1985 İbnu Abbas (radıyallahu anhuma) anlatıyor: Resulullah (aleyhissalatu vesselam) Hz Muaz (radıyallahu anh)'ı Yemen'e gonderdi (Giderken) ona dedi ki:
Sen EhIi Kitap bir kavme gidiyorsun Onları davet edeceğin iIk şey AIIah'a ibadet olsun AIIah'ı tanıdılar mı, kendilerine AIIah'ın zekatı farz kılmış olduğunu, zenginlerinden alınıp fakirlerine dağıtılacağını onlara haber ver Onlar buna da ittaat ederlerse kendilerinden zekatı aI Zekat alırken halkın (nazarlarında) kıymetli olan mallarından sakın Mazlumun bedduasını almaktan kork Zira AIIah'la bu beddua arasında perde mevcut değildir
Buhari, Zekat 1, 41, Sadaka 1, 63, Mezalim 9, Megazi 60, Tevhid 1; Muslim, İman 31, (19); Tirmizi, Zekat 6, (625); Ebu Davud, Zekat 4, (1584); Nesai, Zekat 46, (5, 55)
1986 Hz Ebu Hureyre ve Hz Cabir (radıyallahu anhuma) anlatıyor: Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: Deve, sığır veya davar sahibi olup da, bunlardaki Allah'ın hakkını eda etmeyen herkese Kıyamet gunu, bu mallar, olduğundan daha cok ve mumkun olduğunca iri ve şişman olarak geleceklerdir Adam, onlar icin, duz ve geniş bir yere oturtulacak, hayvanlar bacakları ve tabanlarıyla onun uzerinden gececekler Geciş sırasında boynuzlarıyla tosluyacaklar ve ayaklarıyla ezecekler İclerinde boynuzsuz veya boynuzu kırık biri bulunmayacak Bu şekilde sonuncusu da onun uzerinden gecince, birincisi aynı gecişe tekrar başlayacak Mahlukatın hesabı tamamlanıp hukum verilinceye kadar bu haI devam edecek
Keza kenz'‚ (hazine) sahip olup da ondaki (AIIah'ın) hakkını odemeyen herkese, Kıyamet gunu hazinesi, dazlak başlı bir yılan olarak gelecek, ağzını acıp peşine duşecektir Yılan yaklaştıkca adam ondan kacacak Sonunda yılan ona:
Gizlediğin hazineni aI! Ben ondan mustağniyim!diye bağırır Adam, neticede yılandan kacma caresinin olmadığını anlayınca, elini ağzına sokar Yılan da onu, aygırın (alafı) kemirmesi gibi kemiriverecek
Buhari, Zekat 3, Tefsir, Ali İmran 14, Beraet 6, Hiyel 3; Muslim, Zekat 26, (987); Muvatta, Cihad 3, (2, 444); Ebu Davud, Zekat 32, (1658,1659,1660); Nesai, Zekat 2, 6, (5,1214)
1987 Hz Muaz (radıyallahu anh) anlatıyor: ResUlullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: Kim malının zekatını sevab umarak verirse, ona sevap verilir Kim de zekatını vermezse biz zekatı ve malın yarısını (cezalı olarak, zorla) alırız Bu, Rabbimizin kesin kararlarından biridir Ali Muhammed'e ondan bir hak yoktur
Rezin tahric etmiştir Ebu Davud, Zekat 4, (1575); Nesai, Zekat 4, (5,15,16)
1988 Hz Ebu Hureyre (radıyallahu anh) anlatıyor: Resulullah (aleyhissalatu vesselam) vefat edince, ondan sonra Hz Ebu Bekir (radıyallahu anh) halife secildi Bunun uzerine bedevilerden bir kısmı irtidatetti (Hz Ebu Bekir halife olarak onlarla savaşmaya karar verince) Hz Omer, Resulullah (aleyhissalatu vesselam): İnsanlar lailaheillallah deyinceye kadar onlarla savaşmaya emrolundum Bunu soylediler mi, benden mallarını ve nefislerini korurlar (İslam'ın) hakkı haric artık hesapları da Allah'a kalmıştır!demiş iken, sen nasıl insanlarla savaşırsın?dedi Hz Ebu Bekir: Allah'a yemin olsun, namazla zekatın arasını ayıranlarla savaşacağım Zira zekat, malın hakkıdır Vallahi, Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'a vermekte oldukları bir oğlağı vermekten vazgecseler, onu almak icin onlarla savaşacağımdedi Hz Omer sonradan demiştir ki: Allah'a yemin ederim, anladım ki, Hz Ebu Bekir'in bu goruşu, Allah'ın savaş meselesinde ona ilhamından başka bir şey değildi İyice anladım ki, bu karar hakmış
