Ruzgar Tanrısı Hermes tarafından oldurulmuş, gozleri ise Hera'nın şerefine tavus kuşunun tuylerini suslemişti 2 Argos Friks kralının oğlu, Argo isimli gemiyi yapmış 3 Argos Odysseus'un kopeği, Odysseus yıllar sonra vatanı Ithake'ye donduğunde onu tanımış ve sevincinden olmuştu 4 Argos Zeus ile Niobe'nin oğlu 5 Argos Argolis bolgesinin baş şehri

Arethusa Yunanistan'da akan Alpleis nehrinin perisi Nehir Tanrısı Alpherios onun guzelliğine hayran olur ve onu yakalamak ister Arethusa Sicilya yakınlarındaki Ortygia adasına kadar koşar ve orada Tanrıca Artemis'in yardımını ister Artemis, peri kızını, bu vurgun avcının takibinden kurtarmak icin onu Ortygia adasında bir ceşmeye cevirir Alpherios'a da acır onu Yunan denizine doken bir nehre cevirir

Ariadne (Ariane) Yunan mitolojisinde Girit Kralı Minos ile Pasiphane'nin kızı Ariadne Minotauros'u oldurmek amacıyla Girit adasına gelen Theseus'a aşık olmuş ve ona labirentte kaybolmamasını sağlayan ip vermiş Minotauros'u olduren Theseus Ariadne'yi kendisi ile goturmuş, sonra da Naksos adasında terk etmiş Adada kalan Ariadne Dionysos'le evlenmiş Bir başka rivayete gore Ariadne adada Artemis tarafından oldurulmuş

Artemis (Diane) Zeus ile Leto'nun (Latona) kızı, Apollon'un kız kardeşi Av Tanrıcasıdır Selvi onun icin kutsaldır Yabani hayvanların hepsini, ozelliklede geyiği, sever

Asia (Asie) Irmak Tanrısı İapetos ve Asie'den gok kubbesini sırtında taşıyan Atlas, Menoetios, Epimetheus, Prometheus doğmuşlar

Asklepios (Esculope) Sağlık ve Hekimlik Tanrısı Apollon'un oğludur Asklepios'un tapınaklarına Asklepion denir Bunlar aynı zamanda İlkcağın hastaneleridir Asklepios'un yılanlarla sarılmış asası bugun de hekimliğin simgesidir

Athena (Minerva) Eski Yunanlara gore, Athena uretici zekanın ve adaletli savaşların Tanrıcasıdır Ulkeyi saldırılardan koruyan bir Tanrıcaydı Athena Bir başka ozelliği, Şehir Tanrıcası olmasıydı; uygarlığın, el sanatlarının, tarımın koruyucusu, dizginin yaratıcısıydı; atları ilk ehlileştiren oydu Onun şerefine şehirlerine Athena adını vermişler Yılan ve baykuş Tanrıcanın sembolleridir Bir adı da Pallas'tır

Atlantis (Atlantide) Batmış bir ulke Eflatun'un (Platon'un) Kritias ve Tiamos adındaki eserlerinde anlattığına gore, denize gomulup yok olmuş buyuk bir ada

Atlas İapetos ve Asie'nin (Klymene'nin) oğulları, Menoetios, Epimetheus ve Prometheus'un kardeşi Pleione Hyas ile Hesperos'un babası Homeros'a gore peri Calpso'nun da babasıdır Titanların, Tanrılara karşı giriştikleri savaşa yenilince Atlas dunyayı, gok kubbeyi omuzlarında taşımak cezasına carptırıldı

Aurora (Eos) Şafak Tanrıcası Gul renkli parmaklara sahip, guzel ve gonul alıcı bir bakireydi Her sabah doğu tarafından goğun kapılarını acarak guneşe yol verirdi