1911’de, İtalyanların Trablusgarp'a hucumu ile başlayan Trablusgarp Savaşı'nda, Ataturk bir grup arkadaşıyla birlikte Tobruk ve Derne bolgesinde gorev aldı 22 Aralık 1911'de İtalyanlara karşı Tobruk Savaşı'nı kazandıktan sonra 6 Mart 1912'de Derne Komutanlığı’na getirildi
Ekim 1912'de Balkan Savaşı başlayınca Ataturk, Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle savaşa katıldı, Dimetoka ve Edirne'nin geri alınışında onemli hizmetler verdi 1913 yılında Sofya Ateşe Militerliği’ne atandı ve 1914 yılında yarbaylığa yukseldi Hayatının ilk aşkını Sofya’da bir Bulgar kızı ile yaşadığı soylenmekteydi
1914’te Birinci Dunya Savaşı başlamıştı ve Osmanlı İmparatorluğu da savaşa girmek zorunda kalmıştı Ataturk, 19 Tumen'i kurmak uzere Tekirdağ'da gorevlendirildi 18 Mart 1915'te Canakkale Boğazı'nı gecmeye kalkan İngiliz ve Fransız donanması ağır kayıplar verince Gelibolu Yarımadası'na asker cıkarmaya karar verdiler 25 Nisan 1915'te Arıburnu'na cıkan Liman Von Sanders yonetimindeki duşman kuvvetlerini, Ataturk’un komuta ettiği 19 Tumen, Conkbayırı'nda durdurdu Canakkale’de kahramanca savaşan Ataturk, Canakkale gecilmez!sozunun de doğduğu bu buyuk askeri başarısıyla albaylığa yukseldi
İngilizler 6–7 Ağustos 1915'te Arıburnu'nda tekrar taarruza gecmişlerdi Anafartalar Grubu Komutanı Ataturk, 9–10 Ağustos'ta komuta ettiği ordusuyla Anafartalar Zaferi'ni kazandı Bu zaferi 17 Ağustos'taki Kirectepe ve 21 Ağustos'taki II Anafartalar Zaferi takip etti
Ataturk, Canakkale Savaşları’ndan sonra 1916'da Edirne ve Diyarbakır'da gorev aldı 1 Nisan 1916'da tumgeneralliğe yukseldi ve Ruslarla savaşarak mus ve Bitlis'in geri alınmasını sağladı Şam ve Halep'teki kısa sureli gorevlerinden sonra 1917'de İstanbul'a giden Ataturk, Veliaht Vahdettin Efendi'yle Almanya'ya giderek cephede incelemelerde bulundu Bu seyahatten sonra hastalanıp, Viyana'ya ve Karisbad'a giderek tedavi oldu Ataturk, 15 Ağustos 1918'de Halep'e 7 Ordu Komutanı olarak geri dondu Bu cephede İngiliz kuvvetlerine karşı kahramanca savaştı Mondros Mutarekesi'nin imzalanmasından bir gun sonra, 31 Ekim 1918'de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'na getirildi ve daha sonra bu ordunun kaldırılması uzerine 13 Kasım 1918'de İstanbul'a gelip Harbiye Nezareti’nde (Bakanlığında) goreve başladı
Kurtuluş Savaşı Yılları (1919 – 1923)
Mondros Mutarekesi'nden sonra İtilaf Devletleri'nin Anadolu'yu işgal etmeye başlamaları uzerine, Ataturk, 9 Ordu Mufettişi olarak 19 Mayıs 1919'da Samsun'a cıktı 22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı genelgeyle Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararının kurtaracağınıilan edip, Erzurum Kongresi ve Sivas Kongresi’ne başkanlık etti 23 Temmuz 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında toplanan Erzurum Kongresi oncesinde, Osmanlı ordusunu bırakıp, Kuvayi Milliye lideri oldu Kuvayi Milliye Arapca kokenli bir sozcuktu ve ulusal kurtuluş ordusu anlamına geliyordu Ataturk’un Kuvayi Milliye tanımı şu şekildeydi:
Hukumet merkezi duşmanların şiddetli cemberi icindeydi Siyasal ve askeri bir cember vardı İşte boyle bir cember icinde yurdu savunacak, ulusun ve devletin bağımsızlığını koruyacak kuvvetlere emrediyorlardı Bu bicimde yapılan emirlerle, devlet ve ulusun aracları temel gorevlerini yapamıyorlardı yapamazlardı da Bu aracları savunmanın birincisi olan ordu da ordu adını korumakla birlikte, elbette temel gorevini yerine getirmekten yoksundu İşte bunun icindir ki yurdu savunmaktan ve korumaktan ibaret olan temel gorevi yerine getirmek, doğrudan, doğruya ulusun kendisine kalıyordu… İşte buna Kuvayi Milliye diyoruz
Kuvayi Milliye sırasında Ataturk kendisine ilk nufus kaydını ve nufus cuzdanını verecek olan Erzurum'un manevi hemşerisi secildi 4 – 11 Eylul 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi'ni toplayarak vatanın kurtuluşu icin izlenecek yolun belirlenmesi icin calıştı 27 Aralık 1919'da Ankara'da heyecanla karşılanan Ataturk, 23 Nisan 1920'de “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir diyerek Turkiye Buyuk Millet Meclisi'ni actı TBMM, ulusal kuvvetlerin tek merkezde toplanması ve Turkiye Cumhuriyeti'nin kurulması yolunda cok onemli bir adımdı Erzurum Milletvekili olan Ataturk, Meclis ve Hukumet Başkanlığına secildi ve Turkiye Buyuk Millet Meclisi, Kurtuluş Savaşı'nın başarıyla sonuclanması icin gerekli yasaları kabul edip uygulamaya başladı 15 Mayıs 1919'da Yunanlılar İzmir'i işgali etmişti Turk kurtuluş mucadelesi bu işgal sırasında Hasan Tahsin tarafından duşmana ilk kurşunun atılmasıyla başladı 10 Ağustos 1920 tarihinde Sevr Antlaşması'nı imzalayarak Osmanlı İmparatorluğu'nu aralarında paylaşan Birinci Dunya Savaşı'nın galip devletlerine karşı once Kuvayi Milliye adı verilen ulus gucleriyle savaşıldı Ancak işgalci emperyalist devletlere karşı başarılı bir mucadele icin duzenli bir ordu gerekiyordu Turkiye Buyuk Millet Meclisi duzenli orduyu kurarak Kuvayi Milliye ve ordu butunleşmesini sağladı Savaş zaferle sonuclandı
Mustafa Kemal yonetimindeki Turk Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın onemli aşamaları ise şoyleydi:
•Sarıkamış (20 Eylul 1920), Kars (30 Ekim 1920) ve Gumru'nun (7 Kasım 1920) kurtarılışı
•Cukurova, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa savunmaları (1919 1921)
•I İnonu Zaferi (6 10 Ocak 1921)
•II İnonu Zaferi (23 Mart 1 Nisan 1921)
•KutahyaEskişehir Muharebeleri (10 24 Temmuz 1921)
•Sakarya Zaferi (23 Ağustos 13 Eylul 1921)
•Buyuk Taarruz, Başkomutanlık Meydan Muharebesi ve Takip Harekatı (26 Ağustos 9 Eylul 1922)
Sakarya Zaferi'nden sonra 19 Eylul 1921'de Turkiye Buyuk Millet Meclisi, Ataturk'e Mareşal rutbesini ve Gazi unvanını verdi Kurtuluş Savaşı, 24 Temmuz 1923'te İsvicre'nin Lozan kentinde imzalanan Lozan Antlaşması'yla sona erdi Bu anlaşma ile Sevr Antlaşması yururlukten kalktı ve Turkiye Cumhuriyet'i Lozan Antlaşması temelleri uzerine kuruldu New York Times Kurtuluş Savaşı’nı kazanmamız, bağımsızlığımıza kavuşmamız ve Lozan Antlaşması’nın başarısı uzerine şunları yazacaktı:
Lozan'ı Ataturk kazandı; son iki yuz yılda ihtiyar Asya'nın Avrupa'ya karşı kazandığı ilk zafer
Ekim 1912'de Balkan Savaşı başlayınca Ataturk, Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle savaşa katıldı, Dimetoka ve Edirne'nin geri alınışında onemli hizmetler verdi 1913 yılında Sofya Ateşe Militerliği’ne atandı ve 1914 yılında yarbaylığa yukseldi Hayatının ilk aşkını Sofya’da bir Bulgar kızı ile yaşadığı soylenmekteydi
1914’te Birinci Dunya Savaşı başlamıştı ve Osmanlı İmparatorluğu da savaşa girmek zorunda kalmıştı Ataturk, 19 Tumen'i kurmak uzere Tekirdağ'da gorevlendirildi 18 Mart 1915'te Canakkale Boğazı'nı gecmeye kalkan İngiliz ve Fransız donanması ağır kayıplar verince Gelibolu Yarımadası'na asker cıkarmaya karar verdiler 25 Nisan 1915'te Arıburnu'na cıkan Liman Von Sanders yonetimindeki duşman kuvvetlerini, Ataturk’un komuta ettiği 19 Tumen, Conkbayırı'nda durdurdu Canakkale’de kahramanca savaşan Ataturk, Canakkale gecilmez!sozunun de doğduğu bu buyuk askeri başarısıyla albaylığa yukseldi
İngilizler 6–7 Ağustos 1915'te Arıburnu'nda tekrar taarruza gecmişlerdi Anafartalar Grubu Komutanı Ataturk, 9–10 Ağustos'ta komuta ettiği ordusuyla Anafartalar Zaferi'ni kazandı Bu zaferi 17 Ağustos'taki Kirectepe ve 21 Ağustos'taki II Anafartalar Zaferi takip etti
Ataturk, Canakkale Savaşları’ndan sonra 1916'da Edirne ve Diyarbakır'da gorev aldı 1 Nisan 1916'da tumgeneralliğe yukseldi ve Ruslarla savaşarak mus ve Bitlis'in geri alınmasını sağladı Şam ve Halep'teki kısa sureli gorevlerinden sonra 1917'de İstanbul'a giden Ataturk, Veliaht Vahdettin Efendi'yle Almanya'ya giderek cephede incelemelerde bulundu Bu seyahatten sonra hastalanıp, Viyana'ya ve Karisbad'a giderek tedavi oldu Ataturk, 15 Ağustos 1918'de Halep'e 7 Ordu Komutanı olarak geri dondu Bu cephede İngiliz kuvvetlerine karşı kahramanca savaştı Mondros Mutarekesi'nin imzalanmasından bir gun sonra, 31 Ekim 1918'de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'na getirildi ve daha sonra bu ordunun kaldırılması uzerine 13 Kasım 1918'de İstanbul'a gelip Harbiye Nezareti’nde (Bakanlığında) goreve başladı
Kurtuluş Savaşı Yılları (1919 – 1923)
Mondros Mutarekesi'nden sonra İtilaf Devletleri'nin Anadolu'yu işgal etmeye başlamaları uzerine, Ataturk, 9 Ordu Mufettişi olarak 19 Mayıs 1919'da Samsun'a cıktı 22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı genelgeyle Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararının kurtaracağınıilan edip, Erzurum Kongresi ve Sivas Kongresi’ne başkanlık etti 23 Temmuz 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında toplanan Erzurum Kongresi oncesinde, Osmanlı ordusunu bırakıp, Kuvayi Milliye lideri oldu Kuvayi Milliye Arapca kokenli bir sozcuktu ve ulusal kurtuluş ordusu anlamına geliyordu Ataturk’un Kuvayi Milliye tanımı şu şekildeydi:
Hukumet merkezi duşmanların şiddetli cemberi icindeydi Siyasal ve askeri bir cember vardı İşte boyle bir cember icinde yurdu savunacak, ulusun ve devletin bağımsızlığını koruyacak kuvvetlere emrediyorlardı Bu bicimde yapılan emirlerle, devlet ve ulusun aracları temel gorevlerini yapamıyorlardı yapamazlardı da Bu aracları savunmanın birincisi olan ordu da ordu adını korumakla birlikte, elbette temel gorevini yerine getirmekten yoksundu İşte bunun icindir ki yurdu savunmaktan ve korumaktan ibaret olan temel gorevi yerine getirmek, doğrudan, doğruya ulusun kendisine kalıyordu… İşte buna Kuvayi Milliye diyoruz
Kuvayi Milliye sırasında Ataturk kendisine ilk nufus kaydını ve nufus cuzdanını verecek olan Erzurum'un manevi hemşerisi secildi 4 – 11 Eylul 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi'ni toplayarak vatanın kurtuluşu icin izlenecek yolun belirlenmesi icin calıştı 27 Aralık 1919'da Ankara'da heyecanla karşılanan Ataturk, 23 Nisan 1920'de “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir diyerek Turkiye Buyuk Millet Meclisi'ni actı TBMM, ulusal kuvvetlerin tek merkezde toplanması ve Turkiye Cumhuriyeti'nin kurulması yolunda cok onemli bir adımdı Erzurum Milletvekili olan Ataturk, Meclis ve Hukumet Başkanlığına secildi ve Turkiye Buyuk Millet Meclisi, Kurtuluş Savaşı'nın başarıyla sonuclanması icin gerekli yasaları kabul edip uygulamaya başladı 15 Mayıs 1919'da Yunanlılar İzmir'i işgali etmişti Turk kurtuluş mucadelesi bu işgal sırasında Hasan Tahsin tarafından duşmana ilk kurşunun atılmasıyla başladı 10 Ağustos 1920 tarihinde Sevr Antlaşması'nı imzalayarak Osmanlı İmparatorluğu'nu aralarında paylaşan Birinci Dunya Savaşı'nın galip devletlerine karşı once Kuvayi Milliye adı verilen ulus gucleriyle savaşıldı Ancak işgalci emperyalist devletlere karşı başarılı bir mucadele icin duzenli bir ordu gerekiyordu Turkiye Buyuk Millet Meclisi duzenli orduyu kurarak Kuvayi Milliye ve ordu butunleşmesini sağladı Savaş zaferle sonuclandı
Mustafa Kemal yonetimindeki Turk Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın onemli aşamaları ise şoyleydi:
•Sarıkamış (20 Eylul 1920), Kars (30 Ekim 1920) ve Gumru'nun (7 Kasım 1920) kurtarılışı
•Cukurova, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa savunmaları (1919 1921)
•I İnonu Zaferi (6 10 Ocak 1921)
•II İnonu Zaferi (23 Mart 1 Nisan 1921)
•KutahyaEskişehir Muharebeleri (10 24 Temmuz 1921)
•Sakarya Zaferi (23 Ağustos 13 Eylul 1921)
•Buyuk Taarruz, Başkomutanlık Meydan Muharebesi ve Takip Harekatı (26 Ağustos 9 Eylul 1922)
Sakarya Zaferi'nden sonra 19 Eylul 1921'de Turkiye Buyuk Millet Meclisi, Ataturk'e Mareşal rutbesini ve Gazi unvanını verdi Kurtuluş Savaşı, 24 Temmuz 1923'te İsvicre'nin Lozan kentinde imzalanan Lozan Antlaşması'yla sona erdi Bu anlaşma ile Sevr Antlaşması yururlukten kalktı ve Turkiye Cumhuriyet'i Lozan Antlaşması temelleri uzerine kuruldu New York Times Kurtuluş Savaşı’nı kazanmamız, bağımsızlığımıza kavuşmamız ve Lozan Antlaşması’nın başarısı uzerine şunları yazacaktı:
Lozan'ı Ataturk kazandı; son iki yuz yılda ihtiyar Asya'nın Avrupa'ya karşı kazandığı ilk zafer