Buhari, İ'tisam 2, Zekatı, İstitabe 3; Muslim, İman 32, (20); Muvatta, Zekat 30, (1, 269); Tirmizi, İman 1, (2610); Ebu Davud, Zekat 1, (1556); Nesai, Zekat 3, (5,14)
MUŞTEREK HADİSLER
1989 Hz Ali (radıyallahu anh) anlatıyor: Hz Peygamber (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: Sizi (ticari olmayan) atın ve kolenin zekatından affettim Oyle ise gumuş paralarınızın zekatını verin Bunun her kırk dirhemine bir dirhem vereceksiniz Ancak yuz doksan dirheme zekat duşmez İkiyuz dirheme ulaştı mı beş dirhem verilecektir
Tirmizi, Zekat 3, (620); Ebu Davud, Zekat 4, (1574); Nesai, Zekat 18, (5, 37)
1990 Hz Enes (radıyallahu anh)'in anlattığına gore, Hz Ebu Bekir esSıddik (radıyallahu anh), kendisini Bahreyn'e gonderdiği zaman, ona şu gelecek talimatı yazılı olarak vermiş ve altını da Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'ın muhru ile muhurlemişti Muhure nakşedilen yazı uc satır halinde idi Bir satırda Muhammed, bir satırda Resul, bir satırda da Allah yazılı idi Mektup şoyle idi: Bismillahirrahmanirrahim Bu, Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'ın muslumanlara farz kıldığı ve Allah'ın da Resulune emretmiş olduğu zekat farizasıdır Muslumanlardan her kimden bu, usulunce taleb edilirse, derhal vermelidir Kimden de belirtilenden fazlası istenirse vermesin:
1) 24 ve daha aşağı miktardaki deve icin koyun olarak vacib zekat, her beş devede bir koyundur
2) 25'e ulaştı mı, 35'e kadar, dişi bir bintu mehaz (ikinci seneye basan dişi deve); eğer bintu mehaz yoksa, bir ibnu lebun (ikisine basan erkek deve)
3) 36'ya ulaştı mı 45'e kadar, bir dişi bintu lebun (uc yaşına basan dişi deve)
4) 46'ya ulaştı mı 60'akadar, erkek devenin aşacağı bir dişi deve Tarukatu'lfahl)
5) 61'e ulaştı mı 75'e kadar, bir ceza'a(beş yaşına basan bir deve)
6) 71'e ulaştı mı 90'akadar iki bintu lebun
7) 91'e ulaştı mı 120'ye kadar, erkek devenin aşacağı iki hıkka (dordune basan deve)
8) 120'yi aşınca, her kırk icin bir bintu lebun
9) Her 50'de, bir hıkka
10) Sadece 4 devesi olana zekat duşmez, sahibi nafile olarak verirse o başka
11) 5 devesi olana bir koyun duşer
12) Koyunun zekatı saime olanlardan alınır (Saime kırda otlatılan hayvana denir) Saime koyun 40'a ulaştı mı 120'ye kadar, bir koyun alınır
13) 120'yi gecti mi 200'e kadar, iki koyun alınır
14) 200'u gecti mi 300'e kadar, uc koyun alınır
15) 300'u gecti mi her yuz koyunda bir koyun alınır
16) Adamın saime koyunları 40'tan bir eksik olsa ona zekat duşmez Sahibi (nafile olarak) kendiliğinden verirse o başka
17) Zekat korkusuyla, muteferriklerin araları birleştirilmez, birleşik olanlar da ayrılmazlar
18) İki ortağın malından alınan zekatta her ikisi de, adalet uzere birbirlerine muracaat ederler
