Yutma GÜÇlÜĞÜ: Dİsfajİ

Yutma GÜÇlÜĞÜ: Dİsfajİ Yutma güçlüğüne (Disfaji) bilhassa yaşlılarda olmak üzere tüm yaş gruplarında yaygın olarak rastlanır Disfaji terimi yemeklerin ve sıvıların ağızdan mideye geçmesi esnasında güçlük hissetmedir Bu duruma birçok tehlikeli olmayan ve geçici olan çoğu etmen neden olabilir Yutma güçlüğü nadiren bitkiler ya da ilerleyici nörolojik rahatsızlık gibi daha manâlı patolojiye göze çarpan eder Kısa bir zaman içerisinde yutma güçlüğü kendiliğinden iyileşmez ise kulak burun boğaz uzmanı tarafından değerlendirilmelidir Yutma işlemi nasıl olur? Halk Müziği katı yiyecekleri yemek yemek sıvıları içmek ve vücudun ürettiği tükürük ve mukusu yutkunmak için günde yüzlerce kez yutma işlevini gerçekleştirirler Yutma işlevinin dört fazı vardır: 1) Birinci aşama gıda ve içeceklerin çiğnenerek yutmaya hazır hale getirildiği dönem 2) Ağız fazı boyunca, dil yiyecek ve içecekleri ağızın arka bölümüne iterek yutma yanıtını başlatır 3) Yutak fazında gıda ve içecekler çabucak yutaktan yemek yemek borusuna geçer 4) Son evre olan yemek yemek borusu fazında yiyecek ve içecekler yemek borusundan mideye geçer Birinci ve ikinci fazlar istemli teftiş altında oluşurken,üçüncü ve dördüncü fazlar kendiliğinden oluşur Yutma Hastalıklarının Nedenleri Nelerdir? Yutma işlevi sırasındaki herhangi bir kesinti yutma güçlüğüne neden olabilir Yutma güçlüğü sağlığa zararlı dişler, uygunsuz takma dişler veya soğuk algınlığı gibi kolay nedenlere emrindeki olabilir Yutma güçlüğünün en yaygın nedenlerinden biri mideden yemek yemek borusuna geri kaçıştır Bu durum mide asitinin yemek borusundan yutağa içten yukarı hareketinin sonucu oluşur Diğer nedenler arasında felç, ilerleyici nörolojik hastalık, trakeostomi tüpü varlığı, durağan ses teli, ağız, gırtlak ya da yemek yemek borusu tümörü ile baş boyun bölgesine uygulanan cerrahi operasyonlar sayılabilir Yutma Hastalıklarını Kim Değerlendirir ve Çare Eder? Yutma güçlüğü inatçı ise ve nedeni bilinmiyor ise bir kulak burun boğaz uzmanı, laf konusu hastanın hikayesini ele alarak muayenesini yapacaktır Bu muayene, aynalar ya da özel optik sistemle görüntüleme karşılayan endoskoplar kullanarak dilin arka bölümünün, boğaz ve larenksin incelenmesi yoluyla yapılır Eğer gerekli ise yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağı incelemesi, kulak burun boğaz uzmanı veya mide ve barsak hastalıkları uzmanı tarafından yapılır Bunun sonucuna göre baryumlu yemek yemek borusu geçiş filmi ile yutma mekanizması fonksiyonlarının değerlendirilmesi gerekebilir Eğer özel patolojiler söz konusu ise,üstteki mide barsak sistem filmi ya da videofloroskopi ile beraber radyologla temasa geçilebilir Böylece yutmanın her dört fazınında değerlendirmesi yapılır Öbür kıvamda gıda ve içecekler kullanarak ve hastaya öbür pozisyonlar verdirerek, yutma yeteneğini değerlendirilebilir Eğer yutma güçlüğü felç veya ilerleyici nörolojik hastalıklara ast ise nörolog kadar değerlendirilmelidir Belirtiler Yutma güçlüğünün belirtileri şunlardır Ağızda tükürük artışı Yiyecek ve içeceklerin boğaza takılması hissi Boğaz ve göğüste rahatsızlık hissi( Mideden yemek borusuna kaçış var ise Reflu) id Boğazda yabancı beden veya parça hissi Uzamış veya belirgin yutma güçlüğüne yan beceriksiz gıda ve kilo kaybı Yutma esnasında kolayca geçmeyen gıda parçaları akıcı ve tükürüğe ve bunların akciğerlere aspire edilmesine alt olarak büyüyen öksürük ve boğulma hissi Mümkün Olan Tedaviler: Niçin belirlenebilmişse, yutma güçlüğü tıbbi çare, yutma tedavisi ya da cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir Bu hastalıkların birçoğu tıbbi tedavi ile çare edilebilir Mide asit salgısını engelleyen ilaçlar kas gevşeticiler ve asit gidericiler var olan ilaçlardan birkaçıdır Çare yutma hastalığının nedenine kadar düzenlenir Mideden yemek yemek borusuna kaçış sıklıkla besin ve yaşama alışkanlıklarını değiştirerek tedavi edilebilir Mesela : Hazmı kolay yiyeceklerden oluşan bir perhiz ile sık aralıklarla ve eksik miktarlarda beslenmek Içki ve kafeinden uzak durmak Kilo ve stresi azaltmak Uyku vaktinden önceki üç saat boyunca yemek yemek yemekten kaçınmak Geceleri yatağın başını kuvvetlendirmek Eğer bunlar muavin olmazsa yemekler arasında ve uyku vaktinden önce asit giderici uygulamak rahatlama sağlayabilir Birçok yutma hastalığı yutma tedavisinden fayda görebilir Yutma kaslarının beraber çalışmasını karşılayan ve yutma refleksinin oluşmasını sağlayan sinirleri uyaran özel egzersizler yaptırılabilir Hastalara ayrıca yutma işleminin başarılı şekilde yapılmasına asistan olacak cisim ve baş pozisyonlarını öğretebilir Yutma güçlüğü olan hastalardan bazıları yetersiz besin problemi ile karşılaşırlar Mesleki terapist gıda teknikleri hakkında hasta ve ailesine muavin olabilir Bu teknikler hastayı olabildiğince egemen kılar Beslenme Uzmanı ya da diyetisyen hasta için zorunlu olan yiyecek ve içecek miktarını ve ek besinlerin gerekli olup olmadığını belirler Cerrahi çare kayıtlı bazı problemlerin tedavisinde kullanılır Darlık ya da yapışıklık varlığında laf konusu alanın genişletilmesi gerekli olabilir Kasların ileri derecede kasılması varlığında ilgili kasların genişletilmesi ve hatta serbestleştirilmesi zorunlu olabilir Bu yöntem kas kesilmesi olarak adlandırılır ve kulak burun boğaz uzmanı tarafından gerçekleştirilir