zehirli guatur

merhaba ben mustafa bende zehirli guatur oldugu soyleniyoriki yildir ilac tedavisi uygulaniyorgozlerim one gelmis durumda asiri istahlilik ve kilo almamam soz konusu

Cevap: zehirli guatur

Tiroid bezesinin gereğinden daha fazla hormon salgıladığı tiroid hastalığı turune turune hipertiroidizm (toksik guatr, zehirli guatr) denir Zehirli guatr, nodullu veya nodulsuz olabilir

Nodulsuz zehirli guatrların hepsine “Graves hastalığı, “Basedow Graves hastalığı ve “Basedow hastalığı demek yaygın alışkanlık olmuştur Ancak, nodulsuz guatrların sadece bir kısmı bu isimlerle anılır, diğerleri sadece “hipertiroidizm olarak adlandırılır Nodullu zehirli guatr (toksik noduler guatr veya toksik adenom); sıcak nodullu zehirli guatr (cok calışan nodullu zehirli guatr) ve sıcak otonom nodullu zehirli guatr (cok calışan baskın nodullu zehirli guatr) şeklinde olabilir

Zehirli guatrda her hastanın boğazında şişlik olmaz Hastaların coğunda boğazın dışarıdan gorunumu normaldir Hatta bu nedenle halk arasında bu guatr turune ic guatr da denir, ancak tıp camiasında “icdış guatr tanımlaması yoktur

Zehirli guatrda şikayetler:


• Carpıntı,
• Ellerde titreme,
• Vucutta titreme,
• Ani kilo kaybı,
• Sac dokulmesi,
• Kaşıntı,
• Boğazda dolgunluk ve sıkıntı
• Aşırı iştah dolayısıyla cok yemek yeme ve cok su icme,
• Aşırı terleme,
• Cabuk yorulma,
• Aşırı sinirlilik
• Bulantı
• İshal
• Cabuk yorulma
• Adet duzensizliği
• Cok sık dışkılama
• Panik atak
• Horlama
• Erken boşalma
• Gozlerin ileri doğru cıkması (egzoftalmi)

Bazı hastalarda goğus ve boyunda devamlı bir kızarıklık soz konusu olabilir Nodulsuz zehirli guatrlı hastaların bazılarında gozlerde buyume ve gozlerin ileriye doğru cıkması (egzoftalmi) gorulur Bunların hepsi birlikte olmak zorunda değildir Bu şikayetlerin bazıları on plandadır, diğer şikayetler ancak doktorun sorgulaması ile ifade edilebilir


HİPERTİROİDİZMİN (ZEHİRLİ GUATRIN) VUCUDUMUZA VERDİĞİ ZARARLAR

Zehirli guatrda gorulen ve hissedilen belirtiler, aslında zehirli guatrın vucut icinde yaptığı hasar ve etkilerden daha onemsizdir Zira zehirli guatr, başta kalp ve damar sistemi olmak uzere vucudumuzda bir cok organ ve dokuya kalıcı olabilen hasarlar verebilmektedir Orneğin,

*Kalbin buyumesi ve takiben kalp yetmezliği,
*Yuksek tansiyon,
*Şeker hastalığı,
*Kemik erimesi,
*Kısırlık,
*Hamilelerde duşuk

bu hasarların bir kısmıdır Zehirli guatrda kandaki yuksek tiroid hormonları kalp uzerine aşırı yuk bindirir ve kalp buyumesi ortaya cıkabilir Hastalık uzun surerse ve yeterli tedavi edilmezse kalp yetmezliğine donuşur Ayrıca, bu hastalarda tansiyon da yukselebilir, şeker hastalığı, kemik erimesi, depresyon, horlama ve panik atak daha sık gorulur

Zehirli guatrlı hastalar cabuk yorulur, daha once rahatlıkla yaptığı işleri yaparken hemen yorulur Rahat meren cıkamaz Cinsel hayatında sorunlar başlar; ozellikle erkeklerde sertleşme (ereksiyon) yetersizliği ve erken boşalma sorunu gorulebilir

Bu hastalardaki aşırı sinirlilik, iş ve aile cevresinin dikkatini ceker Ani ofke patlamaları sık gorulur

Kısaca soylemek gerekirse, zehirli guatr, EN YIKICI VE TAHRİP EDİCİ guatr turudur Zehirli guatrda ani olum de gorulebilir


HİPERTİROİDİZMİN (ZEHİRLİ GUATRIN) TANISI

Zehirli guatrın doğru ve eksiksiz tanısı icin muayene, kan tetkikleri, ultrasonografi, sintigrafi, (nodul var ise) ince iğne biyopsisi, yapılır

Hastaların muayenesinde; kalp atımının cok arttığı, solunumun hızlandığı, ellerin titrediği, avuc iclerinin nemli olduğu gorulur