19) Zekat olarak cok yaşlı, ayıplı ve (koc, teke gibi) dol hayvanı verilmez, zekat memuru kabul ederse o başka
20) (İki yuz dirhemlik) gumuşte, onda birin dortte biri (yani kırkta bir miktarı) zekat vacibtir
21) Gumuş miktarı 190 dirhemse, 200 dirhemden az olursa zekat yoktur Sahibi verirse o başka
22) Kimin deve sayısı, zekat olarak bir ceza'a vermeyi gerektiren miktarı bulur ve fakat surusunde ceza'a olmaz da hıkka olursa, bu kimseden hıkka kabul edilir ve buna, adama kolay geldiği takdirde iki koyun eklenir veya yirmi dirhem eklenir
23) Kimin zekat olarak hıkka vermesi gerekir ve fakat surusunde hıkka olmaz ceza'aolursa, adamdan ceza'a kabul edilir, zekat memuru ona yirmi dirhem veya iki koyun verir
24) Kimin zekat olarak hıkka vermesi gerekir, fakat surude hıkka değil bintu lebun olursa adamdan bintu lebun kabul edilir, kendisine iki koyun veya yirmi dirhem verilir 25) Kimin zekat olarak bintu lebun vermesi gerekir, ancak bintu lebun'u yok, hıkka'sı varsa kendisinden hıkka kabul edilir, zekat memuru kendisine ayrıca yirmi dirhem veya iki koyun oder
26) Kimin zekat olarak bintu lebun odemesi gerekir, fakat bintu lebun'u olmaz, bintu mehaz'ı olursa, ondan bintu mehaz kabul edilir, ancak yirmi dirhem veya iki koyun daha verir
27) Kimin zekat olarak bintu mehaz vermesi gerekir, fakat bintu mehaz'ı olmaz, bintu lebun'u olursa kendisinden bintu lebun kabul edilir, zekat memuru yirmi dirhem veya iki koyun verir
28) Eğer adamın munasip şekilde bintu mehazı yoksa, ibnu lebun'u varsa, bu ondan kabul edilir, beraberinde bir odeme gerekmez
Buhari, Zekat 33, 34, 35, 37, 38, 39, 40, Şirket 2, Hiyel 3; Ebu Davud, Zekat 4, (1567); Nesai, Zekat 5, (5,1823)
Sen EhIi Kitap bir kavme gidiyorsun Onları davet edeceğin iIk şey AIIah'a ibadet olsun AIIah'ı tanıdılar mı, kendilerine AIIah'ın zekatı farz kılmış olduğunu, zenginlerinden alınıp fakirlerine dağıtılacağını onlara haber ver Onlar buna da ittaat ederlerse kendilerinden zekatı aI Zekat alırken halkın (nazarlarında) kıymetli olan mallarından sakın Mazlumun bedduasını almaktan kork Zira AIIah'la bu beddua arasında perde mevcut değildir
Buhari, Zekat 1, 41, Sadaka 1, 63, Mezalim 9, Megazi 60, Tevhid 1; Muslim, İman 31, (19); Tirmizi, Zekat 6, (625); Ebu Davud, Zekat 4, (1584); Nesai, Zekat 46, (5, 55)
1986 Hz Ebu Hureyre ve Hz Cabir (radıyallahu anhuma) anlatıyor: Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: Deve, sığır veya davar sahibi olup da, bunlardaki Allah'ın hakkını eda etmeyen herkese Kıyamet gunu, bu mallar, olduğundan daha cok ve mumkun olduğunca iri ve şişman olarak geleceklerdir Adam, onlar icin, duz ve geniş bir yere oturtulacak, hayvanlar bacakları ve tabanlarıyla onun uzerinden gececekler Geciş sırasında boynuzlarıyla tosluyacaklar ve ayaklarıyla ezecekler İclerinde boynuzsuz veya boynuzu kırık biri bulunmayacak Bu şekilde sonuncusu da onun uzerinden gecince, birincisi aynı gecişe tekrar başlayacak Mahlukatın hesabı tamamlanıp hukum verilinceye kadar bu haI devam edecek
Keza kenz'‚ (hazine) sahip olup da ondaki (AIIah'ın) hakkını odemeyen herkese, Kıyamet gunu hazinesi, dazlak başlı bir yılan olarak gelecek, ağzını acıp peşine duşecektir Yılan yaklaştıkca adam ondan kacacak Sonunda yılan ona:
Gizlediğin hazineni aI! Ben ondan mustağniyim!diye bağırır Adam, neticede yılandan kacma caresinin olmadığını anlayınca, elini ağzına sokar Yılan da onu, aygırın (alafı) kemirmesi gibi kemiriverecek
Buhari, Zekat 3, Tefsir, Ali İmran 14, Beraet 6, Hiyel 3; Muslim, Zekat 26, (987); Muvatta, Cihad 3, (2, 444); Ebu Davud, Zekat 32, (1658,1659,1660); Nesai, Zekat 2, 6, (5,1214)
1987 Hz Muaz (radıyallahu anh) anlatıyor: ResUlullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: Kim malının zekatını sevab umarak verirse, ona sevap verilir Kim de zekatını vermezse biz zekatı ve malın yarısını (cezalı olarak, zorla) alırız Bu, Rabbimizin kesin kararlarından biridir Ali Muhammed'e ondan bir hak yoktur
Rezin tahric etmiştir Ebu Davud, Zekat 4, (1575); Nesai, Zekat 4, (5,15,16)
1988 Hz Ebu Hureyre (radıyallahu anh) anlatıyor: Resulullah (aleyhissalatu vesselam) vefat edince, ondan sonra Hz Ebu Bekir (radıyallahu anh) halife secildi Bunun uzerine bedevilerden bir kısmı irtidatetti (Hz Ebu Bekir halife olarak onlarla savaşmaya karar verince) Hz Omer, Resulullah (aleyhissalatu vesselam): İnsanlar lailaheillallah deyinceye kadar onlarla savaşmaya emrolundum Bunu soylediler mi, benden mallarını ve nefislerini korurlar (İslam'ın) hakkı haric artık hesapları da Allah'a kalmıştır!demiş iken, sen nasıl insanlarla savaşırsın?dedi Hz Ebu Bekir: Allah'a yemin olsun, namazla zekatın arasını ayıranlarla savaşacağım Zira zekat, malın hakkıdır Vallahi, Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'a vermekte oldukları bir oğlağı vermekten vazgecseler, onu almak icin onlarla savaşacağımdedi Hz Omer sonradan demiştir ki: Allah'a yemin ederim, anladım ki, Hz Ebu Bekir'in bu goruşu, Allah'ın savaş meselesinde ona ilhamından başka bir şey değildi İyice anladım ki, bu karar hakmış
Buhari, İ'tisam 2, Zekatı, İstitabe 3; Muslim, İman 32, (20); Muvatta, Zekat 30, (1, 269); Tirmizi, İman 1, (2610); Ebu Davud, Zekat 1, (1556); Nesai, Zekat 3, (5,14)
MUŞTEREK HADİSLER
1989 Hz Ali (radıyallahu anh) anlatıyor: Hz Peygamber (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: Sizi (ticari olmayan) atın ve kolenin zekatından affettim Oyle ise gumuş paralarınızın zekatını verin Bunun her kırk dirhemine bir dirhem vereceksiniz Ancak yuz doksan dirheme zekat duşmez İkiyuz dirheme ulaştı mı beş dirhem verilecektir
Tirmizi, Zekat 3, (620); Ebu Davud, Zekat 4, (1574); Nesai, Zekat 18, (5, 37)
1990 Hz Enes (radıyallahu anh)'in anlattığına gore, Hz Ebu Bekir esSıddik (radıyallahu anh), kendisini Bahreyn'e gonderdiği zaman, ona şu gelecek talimatı yazılı olarak vermiş ve altını da Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'ın muhru ile muhurlemişti Muhure nakşedilen yazı uc satır halinde idi Bir satırda Muhammed, bir satırda Resul, bir satırda da Allah yazılı idi Mektup şoyle idi: Bismillahirrahmanirrahim Bu, Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'ın muslumanlara farz kıldığı ve Allah'ın da Resulune emretmiş olduğu zekat farizasıdır Muslumanlardan her kimden bu, usulunce taleb edilirse, derhal vermelidir Kimden de belirtilenden fazlası istenirse vermesin:
1) 24 ve daha aşağı miktardaki deve icin koyun olarak vacib zekat, her beş devede bir koyundur
2) 25'e ulaştı mı, 35'e kadar, dişi bir bintu mehaz (ikinci seneye basan dişi deve); eğer bintu mehaz yoksa, bir ibnu lebun (ikisine basan erkek deve)
3) 36'ya ulaştı mı 45'e kadar, bir dişi bintu lebun (uc yaşına basan dişi deve)
4) 46'ya ulaştı mı 60'akadar, erkek devenin aşacağı bir dişi deve Tarukatu'lfahl)
5) 61'e ulaştı mı 75'e kadar, bir ceza'a(beş yaşına basan bir deve)
6) 71'e ulaştı mı 90'akadar iki bintu lebun
7) 91'e ulaştı mı 120'ye kadar, erkek devenin aşacağı iki hıkka (dordune basan deve)
8) 120'yi aşınca, her kırk icin bir bintu lebun
9) Her 50'de, bir hıkka
10) Sadece 4 devesi olana zekat duşmez, sahibi nafile olarak verirse o başka
11) 5 devesi olana bir koyun duşer
12) Koyunun zekatı saime olanlardan alınır (Saime kırda otlatılan hayvana denir) Saime koyun 40'a ulaştı mı 120'ye kadar, bir koyun alınır
13) 120'yi gecti mi 200'e kadar, iki koyun alınır
14) 200'u gecti mi 300'e kadar, uc koyun alınır
15) 300'u gecti mi her yuz koyunda bir koyun alınır
16) Adamın saime koyunları 40'tan bir eksik olsa ona zekat duşmez Sahibi (nafile olarak) kendiliğinden verirse o başka
17) Zekat korkusuyla, muteferriklerin araları birleştirilmez, birleşik olanlar da ayrılmazlar
18) İki ortağın malından alınan zekatta her ikisi de, adalet uzere birbirlerine muracaat ederler
19) Zekat olarak cok yaşlı, ayıplı ve (koc, teke gibi) dol hayvanı verilmez, zekat memuru kabul ederse o başka
20) (İki yuz dirhemlik) gumuşte, onda birin dortte biri (yani kırkta bir miktarı) zekat vacibtir
21) Gumuş miktarı 190 dirhemse, 200 dirhemden az olursa zekat yoktur Sahibi verirse o başka
22) Kimin deve sayısı, zekat olarak bir ceza'a vermeyi gerektiren miktarı bulur ve fakat surusunde ceza'a olmaz da hıkka olursa, bu kimseden hıkka kabul edilir ve buna, adama kolay geldiği takdirde iki koyun eklenir veya yirmi dirhem eklenir
23) Kimin zekat olarak hıkka vermesi gerekir ve fakat surusunde hıkka olmaz ceza'aolursa, adamdan ceza'a kabul edilir, zekat memuru ona yirmi dirhem veya iki koyun verir
24) Kimin zekat olarak hıkka vermesi gerekir, fakat surude hıkka değil bintu lebun olursa adamdan bintu lebun kabul edilir, kendisine iki koyun veya yirmi dirhem verilir 25) Kimin zekat olarak bintu lebun vermesi gerekir, ancak bintu lebun'u yok, hıkka'sı varsa kendisinden hıkka kabul edilir, zekat memuru kendisine ayrıca yirmi dirhem veya iki koyun oder
26) Kimin zekat olarak bintu lebun odemesi gerekir, fakat bintu lebun'u olmaz, bintu mehaz'ı olursa, ondan bintu mehaz kabul edilir, ancak yirmi dirhem veya iki koyun daha verir
27) Kimin zekat olarak bintu mehaz vermesi gerekir, fakat bintu mehaz'ı olmaz, bintu lebun'u olursa kendisinden bintu lebun kabul edilir, zekat memuru yirmi dirhem veya iki koyun verir
28) Eğer adamın munasip şekilde bintu mehazı yoksa, ibnu lebun'u varsa, bu ondan kabul edilir, beraberinde bir odeme gerekmez
Buhari, Zekat 33, 34, 35, 37, 38, 39, 40, Şirket 2, Hiyel 3; Ebu Davud, Zekat 4, (1567); Nesai, Zekat 5, (5,1823)