Kan Tetkiklerinde; tiroid bezesi hucrelerine karşı oluşmuş antitpo ve antitg antikorları ile antiTSH antikoru olcumu cok onemlidir Bu antikorların yuksekliği, hastalığın tedavi sonrasında nasıl bir seyir izleyeceğine dair cok onemli bilgiler verir Zehirli guatrlı hastalarda, kanda serbest T3, serbest T4, tiroglobulin ve TSH olcumu, hemogram, karaciğer ve bobrek fonksiyon testleri (SGOT, SGPT, GGT, ALP, Ure, Kreatinin), tam kan tahlili, sedimentasyon da her hastada yapılması gereken testlerdir Gereken vakalarda ayrıca PTH ve kalsiyum da olculur

Zehirli guatrlı hastaların ultrasonografisinde; tiroid bezesinin normal yapısının bozulduğu, yer yer doku değişikliklerinin (heterojenite) başladığı gorulur Uzun sure tiroid karşıtı ilaclarla tedavi olan hastalarda bu doku değişiklikleri daha belirgin olur, nodul gelişimi sık gorulur

Sintigrafide, tiroid bezesinin cok calıştığını gosteren yuksek “uptake (apteyk) gorulur Normalde gorunur olan cene altı tukruk bezeleri gorunmez Sıcak nodullu zehirli guatrda ise sadece nodulun belirgin olarak gorulduğu dikkati cekerken tiroidin geriye kalan bolumlerinde baskılanma (supresyon) gorunur Bu baskılanma cok belirginse tiroidin nodul dışı alanları hic gorunmez; bu duruma bağımsız (otonom) sıcak nodullu zehirli guatr denir Sintigrafi yapılırken bilgisayar yardımıyla “uptake testi de yapılmalır

Zehirli guatrlı hastalarda nodul varsa muhakkak ince iğne biyopsisi yapılmalıdır Sanıldığının aksine, zehirli guatrlı hastalardaki nodullerde de kanser gorulme riski vardır


ZEHİRLİ GUATRIN TEDAVİSİ

Zehirli guatrın tedavisi; gereğinden fazla uretilen tiroid hormonlarının normal seviyenin altına duşurulmesidir Tedavi, kalıcı ve kalıcı olmayan tedavi olarak ikiye ayrılır Kalıcı tedavi icin batı ulkelerinde (ozellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Kanadada) radyoaktif iyot (kapsul) tercih edilirken Turkiyede ve diğer bazı ulkelerde hala ameliyatla tedavi daha sıklıkla yapılmaktadır

Kalıcı olmayan tedavi ise tiroid karşıtı ilaclarla (karbimazol ve propiltiourasil) ile yapılan tedavi olup her zaman tiroid hormonları yeterli duzeyde ve kısa surede duşurulemez; duşurse bile “bir sure sonra hormonlar tekrar yukselip hastalık belirtilerinin ortaya cıkar Bu turden tedavide hastalığın ne kadar sure sonra tekrarlayacağı belli değildir; her hastada faklıdır ancak genc hastalarda kısa sure sonra zehirli guatr yeniden alevlenir Tiroid karşıtı ilacları uzun sure kullanıldığında karaciğer, kan hucreleri ve ureme hucreleri (sperme ve yumurta hucreleri) uzerine ciddi yan tesirler oluşturabileceğinden bu tedavi altındaki hastaların sık aralıklarla (her ay) kontrolu gerekir Ayrıca, başta nodul ve tiroid bezesinde buyume olmayan hastalarda kısa sure sonra nodul gelişimi ve tiroidin buyumesi (guatr) gorulebilir Bu tedavi icin genel kural eninde sonunda hastalığın tekrarlaması (nuks)dır; “iki ileri bir geri

Ameliyatla tedavi; ulkemizde hala en cok kullanılan yontem olsa da batı ulkelerinde her gecen gun ameliyatsız tedavi yontemleri daha fazla rağbet gormektedir Orneğin, Amerika Birleşik Devletlerinde ve Kanadada zehirli guatrda tek secenek duşuk doz radyoaktif iyot tedavisidir Bazı Avrupa ulkelerinde ameliyat hala kullanılsa da her gecen yıl ameliyat edilen hasta sayısı hızla azalmaktadır

Genel olarak tıbbın tum alanlarında bu turden bir değişim yaşanmaktadır Orneğin bundan 1520 yıl once mide ve oniki parmak barsağı ulseri olan butun hastalar ameliyat edilirken bugun ulserli hastalar sadece ilacla tedavi ediliyor Aynı şekilde, bademcik ve geniz eti ameliyatları da artık batı ulkelerinde gittikce daha az yapılır hale gelmiştir Turkiye, tiroid alanında tam bu değişim donemindedir

Ses tellerine giden sinirlerin kesilmesi veya koparılması, kalbin fibrilasyona girmesi, akciğere kanama, tiroid krizi, kalsiyum bezelerinin cıkarılması ve nadiren de olsa ameliyat bolgesindeki damarların ve gırtlağın zarar gormesi tiroid ameliyatının risklerindendir Bu risklerin coğunluğu olumcul olabildiği gibi diğerleri de hayat kalitesini onemli olcude duşuren sağlık sorunlarına neden olur

Ameliyat sonrasında devamlı tiroid hormonu kullanımı gerekir Aksi halde, hastada tiroid hormon yetmezliği ve zehirli guatr tekrarlaması sık gorulur Cunku ameliyat sonrasında normalin altına duşen tiroid hormonu ve yukselen TSH nedeniyle kalıntı doku devamlı uyarılır ve kalıntı doku once buyur sonra zehirli guatr veya nodul tekrarlayabilir Yani, “ameliyatla guatr temizlendi, hicbir ilac kullanmayacağım şeklinde bir tıbbi yaklaşım yoktur

RAI kapsul tedavi, duşuk doz radyoaktif iyot tedavisidir Kalıcı bir tedavi olan bu yontemde, bir kapsul icine konulmuş toz halindeki radoaktif iyotun tiroide yerleşip bu organın hucrelerinin aşırı hormon salgılama yeteneğini yok etmesi ve daha sonraki surecte bu organın kuculmesini sağlaması esasına dayanır Son derece guvenli, yuksek tecrube birikimi bulunan bir tedavi şekli olup her yaşta hastaya uygulanabilir Sanıldığının aksine; kısırlık ve kanser yapmaz


ZEHİRLİ GUATRDA GOZLERİN İLERİ DOĞRU CIKMASI (EGZOFTALMİ)

Gozlerin ileriye doğru cıkması (egzoftalmus, egzoftalmi); zehirli guatrda (hipertiroidizmde) hastaları ilk ele veren goruntudur Bu ileriye cıkış genellikle cift taraflı (her iki goz) iken bazen tek taraflı (tek goz) olabilir Ancak, her zehirli guatr hastasında goz bulgusu olmaz Ozellikle nodullu zehirli guatr hastalarında goz bulgusu nadirdir Goz bulguları olan zehirli guatrlı hastalarda tiroid bezesine karşı oluşan antikorlar (tiroid otoantikorları) genellikle yuksektir

Gozlerin ileri doğru cıkmasının yarattığı şikayetlerin şiddeti hastadan hastaya değişir: uyurken gozlerin kapanmaması, gozlerde kızarıklık, yanma, gozyaşı akıntısı, hatta cerhatli goz iltihapları gorulebilir

Gozlerin ileri doğru cıkması; zehirli guatrın tedavisinden sonra aynı şekilde kalabilir, kısmen duzelebilir, tamamen duzelebilir veya daha kotuye gidebilir Zehirli guatrın (hipertiroidinin) tedavisi icin hangi yontem secilirse secilsin golerle ilgili bu gercek değişmez

Sanıldığının aksine; hipertiroidinin tedavisinden sonra gozun ileri doğru cıkmasının duzelip duzelmeyeceği, hipertiroidinin tedavisi icin uygulanan tedaviyle (antitiroid ilaclar, ameliyat, radyoaktif iyot) direk ilişkili değildir Goz bulguları, zehirli guatrın kalıcı olarak tedavisinden (orneğin kapsul tedavisi ile) sonra onemli olcude duzelir Ancak, hangi yontemle olursa olsun, zehirli guatrın tedavisinden sonra (orneğin ameliyattan sonra dahi) sıklıkla ortaya cıkan tiroid hormon yetmezliği (hipotiroidizm) yeterli duzeyde tedavi edilmezse goz bulgular duzelmez ve hatta ilerleyebilir

Hastalığının Tedavisi

Gozlerin ileri doğru cıkmasının tedavisinde kortizol ve antibiyotkli damlalar kullanılır Bu damlalar gozlerin iceri doğru girmesini sağlamaz ancak gozdeki iltihap, kızarık ve yanmanın giderilmesini sağlar Ayrıca, gozlerdeki kuruluğun giderilmesi icin saf goz yaşı damlaları kullanılabilir

Gozlerin iceri doğru girmesini sağlamak icin tablet olarak kortizol iceren ilaclar kullanılması sonuc vermez

Ayrıca, gozlere ve goz arkasındaki bolgeye radyoterapi yapmak da gozlerin iceri girmesini sağlamaz Hatta radyoterapi artık kullanılmamaktadır; cunku gozlerin arkasındaki kaslarda sertleşme (kontraktur) yaparak gozlerin dışarı doğru cıkma halini tamamen kalıcı hale getirebilir

Gozleri iceri doğru getirmek uzere ameliyatla tedavi yapan merkezler vardır ancak cok başarılı olduğu soylenemez Ozellikle bu ameliyatlar, gozun on ve yan cevresinden girilirek gozu hareket ettiren kasların kısaltılmasını sağlamaya donuk olarak yapıldığı zaman başarı şansı daha da duşuktur O nedenle kafanın yukarısından kemiklerin icine girerek gozun arkasına ulaşarak goz adelelerini kısaltmak şeklinde yapılan ameliyatın başarı şansı daha yuksek olsa da ameliyatın cok geniş kapsamlı bir cerrahi girişim olduğu dşikkate alınarak cok tercih edilmediğini belirtmek gerekir